Διαβατήρια «κλώνοι» και κυκλώματα

Διαβατήρια «κλώνοι» και κυκλώματα

8' 40" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ρεπορτάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

«Εκανες τίποτα για το διαβατήριο;». Ηταν 29 Μαΐου όταν ο Μ., υπήκοος Πακιστάν και μέλος κυκλώματος πλαστογράφησης ταξιδιωτικών εγγράφων μεταναστών, δέχτηκε αυτή την ερώτηση σε τηλεφώνημα που διέκοψε το δείπνο του. «Περίμενε λίγες μέρες» είπε χαλαρός στον συνομιλητή του. Εκείνος επέμενε: «Πότε; Οταν θα λήξει η σεζόν; Ενάμισης μήνας έχει μείνει. Μετά λιγοστεύουν οι πτήσεις».

Ο διάλογος δεν κράτησε πολύ ακόμη. Προτού κλείσει το ακουστικό ο Μ. εκμυστηρεύτηκε ότι σκέφτεται να αποσυρθεί από την πλαστογραφία. «Αν είναι σταμάτα, αλλά βγάλε ένα με δύο “χτυπήματα”», του είπε ο συνομιλητής του. «Θα δεις, είναι πολλά τα λεφτά. Δεν θα ξεκολλάς».

Αυτή και δεκάδες άλλες τηλεφωνικές συνομιλίες καταγράφηκαν από την Υποδιεύθυνση Δίωξης Οργανωμένου Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ., ώσπου στις αρχές Οκτωβρίου συνελήφθησαν στην Αθήνα 12 άτομα, υπήκοοι Πακιστάν, Αιγύπτου, Ιράκ και Συρίας, με την κατηγορία της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση.

Σύμφωνα με την αστυνομία, είχαν στήσει οργανωμένο κύκλωμα διακίνησης μεταναστών και προσφύγων από την Ελλάδα με προορισμούς κράτη της Δυτικής Ευρώπης. Τουλάχιστον επτά μέλη του δικτύου φέρονται να είχαν αναλάβει την πλαστογράφηση εγγράφων στην Αττική αλλά και στην Κω. Σήμερα οι περισσότεροι παραμένουν προφυλακισμένοι, η ανάκριση συνεχίζεται, ενώ δεν έχουν ταυτοποιηθεί ή αναζητούνται άλλα 18 άτομα.

Διαβατήρια «κλώνοι» και κυκλώματα-1

Ευρήματα της ΕΛ.ΑΣ. στο εργαστήριο ενός εκ των κατηγορούμενων για πλαστογραφία στο κύκλωμα διακίνησης μεταναστών.

Δεν ήταν όμως οι μόνοι που δραστηριοποιούνται σε αυτή την παράνομη αγορά. Μελετώντας δικογραφίες, μιλώντας με έναν αποφυλακισθέντα πλαστογράφο στην Αθήνα, αλλά και με έναν Σύρο που πουλάει «αυθεντικά» διαβατήρια στην πόλη Γκαζιαντέπ της Τουρκίας, η «Κ» παρουσιάζει τους τρόπους δράσης και προμήθειας, τις τεχνικές και τα σημεία συναλλαγής των κυκλωμάτων.

Συριακά διαβατήρια

Το βράδυ της περασμένης Δευτέρας, λίγες ημέρες μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι, η «Κ» επικοινώνησε τηλεφωνικά με τη βοήθεια διερμηνέα με τον Σαφουάν, που με αναρτήσεις του στο Facebook στα αραβικά λέει ότι πουλάει συριακά διαβατήρια. Κατοικεί στην τουρκική πόλη Γκαζιαντέπ, περίπου 300 χιλιόμετρα από τη Ράκα, τη συριακή πόλη που έχει καταληφθεί από τo «Ισλαμικό Κράτος».

Διαβατήρια «κλώνοι» και κυκλώματα-2

Η αγγελία του Σαφουάν στο Facebook.

