Αθανάσιος Καΐσης
«Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη; Τεθλασμένη, αλλά
θαυμαστή»
Tης Αννας Γριμανη
EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Είναι ιδιότητα εγγεγραμμένη στο γονιδίωμα των Ελλήνων. Και μολονότι
ο γενότυπός μας είναι κοινός, ο φαινότυπός μας μας διαφοροποιεί
αισθητά. Εκδιπλώνονται έτσι διαφορετικές πτυχές της ελληνικότητας
σε όλο τον κόσμο.
Πώς φτάνει σ’ εσάς η κρίση της Ελλάδας;
Βιώνοντας δραματικά την καθημερινή φυγή των νέων ανθρώπων από τα
συντρίμμια της νεοελληνικής νεωτερικότητας.
Ποιος φταίει;
Πρωτίστως οι ελίτ της νεοελληνικής κοινωνίας, με τους πολίτες να
έχουμε ο καθένας το δικό του, διαφορετικό ποσοστό ευθύνης.
Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της εποχής μετά την κρίση;
Να εργάζεται σκληρότερα για την ανάκτηση της χαμένης
χρηματοπιστωτικής αυτονομίας του.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Ενα πολύ σπάνιο φυτό της χώρας μας που φύεται στον Αθω και λέγεται
Βιόλα του Αθω. Επιβιώνει κάτω από έντονη ηλιακή ακτινοβολία, αλλά
και με χιονοκάλυψη, ακόμη και με παγετό.
Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.
Ο βιωματικός κοσμοπολιτισμός των Ελλήνων, ενοφθαλμισμένος με τις
αρχές της επιείκειας και της κατανόησης των ανθρώπινων πραγμάτων.
Μας παρέχει τη δυνατότητα να επανακάμπτουμε στα ελληνικά νάματα,
στις διαχρονικές και γενικότερα αποδεκτές ανθρώπινες αξίες, για να
κατευθύνουμε σωστά τις ροπές που διαγράφονται μέσα μας.
Ο,τι με απογοητεύει.
Η αδυναμία μας να ξεκόψουμε από την υπερβολική προσήλωσή μας στο
μύθο.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Με την ταυτότητα του κοσμοπολίτη που φυλογενετικά απέκτησε την
ικανότητα να εντάσσεται οργανικά εύκολα σε κάθε μορφής ξένη
κοινωνία, να προσαρμόζεται στους βιοτικούς όρους της και να δρα
δημιουργικά μέσα στο πλαίσιό της, διατηρώντας, σε συντριπτικό
ποσοστό, την ελληνική ατομική του ιδιοσυστασία.
Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Ελληνας ή είναι προσκολλημένος
σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Παράγει πολιτισμό εντός και εκτός Ελλάδος σε ποικίλα πεδία με
διαφορετική ποιότητα, αξία και διεισδυτικότητα. Πέρα από τα διεθνώς
αναγνωρισμένα επιστημονικά επιτεύγματα των Ελλήνων που αποτελούν
καθαυτό και επιμέρους συμβολές στον πολιτισμό, είναι και τα
θαυμαστά πολιτιστικά αποτελέσματα που έχουν να επιδείξουν με το
έργο τους ορισμένα ελληνικά ιδρύματα. Αναμφισβήτητη είναι επίσης η
συμβολή των Ελλήνων καλλιτεχνών και συγγραφέων στο διεθνές
πολιτιστικό γίγνεσθαι. Τα ελληνικά λογοτεχνικά βιβλία που
μεταφράζονται σε ξένες γλώσσες ίσως δεν είναι πολλά, έχουν όμως το
δικό τους πιστό αναγνωστικό κοινό. Φυσικά, δεν μπορεί να μείνει
αμνημόνευτη η ουσιαστική συμβολή Ελλήνων δημιουργών στον σύγχρονο
κινηματογράφο.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
«Θεράπευε ευσέβειαν, παιδείαν, σωφροσύνην, φρόνησιν, αλήθειαν,
πίστιν, εμπειρίαν, επιδεξιότητα, εταιρείαν, επιμέλειαν, οικονομίαν,
τέχνην», δίκαιο και ψηφιακή τεχνολογία, σύμφωνα με την προτροπή του
Πιττακού και τις δύο συγχωρητές δικές μου προσθήκες.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Σκολιά, τεθλασμένη, εντός, εκτός και επί τα αυτά, πάντως διακριτή,
θαυμαστή και ανεξίτηλη.
* O δρ Αθανάσιος Καΐσης είναι καθηγητής στο Νομικό Τμήμα του ΑΠΘ,
αντεπιστέλλων εταίρος (Corresponding Fellow) του Ινστιτούτου
Αλλοδαπού και Ιδιωτικού Διεθνούς και Οικονομικού Δικαίου του
Πανεπιστημίου Χαïδελβέργης και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του
Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος.