Πριν από μερικά χρόνια, η κατοχή μιας χειμερινής εξοχικής κατοικίας στην Αράχωβα ήταν συνώνυμο του κύρους, με αποτέλεσμα οι αξίες των ακινήτων να έχουν απογειωθεί και να ξεπερνούν σε κόστος ακόμα και μια κύρια κατοικία στα βόρεια προάστια της Αττικής. Σήμερα, έπειτα από έξι χρόνια οικονομικής ύφεσης και της συνακόλουθης κάμψης των τιμών των ακινήτων, μια χειμερινή εξοχική κατοικία κοστίζει 52% λιγότερο, έχει χάσει δηλαδή πάνω από το ήμισυ της αξίας της, συγκριτικά με το υψηλότερο σημείο στο οποίο βρέθηκαν οι αξίες των εν λόγω κατοικιών το 2008. Αυτό προκύπτει από την τελευταία ετήσια έκθεση για τις χειμερινές εξοχικές κατοικίες στα δημοφιλέστερα τουριστικά θέρετρα της εταιρείας πιστοποιημένων εκτιμητών Geoaxis Property Services.
Πτώση διαρκείας
Σύμφωνα μάλιστα με τα σχετικά στοιχεία, η εικόνα της συγκεκριμένης αγοράς επιδεινώθηκε σε σχέση με πριν από 12 μήνες, με την πίεση που δέχονται οι τιμές των χειμερινών κατοικιών να διατηρείται αμείωτη. Οπως αναφέρει η ανάλυση της εταιρείας, σε σχέση με πριν από 12 μήνες, οι τιμές σε Αράχωβα, Αγιο Αθανάσιο, Καρπενήσι και Τρίκαλα Κορινθίας είναι μειωμένες στο σύνολό τους. Η μέση ετήσια κάμψη διαμορφώνεται σε 6%, ενώ η συνολική πτώση από το 2008 αγγίζει το 52%.
Οπως προκύπτει από τα σχετικά στοιχεία, τη μεγαλύτερη πτώση κατά το συγκεκριμένο διάστημα καταγράφει η περιοχή του Αγίου Αθανασίου στην Πέλλα (Καϊμακτσαλάν), καταγράφοντας συνολική κάμψη τιμών της τάξεως του 62%, καθώς οι σημερινές ζητούμενες τιμές πώλησης για μια μεζονέτα/μονοκατοικία 10ετίας δεν ξεπερνούν τα 1.260 ευρώ/τ.μ. κατά μέσον όρο, έναντι 3.300 ευρώ/τ.μ. το 2008. Ακολουθεί σε πτώση η περιοχή της Αράχωβας, όπου η πτώση αγγίζει το 55%, καθώς ένα σπίτι που το 2008 κόστιζε 3.000 ευρώ/τ.μ., σήμερα κοστίζει μόλις 1.360 ευρώ/τ.μ. Αντίστοιχα, στα Τρίκαλα Κορινθίας οι τιμές έχουν υποχωρήσει κατά 47%, από τα 2.250 ευρώ/τ.μ. σε 1.200 ευρώ/τ.μ., ενώ στο Καρπενήσι ένα χειμερινό εξοχικό 10ετίας στοιχίζει σήμερα 1.290 ευρώ/τ.μ., έναντι 2.310 ευρώ/τ.μ. το 2008, έχοντας καταγράψει πτώση της τάξεως του 44%. Σύμφωνα με την Geoaxis, «τα παραπάνω αποτελέσματα αποτυπώνουν με εύλογο τρόπο την υπερεκτίμηση του Αγίου Αθανασίου, αλλά και της Αράχωβας (κυρίως της περιοχής του Λιβαδιού). Στον αντίποδα, το Καρπενήσι, αναπτυσσόμενο πιο ήπια κατά την περίοδο προ του 2008, φαίνεται να καταγράφει πιο ελεγχόμενη πτώση».