«Είναι αυθεντικό», είπε όταν παρουσιαστήκαμε ως αγοραστές που βρισκόμασταν στην Κωνσταντινούπολη. «Η πρώτη σελίδα είναι καθαρή. Δεν έχω αλλάξει ούτε όνομα ούτε σφραγίδες. Αμα το τσεκάρουν στον υπολογιστή, θα δουν ότι είναι γνήσιο».

Υπήρχε όμως ένα μικρό πρόβλημα. «Με αυτό το διαβατήριο έχει ήδη μπει και βγει κάποιος από την Τουρκία, έχει σφραγίδες. Θα φαίνεται ότι είναι καλό διαβατήριο και αυτό μετράει. Πρέπει όμως να το ανανεώσεις», είπε. Τον ρωτήσαμε πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό. «Εχουμε εμείς ανθρώπους που κάνουν αυτή τη δουλειά. Θα σε φέρω εγώ σε επαφή μαζί τους», απάντησε. «Στο ανανεώνουν, τους δίνουμε και 100 δολάρια και βάζουν πάνω και μια ακόμη σφραγίδα εισόδου και μετά μπορείς να φύγεις σαν κύριος».

Δεν θέλησε να πει πώς απέκτησε αυτό το διαβατήριο και σε ποιον ανήκε. Εγγυήθηκε όμως ότι θα φτάναμε ανεμπόδιστοι μέχρι τη Γερμανία.

«Τα σύγχρονα κυκλώματα διακίνησης μεταναστών και πλαστογραφίας εγγράφων έχουν κατορθώσει να αναπτύξουν ένα πλέγμα διασυνοριακών δραστηριοτήτων, που καθιστούν απαραίτητη τη συνεργασία των κρατών για την αντιμετώπισή τους», λέει στην «Κ» ο δικηγόρος Ζαχαρίας Κεσσές που έχει χειριστεί υποθέσεις πλαστογραφίας διαβατηρίων στην Ελλάδα. Οπως παρατηρεί, τις περισσότερες φορές αδρανοποιούνται από τις αρχές κυρίως τα αναλώσιμα μέλη των κυκλωμάτων, όχι οι επικεφαλής.

Συνεργασία ομάδων

Ο Β., υπήκοος Πακιστάν, ηλικίας 30 ετών, αποφυλακίστηκε πέρυσι έπειτα από 3,5 χρόνια στις φυλακές Τρικάλων. «Πολλοί με πλησιάζουν ακόμα και τώρα για να τους φέρω σε επαφή με κάποιον, αλλά τους διώχνω», λέει στην «Κ» ζητώντας να μη δημοσιευτεί το πλήρες όνομά του. Εχει επιστρέψει στην παλιά δουλειά του, μια βιοτεχνία, και δηλώνει μετανοημένος. Η εμπλοκή του με την πλαστογραφία ξεκίνησε όταν φιλοξένησε στον Αγιο Δημήτριο Αττικής έναν συμπατριώτη του. «Ηταν μορφωμένος. Είχε σπουδάσει γραφίστας στο Πακιστάν και του ήταν πολύ εύκολο να κάνει ό,τι βλέπει», λέει.

Γνώριζε και άλλους που ασχολούνταν με την ίδια εγκληματική δραστηριότητα. Εισήγαγαν πρώτες ύλες από τη Βουλγαρία και συχνά, παρά τον ανταγωνισμό, συνεργάζονταν μεταξύ τους. «Βοηθούσαν ο ένας τον άλλον. Μοίραζαν τη δουλειά ή πουλούσαν υλικά μεταξύ τους, όπως τις ζελατίνες», αναφέρει ο Β. «Οταν υπήρχε κόντρα όμως κάρφωναν στην αστυνομία την άλλη ομάδα. Συνέβαινε αυτό πολλές φορές».

Η ιδιότυπη συνεργασία μεταξύ πλαστογράφων που περιγράφει ο Β. φαίνεται και από το κύκλωμα που εξάρθρωσε τον Οκτώβριο η Υποδιεύθυνση Δίωξης Οργανωμένου Εγκλήματος. Στις 24 Αυγούστου, όσο συνεχιζόταν η παρακολούθηση των φερόμενων ως μελών του κυκλώματος, σε παράλληλη επιχείρηση της Διεύθυνσης Αλλοδαπών Αττικής συνελήφθη ο Z.H., ένας από τους βασικούς πλαστογράφους του δικτύου. Οπως αποδείχτηκε αργότερα, ένα από τα δύο εργαστήριά του στον Αγιο Δημήτριο δηλωνόταν στην εφορία ως διεύθυνση κατοικίας του Q.I., άλλου κατηγορούμενου για πλαστογραφία στο ίδιο δίκτυο.

Σύμφωνα με τη δικογραφία, νόθευαν γνήσια ταξιδιωτικά έγγραφα ευρωπαϊκών ή τρίτων χωρών ή κατασκεύαζαν πλαστά διαβατήρια κυρίως Συρίας και Πακιστάν. Παράλληλα προσπαθούσαν να ξεγελάσουν τις αρχές σταμπάροντας τα διαβατήρια με ψεύτικες σφραγίδες εισόδου – εξόδου από τη χώρα. «Αν βλέπουν σφραγίδες εισόδου – εξόδου καταλαβαίνουν ότι ο άνθρωπος πηγαινοέρχεται», έλεγε ένα μέλος του δικτύου σε τηλεφωνική συνομιλία στις 14 Ιουνίου.

Οι πλαστογράφοι του δικτύου φαίνεται να ακολουθούσαν παρόμοια τεχνική δημιουργώντας διαβατήρια «κλώνους». Χρησιμοποιούσαν δηλαδή ως βάση στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, επικολλημένη άδεια διαμονής) που ταυτίζονταν με αυτά γνήσιου διαβατηρίου. Συχνά αντέγραφαν στοιχεία που ανήκαν και σε μέλη του κυκλώματος. Το κόστος διαβατηρίου έφτανε στα 800 ευρώ ανάλογα με την ποιότητα της εργασίας.

Εγγυητήρια χρημάτων

Πρόσφυγες και μετανάστες έστελναν τη φωτογραφία τους στον πλαστογράφο μέσω Facebook ή μέσω της εφαρμογής Viber στο κινητό τηλέφωνο. Πλήρωναν 2.200 έως και 3.000 ευρώ για το ταξιδιωτικό έγγραφο και τα αεροπορικά εισιτήρια. Η κράτηση των εισιτηρίων γινόταν σε ένα κουρείο στον Ταύρο, ενώ η κατάθεση των χρημάτων σε εγγυητήρια (μίνι μάρκετ ή ανταλλακτήρια συναλλάγματος). Σε αυτά, μέσω της μεθόδου «hawala», οι υποψήφιοι ταξιδιώτες έπαιρναν με την κατάθεση έναν κωδικό και όταν έφταναν στον προορισμό τους τον έστελναν στον διακινητή για να εισπράξει τα χρήματα. Η προμήθεια του εγγυητή ήταν 100 ευρώ.

Διαβατήρια «κλώνοι» και κυκλώματα-3

Πλαστή Αυστριακή ταυτότητα που είχε αγοράσει ο Σύρος πρόσφυγας Ραμί από διακινητή στην Αθήνα. Η «Κ» είχε καταγράψει επί τέσσερις μήνες το 2014 τις προσπάθειες του Ραμί να φύγει από την Ελλάδα αεροπορικώς με πλαστά έγγραφα. Διαβάστε το ρεπορτάζ και πού βρίσκεται σήμερα ο Ραμί εδώ.

