Τo διεθνές σκηνικό λειτουργίας της ναυτιλίας παραμένει γεμάτο προκλήσεις λόγω των γνωστών αντίξοων συνθηκών που επικρατούν τα τελευταία χρόνια και ειδικότερα η υπερπροσφορά χωρητικότητας, η ασταθής ναυλαγορά και η δυσκολία δανειακής πρόσβασης στο τραπεζικό σύστημα. Ακόμα και σε αυτό το περιβάλλον η ελληνική ναυτιλία επιβεβαιώνει συνεχώς ότι έχει τα εχέγγυα να αντιμετωπίζει επιτυχώς τις προκλήσεις και να επικρατεί ακόμη και υπό συνθήκες πίεσης.
Το αποδεικνύουν ξεκάθαρα, σύμφωνα με την Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών, οι αριθμοί: Το 16,25% του παγκόσμιου στόλου και το 46,7% του κοινοτικού, σε ποσοστό χωρητικότητας dwt βρίσκεται σε ελληνικά χέρια. Ελληνες ελέγχουν το 23,5% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων και το 18,5% του παγκόσμιου στόλου των φορτηγών χύδην φορτίων. Παράλληλα στις αρχές της άνοιξης υπήρχαν ήδη ανατεθειμένες 372 παραγγελίες νέων πλοίων ελληνικών συμφερόντων.
Δύο πρόσφατες οικονομικές μελέτες για την ελληνόκτητη ναυτιλία αναδεικνύουν τη σημασία της για την ελληνική οικονομία. Η πρώτη εκπονήθηκε από το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) με τίτλο «Η Συμβολή της Ποντοπόρου Ναυτιλίας στην Ελληνική Οικονομία: Επιδόσεις και Προοπτικές» και η δεύτερη από την Boston Consulting Group με τίτλο «Εκτίμηση του αντίκτυπου της ναυτιλίας στην Ελληνική Οικονομία και Κοινωνία».
Και οι δύο μελέτες, ακολουθώντας η κάθε μία τη δική της μεθοδολογία, καταλήγουν σε γενικές γραμμές στις ίδιες εκτιμήσεις και συμπεράσματα, με ιδιαίτερη έμφαση στο σημαντικό ποσοστό συμμετοχής του ναυτιλιακού κλάδου στο ΑΕΠ, ποσοστό που τα τελευταία δύο χρόνια αντιστοιχεί σε περισσότερο από 7% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας, καθώς και στην προσφορά μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας, που υπολογίζεται ότι αγγίζουν σήμερα τις 200.000. Επιπροσθέτως, και οι δύο μελέτες τονίζουν τη δυναμική που έχει ο τομέας και τη δυνητική προσφορά του στην ελληνική οικονομία, μέσω της περαιτέρω προσέλκυσης και εγκατάστασης ναυτιλιακών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα. Βασική προϋπόθεση που θέτουν, είναι η ύπαρξη σταθερού και ανταγωνιστικού θεσμικού πλαισίου.
Η δυνητική συνεισφορά της ελληνόκτητης ποντοπόρου ναυτιλίας σε όρους εγχώριας προστιθέμενης αξίας αναμένεται να ξεπεράσει τα 26 δισ. δολάρια.
Δηλαδή, κατά 12,7 δισ. δολάρια υψηλότερα σε σχέση με την καταγεγραμμένη προστιθέμενη αξία των αρχών της τρέχουσας δεκαετίας, ήτοι επιπλέον ΑΕΠ της τάξης του 5,8% ετησίως, εφόσον προσελκυσθούν στην Ελλάδα όσο το δυνατόν περισσότερες ελληνόκτητες ναυτιλιακές επιχειρήσεις και αναπτυχθεί το cluster των σχετιζόμενων με τη ναυτιλία κλάδων. Αυτό εκτιμάται σε πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ που έγινε με σκοπό να προσμετρηθεί η δυνατότητα της ναυτιλίας να συμβάλει στην ταχύτερη ανάπτυξη της οικονομίας.
Με το παραπάνω σενάριο, σύμφωνα με τους συντάκτες της έρευνας, δημιουργούνται δυνητικά περίπου μισό εκατομμύριο επιπλέον θέσεις εργασίας.
Μελλοντικά, η ελληνική ναυτιλία εκτιμάται ότι μπορεί να αποτελέσει ακόμα πιο βασικό μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Πέντε συγκεκριμένες δράσεις, βάσει βέλτιστων πρακτικών διεθνώς, μπορούν να ενισχύσουν τη ναυτιλιακή δραστηριότητα στην Ελλάδα και ως αποτέλεσμα, να αυξήσουν τον αντίκτυπο της στην ελληνική οικονομία, αναφέρει μελέτη της Boston Consulting Group.
Πέντε δράσεις
Οι πέντε δράσεις είναι η ένταξη του ναυτιλιακού τομέα στη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή πολιτική της χώρας, η απλοποίηση διαδικασιών έναρξης επιχειρήσεων και μείωση γραφειοκρατίας, το σταθερό και ανταγωνιστικό θεσμικό πλαίσιο, λόγω του διεθνούς ανταγωνισμού που υπάρχει για τη νηολόγηση πλοίων, η αύξηση εγγραφών σε ναυτικές σχολές και η αναβάθμιση ποιότητας εκπαίδευσης και δυνατότητα ιδιωτικής εκπαίδευσης. Τονίζεται δε ότι «η συνέχιση της συμβολής της ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία, ειδικά στην παρούσα συγκυρία, σημαίνει δράση τόσο από την πλευρά του κράτους, ώστε να δώσει ώθηση στον κλάδο με τις προτεινόμενες δράσεις, όσο και από την πλευρά του κλάδου για την προσέλκυση νέων επενδυτών και την ενίσχυση του cluster».
Η ελληνική ναυτιλία μπορεί έτσι να αποτελέσει βασικό μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και η συνεισφορά της να υπερκεράσει ακόμα και την τρέχουσα που εκτιμάται ότι ανέρχεται στο 7% του ελληνικού ΑΕΠ και το 3,5% της απασχόλησης. Αυτό τονίζει η διεθνής συμβουλευτική εταιρεία The Boston Consulting Group (BCG) σε ειδική έρευνά της όπου και αξιολογεί τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη του ελληνικού ναυτιλιακού κλάδου (shipping cluster).