Σε ετήσια βάση και συγκεκριμένα κατά το τέλος του 2015, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014, η μέση πτώση των τιμών αγγίζει το 6%. Ο Αγιος Αθανάσιος σημειώνει τη μεγαλύτερη κάμψη με ποσοστό 8%, καθώς η μέση ζητούμενη τιμή πώλησης διαμορφώνεται σήμερα σε 1.260 ευρώ/τ.μ., έναντι 1.365 ευρώ/τ.μ. στο τέλος του 2014. Πτώση της τάξεως του 8% σημείωσαν και οι τιμές των χειμερινών εξοχικών στα Τρίκαλα Κορινθίας, ενώ στην Αράχωβα και στο Καρπενήσι οι αξίες μειώθηκαν με ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 5%, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών.
Οπως αναφέρει ο κ. Γιάννης Ξυλάς, μηχανικός-ορκωτός εκτιμητής RICS και ιδιοκτήτης της Geoaxis, η οικονομική κρίση έχει πλήξει την αγορά χειμερινών εξοχικών κατοικιών, αφού η ζήτηση που καταγράφεται είναι από υποτονική μέχρι μηδενική, αν και οι τιμές σε σχέση με την αρχή της κρίσης (2008) έχουν σχεδόν μειωθεί στο μισό και περίπου 10.000 σπίτια παραμένουν αδιάθετα. Χαρακτηριστικό της μείωσης της ζήτησης είναι το γεγονός ότι οι αγοραπωλησίες υποχώρησαν με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 28,2%, κατά την περίοδο από το 2007 έως και το 2012 (επίσημα στοιχεία από συμβολαιογραφικούς συλλόγους)». Είναι άλλωστε δεδομένο ότι τα εξοχικά ακίνητα θεωρούνται πλέον «είδος πολυτελείας». Ταυτόχρονα, αρκετοί κατασκευαστές, οι οποίοι επένδυσαν στον συγκεκριμένο κλάδο, δανειζόμενοι κεφάλαια για την ανέγερση πολυτελών κατοικιών με συνολικό κόστος κατασκευής (μαζί με την αγορά οικοπέδου) άνω των 1.500 ευρώ/τ.μ., βρίσκονται σήμερα πλήρως εγκλωβισμένοι, αφού ούτε η πώληση σε τιμές χαμηλότερες του κόστους είναι αρκετή για να προσελκύσει αγοραστές. «Χαρακτηριστική είναι η εικόνα στο Λιβάδι της Αράχωβας, όπου μετά το κατασκευαστικό “αμόκ”, σε σημείο που μεζονέτες κατασκευάστηκαν ακόμα και σχεδόν μέσα στη λίμνη, σήμερα είναι δεκάδες τα συγκροτήματα κατοικιών που είναι ολοκληρωμένα αλλά δεν διαθέτουν καμία προοπτική άμεσης διάθεσής τους», καταλήγει ο κ. Ξυλάς.
Διστακτικοί αγοραστές
Σύμφωνα με την πρόβλεψη της Geoaxis, η πτωτική πορεία των τιμών δεν προβλέπεται να σταθεροποιηθεί πριν από το πέρας επιπλέον 12-16 μηνών, και αυτό μόνον εφόσον η ελληνική οικονομία επιστρέψει οριστικά στην οδό της πραγματικής ανάπτυξης. Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε ανάλογη εκτίμηση είχε προχωρήσει η εταιρεία και πριν από έναν χρόνο, χωρίς βέβαια να επιβεβαιωθεί, ως αποτέλεσμα των απρόβλεπτων πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων που σημειώθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος του προηγούμενου έτους, με αποκορύφωμα τις πυρετώδεις διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής για την παραμονή ή όχι της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ και, φυσικά, την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων. Απόρροια των παραπάνω είναι οι πιθανοί, λίγοι ούτως ή άλλως, αγοραστές εξοχικών κατοικιών σε χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς να δυσκολεύονται να αποφασίσουν, προσδοκώντας την περαιτέρω κάμψη των τιμών.