Τον Ιούνιο του 2014, Σύροι πρόσφυγες ανέφεραν στην «Κ» ότι παρόμοια σημεία συναλλαγής βρίσκονταν κατά μήκος της οδού Αχαρνών. Στο μεσοδιάστημα όμως και έπειτα από ελέγχους της αστυνομίας φαίνεται ότι η δραστηριότητα μετατοπίστηκε σε άλλες περιοχές. Από τις απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες του δικτύου φαίνεται ότι οι Πακιστανοί κατέθεταν τα ποσά σε τέσσερα μαγαζιά στους Αγίους Αναργύρους και σε ένα ακόμη στο Κορωπί, ενώ οι Σύροι σε δικά τους καταστήματα στην Ομόνοια και στη λεωφόρο Καβάλας.

Η ασφάλιση και τα λάθη

Οι πλαστογράφοι του κυκλώματος που παρακολουθούσε η Υποδιεύθυνση Δίωξης Οργανωμένου Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ. ήθελαν να μειώνουν στο ελάχιστο το κόστος παραγωγής των διαβατηρίων. Προσπαθούσαν να ανακυκλώνουν το υλικό τους, γι’ αυτό και ασφάλιζαν τα διαβατήρια με εγγύηση που έφτανε έως και τα 1.000 ευρώ. Σε περίπτωση που οι ταξιδιώτες δεν επέστρεφαν ή έχαναν το έγγραφο, η εγγύηση παρακρατούνταν.

«Οταν έχουμε χρησιμοποιήσει γνήσιο διαβατήριο, το πρόβλημα είναι ότι το άτομο φτάνει εκεί πέρα και δεν το στέλνει πίσω», έλεγε μέλος του κυκλώματος σε καταγεγραμμένη συνομιλία στις 29 Μαΐου. «Αν τους έχουμε κρατήσει λεφτά ως εγγύηση, τότε μας το στέλνουν πολύ γρήγορα».

Διαβατήρια «κλώνοι» και κυκλώματα-4

Πριν από λίγες ημέρες η αστυνομία στην Κόστα Ρίκα συνέλαβε γυναίκα από Συρία που προσπαθούσε να πετάξει στις ΗΠΑ με πλαστό ελληνικό διαβατήριο. (Φωτογραφία: Reuters)

Οπως φαίνεται από παρόμοιες συνομιλίες, για να αυξήσουν τα ποσοστά επιτυχίας τους, συμβούλευαν τους πρόσφυγες να ξυρίζονται προτού φωτογραφηθούν για τα διαβατήρια, ή αναλάμβαναν την ένδυσή τους σε συγκεκριμένα καταστήματα.

Το αποτέλεσμα της δουλειάς τους δεν ήταν, βέβαια, πάντα αψεγάδιαστο. Σε τηλεφώνημα στις 31 Ιουλίου, κατηγορούμενος ως μέλος του κυκλώματος αποκάλυψε σε συνομιλητή του μια απροσεξία του: «Εστειλα δύο φορές άτομο να πάρει εισιτήριο από το αεροδρόμιο και δεν του δώσανε. Τη δεύτερη φορά ένας αστυνομικός του είπε: "Εσύ ακόμα δεν έχεις γεννηθεί, γιατί εδώ φαίνεται ότι γεννήθηκες το 2088"». Ο πρόσφυγας είχε ζητήσει να του βάλουν στο διαβατήριο ως έτος γέννησης το 1988, αλλά ο πλαστογράφος έγραψε λάθος τη χρονολογία.

Στις αρχές Σεπτεμβρίου, τρεις πλαστογράφοι του δικτύου επέκτειναν τη δραστηριότητά τους στην Κω. Σύμφωνα με την αστυνομία, για τουλάχιστον 11 ημέρες εντόπιζαν πρόσφυγες και μετανάστες που δεν είχαν ταυτοποιηθεί από τις Αρχές και τους προμήθευαν με πλαστά υπηρεσιακά σημειώματα και δελτία αιτούντος άσυλο για να μεταβούν στην ηπειρωτική Ελλάδα. Παρόμοια επιχείρηση είχε στήσει στη Λέσβο και άλλη σπείρα που εξαρθρώθηκε αυτή την εβδομάδα από την ΕΥΠ και την Αντιτρομοκρατική.

