Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η αίθουσα στο ξενοδοχείο Χίλτον στο Όστιν του Τέξας είναι κατάμεστη. O κωμικός James Adomian, γνωστός στη γενιά των 30άρηδων από τις μιμήσεις του πρώην προέδρου Μπους, έχει επιστρατευθεί για να παρουσιάσει τη βραδιά των βραβείων επιχειρηματικότητας και καινοτομίας του περίφημου φεστιβάλ South by Southwest (SXSW).

Τριαντάρηδες είναι, άλλωστε, και οι περισσότεροι από τους 72.000 συμμετέχοντες που κατέκλυσαν και φέτος τον Μάρτιο το μεγαλύτερο φεστιβάλ μουσικής, κινηματογράφου και νέων τεχνολογιών στον κόσμο.

Για τον 34χρονο δρα Γιώργο Κουτίτα είναι η δεύτερη χρονιά που συμμετέχει. Ο πρώην ακαδημαϊκός, βοηθός ερευνητής του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας αποφάσισε μάλιστα πριν από οκτώ μήνες να μεταναστεύσει στο Οστιν από τη Θεσσαλονίκη. Αυτό το βράδυ, καθισμένος με φίλους και συνεργάτες, παρακολουθεί την έναρξη των βραβείων και έχει κάθε λόγο να είναι ευδιάθετος: η εταιρεία του, Gridmates, βρίσκεται ανάμεσα στις πέντε επικρατέστερες στην κατηγορία «Νέα Οικονομία».

Μια ιδέα που δίνει ρεύμα

Η ιδέα για την Gridmates ήρθε στον Κουτίτα καθώς παρακολουθούσε πριν από δύο χρόνια μια εκπομπή στην ελληνική τηλεόραση. Το θέμα της ήταν οικογένειες που ζούσαν χωρίς ρεύμα μέσα στην κρίση.

Σκεπτόμενος πώς θα μπορούσε να βοηθήσει, και με τη συνδρομή του μηχανικού πατέρα του, κατασκεύασε μια πρωτότυπη συσκευή που συνδύαζε ένα φωτοβολταϊκό με χρησιμοποιημένες μπαταρίες αυτοκινήτου. Γρήγορα κατάλαβε ότι κάτι τέτοιο δεν θα ήταν αρκετά αποδοτικό για να τροφοδοτήσει ένα κλιματιστικό ή ένα φούρνο.

Κι έτσι γεννήθηκε η ιδέα για την εταιρεία.

«Όπως έβλεπα την μπαταρία», λέει, «είπα θα φτιάξουμε ενεργειακά πακέτα στο Ιντερνετ, ώστε ο κόσμος να τα δωρίζει».

Η προκαταρκτική έρευνα έδειξε ότι κάτι παρόμοιο δεν υπήρχε μέχρι τότε και ότι, δεδομένων των διαφυγόντων κερδών των εταιρειών ενέργειας από απλήρωτους λογαριασμούς, μια πλατφόρμα ανταλλαγής ενέργειας μεταξύ καταναλωτών θα μπορούσε να λύσει πολλά προβλήματα.

«Είναι ένας εύκολος τρόπος να μειωθεί η ενεργειακή φτώχεια αλλά και τα κόστη των παρόχων», εξηγεί ο Κουτίτας.

Ένα μεγάλο μέρος της εταιρείας παραμένει μαζί με τον συνιδρυτή και τέσσερις προγραμματιστές πίσω στην Ελλάδα. Για τον Κουτίτα, όμως, το να προσγειωθεί στο Όστιν ήταν μονόδρομος.

«Δεν μπορούσε να ξεκινήσει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Υπάρχει μόνο ένας πάροχος ενέργειας με το μεγαλύτερο ποσοστό στην αγορά. Εδώ υπάρχουν γύρω στους 3.000. Αν δεν θέλει ο ένας, θα χτυπήσεις την πόρτα του διπλανού», εξηγεί.

Το Όστιν, άλλωστε, προ- ωθείται ως ένας από τους ιδανικούς προορισμούς στις ΗΠΑ για τεχνολογικές start-up σαν την Gridmates, καθώς κάθε χρόνο επενδύονται τουλάχιστον 500 εκατ. δολάρια σε τοπικές επιχειρήσεις, ενώ αποτελεί την ταχύτερα αναπτυσσόμενη πόλη των ΗΠΑ.

Ο... Accelerator από τη Θεσσαλονίκη

Αρχιτέκτονας αυτής της επιτυχίας αλλά και άμεσα εμπλεκόμενος με την Grid- mates είναι ένας ομογενής, επίσης από τη Θεσσαλονίκη, που κάθεται δίπλα στον Κουτίτα καθώς αναμένεται η ανακοίνωση των βραβείων. Ο Άγγελος Αγγέλου έφτασε στην Αμερική πριν από 40 χρόνια σε ηλικία 17 ετών, χωρίς καν να μιλάει Αγγλικά. Έκτοτε εργάστηκε στη μεγαλύτερη τράπεζα του Τέξας, κατέληξε αντιπρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου του Όστιν και επικεφαλής οικονομολόγος της πολιτείας του Τέξας για πάνω από μία δεκαετία.

«Σε αυτή την ηλικία δεν έχεις το φόβο της αποτυχίας. Έχεις ενθουσιασμό για την ευκαιρία που σου δίνει η Αμερική να πετύχεις και για τον τρόπο που άνθρωποι σε δέχονται στα σπίτια τους και βοηθούν όσο μπορούν». Με αυτό το πνεύμα άλλωστε ενεπλάκη και στην περίπτωση του Κουτίτα, τον οποίο φιλοξένησε για τέσσερις μήνες στο σπίτι του, βοηθώντας τον να αναπτύξει την ιδέα του. Αντίστοιχη συμβουλευτική, και όχι μόνο, υποστήριξη δίνει και σε άλλες εταιρείες από το εξωτερικό που θέλουν να ξεκινήσουν μια νέα πορεία στο Οστιν, μέσω του Internation- al Accelerator, ενός οργανισμού που ίδρυσε για νεοφυείς επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα, με την προσωπική του εταιρεία, Angelou Economics, παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε πόλεις στην Αμερική και χώρες όπως η Πορτογαλία και η Αυστρία για το πώς να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις. Όταν το «Κ» τον ρωτά για την Ελλάδα, δηλώνει απογοητευμένος.

«Δεν αναζητώ εργασία στην Ελλάδα», λέει. «Ακούς ιστορίες και δεν τις πιστεύεις. Εγώ έζησα εμπειρίες απογοήτευσης από πολιτικούς όλων των κομμάτων που σκέφτονται κοντόφθαλμα. Και ειλικρινά δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα που να σκέφτονται την Ελλάδα. Σκέφτονται τον εαυτό τους και αισθάνονται ότι, αν είναι καλά αυτοί, θα είναι και η Ελλάδα. Δεν είναι έτσι. Πρέπει να φροντίσουν πρωτίστως τη χώρα. Ο ιδιωτικός τομέας δεν έχει καιρό για χάσιμο. Κάθε λεπτό μετράει. Γι’ αυτό στράφηκα στους επιχειρηματίες και ίδρυσα τον International Accelerator».

Η είσοδος του κτιρίου όπου στεγάζεται προσωρινά το Κέντρο Στήριξης Επιχειρηματικότητας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ACEIN) βρίσκεται σε έναν σκοτεινό πεζόδρομο πίσω από την πλατεία Βικτωρίας. Αν και οι τοίχοι είναι φρεσκοβαμμένοι, η είσοδος έχει λερωθεί παντού με tags.

Η άναρχη αυτή εικόνα δεν επικρατεί και στο εσωτερικό. Στον τελευταίο όροφο τα πράγματα λειτουργούν ρολόι. Ο υπεύθυνος επιχειρηματικών ομάδων Σταύρος Λουνής διαβάζει μία-μία τις διαφάνειες με τις λεπτομέρειες του ταξιδιού για τους επικεφαλής νεοφυών επιχειρήσεων που έχουν επιλεγεί να πάνε στο Οστιν και στο SXSW.

Η επιλογή έγινε πολύ προσεκτικά σε συνεργασία με τον Άγγελο Αγγέλου και το Hellenic Initiative, την πρωτοβουλία Ελλήνων της Διασποράς, που χρηματοδότησε μάλιστα το μεγαλύτερο μέρος της αποστολής για πάνω από 20 επιχειρηματικές ομάδες, τόσο από το ACEIN όσο και ανεξάρτητες.

«Η επιχειρηματική διάνοια των Ελλήνων της Διασποράς ήταν και είναι εκπληκτική. Τώρα αυτό θέλουμε να το φέρουμε στην Ελλάδα, να δημιουργήσουμε φρόνημα επιχειρηματικότητας και να δώσουμε στους νέους Έλληνες επιχειρηματίες την έμπνευση που η Διασπορά μπορεί να δώσει εξαιτίας της τεράστιας επιτυχίας της», λέει ο Μαρκ Αρεϊ, Executive Director του Hellenic Initiative.

«Προσπαθούμε να ξοδέψουμε χρήματα στην Ελλάδα εποικοδομητικά και να εμπνεύσουμε και άλλους Έλληνες της Διασποράς και φιλέλληνες να επενδύσουν στην Ελλάδα. Υπάρχουν πάρα πολύ άνθρωποι που αγαπούν την Ελλάδα στο εξωτερικό, πολύ περισσότεροι από όσους πιστεύετε».

Ταυτόχρονα με τις προσπάθειες του Hellenic Initiative, η αμερικανική διπλωματική αποστολή στην Αθήνα υποστήριξε οικονομικά το ταξίδι επιπλέον τεσσάρων νεοφυών επιχειρήσεων στο Τέξας.

«Αυτή η προσπάθεια γίνεται στο πλαίσιο μιας σειράς προγραμμάτων σε συνεργασία με ελληνικούς φορείς, για να βοηθήσουμε επαγγελματίες και ιδρύματα της Ελλάδας να έρθουν σε επαφή με αντίστοιχους της Αμερικής ώστε να υπάρξει μια ανταλλαγή γνώσης και ενδεχομένως συνεργασία στο μέλλον», εξηγεί η Ελένη Αλεξάκη, σύμβουλος πολιτιστικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα.

«Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε νέους ανθρώπους με νέες επιχειρηματικές προτάσεις να παραμείνουν στην Ελλάδα, να δουλέψουν εκεί, να αναπτύξουν αυτό που κάνουν και ενδεχομένως να δώσουν ευκαιρία και σε άλλους νέους ανθρώπους να δουλέψουν».

Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι και ο Αλέξανδρος Νικολαΐδης, ιδρυτής της πλατφόρμας tapely, που δίνει την ευκαιρία στους απανταχού μουσικόφιλους να καταρτίσουν λίστες τραγουδιών -ιντερνετικά mixtapes- που μπορούν όμως να μοιραστούν με τη δική τους αισθητική.

Η ιδέα ήρθε στον Νικολαΐδη όταν εργαζόταν ακόμη σε γνωστή συμβουλευτική εταιρεία προκειμένου να αποφύγει να μοιράζεται μουσική με τους φίλους του με τα πολλές φορές γκροτέσκα μοτίβα που εμφανίζονται στο Youtube ή σε άλλες πλατφόρμες. Αυτή η απλή ιδέα τον έκανε να ξενυχτά τα βράδια μαθαίνοντας προγραμματισμό και εν τέλει τον οδήγησε -μέσα στην κρίση- σε παραίτηση, με σκοπό να της αφιερώσει όλο του το χρόνο.

«Ήταν στοίχημα, έπρεπε να ποντάρω στην ιδέα μου», λέει ο ίδιος.

Και το στοίχημα απέδωσε. Η tapely σήμερα αναζητά νέους συνεργάτες, πέρα από τους τρεις που εργάζονται ήδη στα νέα γραφεία της στο κέντρο της Αθήνας - σχεδόν πάντοτε με την υπόκρουση κάποιας μουσικής λίστας από τις 30.000 που έχουν φτιάξει οι μέχρι στιγμής εγγεγραμμένοι χρήστες της πλατφόρμας, που προ- έρχονται από 150 διαφορετικές χώρες, με το 50% να είναι Αμερικανοί.

«Όταν είσαι μια εταιρεία με στόχο την αγορά του εξωτερικού, πρέπει να πας εκεί όπου βρίσκονται οι χρήστες σου».

Οι ουρές για τις κινηματογραφικές πρεμιέρες στο SXSW περιστρέφονται συχνά γύρω από το συνεδριακό κέντρο του Οστιν και ο Έλληνας παραγωγός

Γιώργος Καρναβάς («Wasted Youth», «To αγόρι που τρώει το φαγητό του πουλιού» κ.ά.) της Heretic, που έφτασε καθυστερημένος, μάλλον δε θα ’βρισκε θέση, αλλά άξιζε τον κόπο.

Φεύγοντας από μια ομιλία, είχε καταφέρει να παρουσιάσει ένα αγγλόφωνο σενάριο σε έναν σημαντικό κινηματογραφικό παράγοντα, αλλά και να πάρει διαβεβαιώσεις ότι η επαφή θα είχε συνέχεια.

«Δεν ξέρω καν αν πηγαίνει στις Κάννες αυτός ο άνθρωπος, εδώ ήταν πολύ άμεσο, πολύ απλό να γίνει», εξηγεί.

Η ενέργεια, άλλωστε, που υπάρχει τόσο στο συνεδριακό κέντρο του Οστιν όσο και στους δεκάδες άλλους χώρους του φεστιβάλ σε ολόκληρη την πόλη ευνοεί συναντήσεις αλλά και όσους είναι τολμηροί.

«Δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην το κάνεις. Ο κόσμος είναι δικός σου. Κάνε (πράγματα) σήμερα. Ξεκίνησα χωρίς λεφτά, χωρίς γνωριμίες. Είχα μόνο πάθος. Είναι ώρα για τα σημερινά παιδιά να ξανανακαλύψουν τον κόσμο. Και πρέπει να το κάνουν. Πρέπει να γίνει», λέει στο «Κ» ο Λούις Μπλακ, ιδρυτής του SXSW.

Πολλοί ήταν οι Έλληνες συμμετέχοντες που πέρασαν στην πράξη.

Ο Αναστάσιος Διόλατζης, του Reworks, ενός από τα καλύτερα μουσικά φεστιβάλ της χώρας που γίνεται κάθε χρόνο και συζητείται και εκτός συνόρων, μέσα από τις επαφές του στο Οστιν έχει ήδη κλείσει έναν καλλιτέχνη που θα εμφανιστεί φέτος στη Θεσσαλονίκη, ενώ είναι σε προχωρημένες συζητήσεις για ένα ακόμη act.

Η Χιώτισσα Αννα Κασσιμάτη ήταν η μόνη που κατάφερε να αποσπάσει τα στοιχεία επικοινωνίας του γκουρού των social media Guy Kawasaki, μετά από μια αναφορά σε ομιλία του για τον ετήσιο ρουκετοπόλεμο στο Βροντάδο. Η επαφή αυτή ενδέχεται να αποβεί πολύ σημαντική για την 28χρονη, που έχει αναπτύξει μαζί με τους δύο συνιδρυτές της εταιρείας isΜood έναν αλγόριθμο που εξάγει χρήσιμα συμπεράσματα για πλήθος αναρτήσεων στα social media.

Γα τη Ζωή Γιαβρή το ενδιαφέρον ήρθε τόσο από αμερικανικής όσο και από ελληνικής πλευράς. Η ηλεκτρολόγος μηχανικός ανέπτυξε ήδη από τα φοιτητικά της χρόνια μια καινοτόμo μεθοδολογία επεξεργασίας συγκεκριμένων εξετάσεων μαγνητικής τομογραφίας με ακρίβεια στην απεικόνιση, που φτάνει αντί του κλασικού 65% στο 90%.

«Η κατάσταση στο ελληνικό πανεπιστήμιο είναι πολύ δύσκολη», εξηγεί όταν ερωτάται γιατί δεν υπάρχει κάποιος φορέας ή πανεπιστήμιο που να στήριξε αυτή την έρευνα. «Ξεκινάς να κάνεις έρευνα και κλείνει το πανεπιστήμιο για έξι μήνες και η νοοτροπία των ανθρώπων είναι ενάντια στην επιχειρηματικότητα. Πιστεύουν ότι πρέπει να είσαι ή ερευνητής ή επιχειρηματίας».

Πάντως, μετά το ταξίδι της στο Τέξας συνεργάζεται ήδη με δύο αμερικανικά νοσοκομεία που κάνουν αξιολογήσεις του λογισμικού της εταιρείας της TomoTECH.

Ακόμη, ο Αγγελος Αγγέλου έκανε πρόταση στην ίδια και στους δύο συνιδρυτές της εταιρείας να ενταχθούν στον International Accelerator και κάποιος από τους τρεις να μετακομίσει στο Τέξας.

«Το θέμα είναι να δώσουμε ελπίδα στα νέα παιδιά», λέει ένα βράδυ που ανοίγει το σπίτι του για να υποδεχθεί όλη την ελληνική αποστολή, μαζί και γνωστούς του επενδυτές που ενδιαφέρονται να ακούσουν τις ιδέες τους.

«Με το που μπήκαμε, ήρθαμε σε επαφή με πολλούς συμβούλους επιχειρήσεων που θέλουν να επεκταθούν σε διάφορους τομείς», λέει η Λήδα Μαντζουράνη, που αναπτύσσει με την ομάδα της Culturplay ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι στρατηγικής, όπου ο παίκτης θα έχει τη δυνατότητα με επιστημονική ακρίβεια να αλληλεπιδρά με ιστορικά γεγονότα στην Αθήνα του 5ου αι. π.Χ.

Παρότι ξέρει πόσο δύσκολο είναι να αποσπάσει κανείς χρηματοδότηση, είναι αισιόδοξη, καθώς, πριν περάσει στο καθιστικό, της έπιασε τη συζήτηση ο επικεφαλής του τμήματος παιχνιδιών της Microsoft, που έτυχε να είναι κι εκείνος καλεσμένος.