Νίκος Ζαμπόγλου
«Ελληνικότητα είναι τρικυμία και μπουνάτσα, Ανατολή και Δύση»
Tης Αννας Γριμανη
EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Είναι η αξιοπρέπεια της Μικρασιάτισσας γιαγιάς μου, το φιλότιμο του
Κύπριου παππού μου. Η ελληνικότητά μου εμπεριέχει και αίσθημα, και
συνείδηση. Διδάχτηκα θριάμβους, έμαθα στις τραγωδίες. Ζητωκραυγή
και οδυρμός. Τρικυμία και μπουνάτσα. Ανατολή και Δύση. Αέναο ταξίδι
«γεμάτο περιπέτειες, γεμάτο γνώσεις».
Πώς φτάνει σε εσάς η κρίση της Ελλάδας;
Με πόνο, γιατί ζω και εργάζομαι στη Γερμανία και εισπράττω άμεσα
την αποδοκιμασία. Αλλά και με ελπίδα, γιατί ακούω τον ήχο από ένα
καμπανάκι που «λέει» ότι ίσως ήρθε η στιγμή για μια νέα αρχή,
απαλλαγμένη από αμαρτίες παλιές και βαρίδια αναξιοπιστίας. Είναι
μια ευκαιρία για να δείξουμε, πρώτα στους εαυτούς μας, ότι είμαστε
ικανοί για το καλύτερο – όχι για το χειρότερο. Οτι αξίζει να
προσπαθήσουμε. Θα τα καταφέρουμε, είμαι βέβαιος.
Ποιος φταίει;
Η έλλειψη υποδομών και αφορά τόσο στην οργάνωση όσο και στη
νοοτροπία. Αυτό δηλαδή που βρίσκουμε στο εξωτερικό και μας δίνει
τις ευκαιρίες για διάκριση. Φταίει και η ιστορία που κρύβει τις
πικρές αλήθειες. Η έπαρση που αγνοεί τις αδυναμίες. Η παραταξιακή
μας ιδιοτέλεια. Η ανικανότητά μας να αναδείξουμε, δίχως
φανατισμούς, το άδειο πρόσωπο εκείνων που συνεχώς μας κουνούν το
δάχτυλο.
Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της εποχής μετά την κρίση;
Σοφότερο, ελπίζω. Πιο ώριμο, πιστεύω. Πιο υπεύθυνο, σίγουρα. Και
πιο χορτάτο, αλλά λιγότερο χορτασμένο, εύχομαι…
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Μια σταγόνα Αιγαίο.
Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.
Εκείνη που κερνάει και την ψυχή της.
Ο,τι με απογοητεύει.
Η αδικία. Η απληστία. Το λαμόγιο. Ο διαιτητής που δεν είδε το
οφθαλμοφανές οφσάιντ. Ο χούλιγκαν που βρίζει τη μάνα του λάινσμαν.
Ο πολιτευτής που αερολογεί. Ο παπάς που βάζει τιμοκατάλογο στην
πίστη. Η Βαβυλωνία στα δημοσιογραφικά παράθυρα.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
«Με την ποικίλη δράση των στοχαστικών προσαρμογών», όπως λέει ο
Καβάφης.
Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Ελληνας ή είναι προσκολλημένος
σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Η Ελλάδα είναι «πολιτισμός». Ο σημερινός Ελληνας έχει τα
πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του αρχαίου – ίσως σε μεγαλύτερη
δόση τα δεύτερα. Τώρα διανύει μια μεταβατική περίοδο μεταξύ
παράδοσης και τεχνολογίας, μεταξύ ευημερίας και πτώχευσης. Δεν
είναι εύκολο να τα αφομοιώσει όλα με τους ρυθμούς της σύγχρονης
εξέλιξης. Μέσα όμως από αυτήν τη διαδικασία, είμαι βέβαιος ότι η
νέα γενιά θα δημιουργήσει τη δική της πολιτισμική συνέχεια. Που θα
έχει και αυτή τη διαχρονική ελληνική αξία της.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Ο Υμνος εις την Ελευθερία.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Είναι η οδός της Οδύσσειας με το «νόστιμον ήμαρ». «Πάντα στην πόλι
αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού -μη ελπίζεις- δεν έχει πλοίο για σε,
δεν έχει οδό…» (Καβάφης)
* Ο δρ Νίκος Ζαμπόγλου είναι καθηγητής Ακτινοθεραπευτικής
Ογκολογίας, διευθυντής της ογκολογικής κλινικής Οφενμπαχ του
Ακαδημαϊκού Νοσοκομείου Βόλφανγκ Γκαίτε του Πανεπιστημίου της
Φρανκφούρτης στη Γερμανία και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας
Αθηνών.