Διαβατήρια «κλώνοι» και κυκλώματα-5

Τα δακτυλικά αποτυπώματα και το υπηρεσιακό σημείωμα ενός εκ των βομβιστών αυτοκτονίας στο Παρίσι. Η καταγραφή του έγινε στις αρχές Οκτωβρίου στη Λέρο, όπου είχε φτάσει ακολουθώντας τις προσφυγικές ροές με πλαστό διαβατήριο.

Η κατάληξη του «πληροφοριοδότη»

Η δραστηριοποίηση στα νησιά δεν ήταν η μόνη πρωτοτυπία που διαπίστωσαν οι Αρχές στις πρακτικές των πλαστογράφων. Τον περασμένο Μάιο έφτασαν στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» δύο χαρτοκιβώτια από την Κίνα με παραλήπτη μίνι μάρκετ στην περιοχή του Αγίου Ιωάννη Ρέντη. Οι τελωνειακοί που τα έλεγξαν ανακάλυψαν ότι περιείχαν 4.000 πλαστές αυτοκόλλητες άδειες παραμονής. Οι μεταξοτυπίες ήταν φτιαγμένες αριστοτεχνικά. Ηταν πανομοιότυπες με αυτές που χρησιμοποιούν οι ελληνικές Αρχές. Η αξία μιας τέτοιας πλαστής άδειας υπολογίζεται από την αστυνομία στα 600 ευρώ.

Διαβατήρια «κλώνοι» και κυκλώματα-6

Το περιεχόμενο των δεμάτων που στάλθηκαν από την Κίνα σε μίνι μάρκετ στην περιοχή του Αγίου Ιωάννη Ρέντη.

Αστυνομικός, προσποιούμενος τον υπάλληλο εταιρείας ταχυμεταφορών, παρέδωσε τα δέματα στο μίνι μάρκετ για να ακολουθήσουν οι συλλήψεις τριών ατόμων. Οπως φαίνεται από τη δικογραφία ένας εξ αυτών, ο 41χρονος Πακιστανός U.M., ήταν ο βασικός παραλήπτης και χρησιμοποιούσε την επιχείρηση ομοεθνών του ως ενδιάμεσο σταθμό. Σε διαμέρισμά του στην ίδια περιοχή βρέθηκε από την αστυνομία εργαστήριο πλαστογραφίας.

Ο U.M. μετρούσε σχεδόν δύο δεκαετίες στην Ελλάδα, ενώ το τελευταίο διάστημα μοίραζε τον χρόνο του μεταξύ Αθήνας και Μάλμε Σουηδίας, όπου είχε στήσει εμπορική επιχείρηση. Στο παρελθόν είχε παραστεί ως διερμηνέας σε ελληνικά δικαστήρια σε υποθέσεις ομοεθνών του. Μετά τον εντοπισμό των δεμάτων από την Κίνα, όμως, έπρεπε να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Οπως υποστήριξε, η σύλληψή του οφειλόταν σε παρεξήγηση.

«Εχω πέσει θύμα πλεκτάνης που έχουν στήσει ομοεθνείς μου, λόγω συνεργασίας μου με τις αστυνομικές Αρχές», ανέφερε σύμφωνα με τη δικογραφία. Ισχυρίστηκε ότι από το 2005 ήταν πληροφοριοδότης της αστυνομίας και ότι είχε ενημερώσει τις Αρχές για τουλάχιστον δύο πλαστογράφους. Παρόμοιος ήταν και ο ισχυρισμός του για τα δέματα που έφτασαν από την Κίνα. «Μου το έστειλε ομοεθνής μου που ζει εκεί. Ηθελε να με εκδικηθεί γιατί τον είχα καταδώσει στην Ασφάλεια», ανέφερε.

Οι ισχυρισμοί του δεν έπεισαν το δικαστήριο. Πριν από έναν μήνα, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Πειραιά τον καταδίκασε σε επτά χρόνια κάθειρξη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή