Τουλάχιστον 15 ισχυροί ναυτικοί κόμβοι σε ολόκληρο τον κόσμο, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, συμφώνησαν για την περιορισμένη και αμοιβαία άρση των ταξιδιωτικών απαγορεύσεων, προκειμένου να επαναπατρίσουν περίπου 200.000 ναυτικούς, οι οποίοι εξακολουθούν να βρίσκονται στη θάλασσα παρά τη λήξη των συμβολαίων τους.
Πέραν της Ελλάδας, οι ΗΠΑ, η Σιγκαπούρη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλες χώρες συμφώνησαν πως θα χαλαρώσουν τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν εξαιτίας της πανδημίας και πως θα ανοίξουν τα σύνορά τους μόνο για τον επαναπατρισμό των ναυτικών. Μέσω εμπορικών πτήσεων που θα εξυπηρετούν αποκλειστικά αυτόν τον σκοπό, οι ναυτικοί θα μπορέσουν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Η απόφαση είναι αποτέλεσμα έντονων πιέσεων που ασκούνταν τους τελευταίους μήνες στις κυβερνήσεις, ιδίως μετά την αύξηση των αυτοκτονιών στα πλοία και τη λήξη πολλών συμβάσεων των πληρωμάτων. Οι ναυτικοί θα εντάσσονται εφεξής στην κατηγορία των εξαιρουμένων εργαζομένων, οι οποίοι μετακινούνται ευκολότερα παρά τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία και δικαιούνται τον γρήγορο επαναπατρισμό τους, όπως αποφασίστηκε στη συνεδρίαση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) αυτή την εβδομάδα. Ορισμένα πληρώματα έχουν παραμείνει περισσότερο από ένα χρόνο στη θάλασσα, ξεπερνώντας δηλαδή τα ανώτατα όρια που έχουν τεθεί στις ναυτικές συμφωνίες, καθώς οι περιορισμοί στα ταξίδια εμπόδισαν την επιστροφή τους.
«Ορισμένοι ναυτικοί εξαναγκάζονται ή δέχονται πιέσεις για να υπογράψουν την παράταση των συμβάσεών τους. Η πλειονότητα αυτών θέλει απλώς να γυρίσει στην πατρίδα του», δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο Στιβ Τράουσντεϊλ της συνδικαλιστικής ένωσης ναυτικών ITF.
Στο πλαίσιο της συνεδρίασης, ο γενικός γραμματέας του ΙΜΟ, Κίτακ Λιμ, τόνισε: «Είναι καιρός να κάνουμε κάτι για τους ναυτικούς. Δεν θα έπρεπε να τίθενται σε κίνδυνο η ασφάλεια των λειτουργιών στα πλοία και η υγεία των πληρωμάτων. Η ανθρωπιστική κρίση, την οποία αντιμετωπίζουν οι ναυτικοί, έχει επιπτώσεις σε όλους μας, στην παγκόσμια οικονομία και στην ασφάλεια της ζωής στη θάλασσα, αλλά και στο περιβάλλον».
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, χιλιάδες ναυτικοί μπόρεσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους είτε μέσω κρουαζιερόπλοιων είτε μέσω πτήσεων τσάρτερ. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, οι ναυτικοί ταξίδευαν σε άδεια κρουαζιερόπλοια πολυτελείας. Ωστόσο, η πλειονότητα των πληρωμάτων παρέμεινε χωρίς σκοπό σε εμπορικά σκάφη, αναμένοντας την άρση των περιορισμών. «Αυτό που ζητάμε από κάθε χώρα σε ολόκληρο τον κόσμο είναι να αναγνωρίσει το ζήτημα των ναυτικών και να τους επιτρέψει να επιστρέψουν στην πατρίδα τους», τόνισε ο Κιράγκ Μπαχρί, υψηλόβαθμο στέλεχος του δικτύου ISWAN, το οποίο φροντίζει για την προστασία των δικαιωμάτων των ναυτικών. «Δεν είναι ρομπότ. Οφείλουμε να τους γυρίσουμε στο σπίτι τους», υπογράμμισε ο ίδιος.
Με τη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, πολλά λιμάνια ανά τον κόσμο έχουν ήδη αρχίσει να δέχονται τις αλλαγές πληρωμάτων. Ωστόσο, σύμφωνα με το Bloomberg, πολλές εταιρείες διαχείρισης πλοίων υποστηρίζουν ότι οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί εμποδίζουν τον επαναπατρισμό μεγάλου αριθμού ναυτικών. Για παράδειγμα, ο Φρανκ Κόουλς, διευθύνων σύμβουλος της εταιρεία διαχείρισης πλοίων Wallem Group του Χονγκ Κονγκ, σημείωσε ότι μπόρεσε να πραγματοποιήσει περίπου το 20% των αλλαγών στα πληρώματα. Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι οι συμβάσεις του 40% του πληρώματος, δηλαδή περίπου 1.600 ναυτικών, έχουν ήδη λήξει. Επίσης, το 10% του πληρώματος βρίσκεται περισσότερο από ένα χρόνο στη θάλασσα.