Σαν σήμερα: 5 Iουνίου 1963 – Ξεσπά το σκάνδαλο Προφιούμο

Σαν σήμερα: 5 Iουνίου 1963 – Ξεσπά το σκάνδαλο Προφιούμο

3' 21" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στις 5 Ιουνίου 1963, ο υπουργός Στρατιωτικών της Βρετανίας, Τζον Προφιούμο, «καταληφθείς από τύψεις συνειδήσεως» υποβάλει την παραίτησή του στον πρωθυπουργό Χάρολντ Μακμίλαν. Οι τύψεις αυτές οφείλονταν σε ψευδή δήλωση που είχε κάνει στη Βουλή των Κοινοτήτων, σχετικά με τη σχέση του με την Κριστίν Κίλερ, ένα 21χρονο μοντέλο και χορεύτρια καμπαρέ.

«Εις την δήλωσίν μου αυτήν της 22ας Μαρτίου είχα βεβαιώσει ότι ο δεσμός μου αυτός δεν ήτο ένοχος. Με μεγάλην λύπην οφείλω να αναγνωρίσω ότι όσα είχον δηλώσει τότε ήσαν ψευδή και εξηπάτησα υμάς, συνάδελφοί μου, και την Βουλήν των Κοινοτήτων. Σας παρακαλώ να εννοήσετε ότι ενήργησα κατά τον τρόπον αυτόν διά να προστατεύσω την σύζυγόν μου και την οικογένειάν μου, που επίσης εξηπάτησα, καθώς και τους συμβούλους μου. Τελικώς, αντελήφθην ότι διά τη δολίας αυτής πράξεώς μου καθιστάμην ένοχος σοβαρού παραπτώματος. Καίτοι αι λοιπαί εναντίον μου κατηγορίαι δεν είναι βάσιμοι, εν τούτοις αδυνατώ να εξακολουθήσω παραμένων μέλος της Κυβερνήσεώς σας και της Βουλής των Κοινοτήτων», αναφέρει στην επιστολή παραίτησής του, την οποία δημοσίευε η «Καθημερινή» την επομένη.

Όλα ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 1961, όταν ο οστεοπαθητικός δρ Στίβεν Γουόρντ, σύστησε την τότε 19χρονη Κριστίν στον Προφιούμο, κατά τη διάρκεια μιας δεξίωσης του λόρδου και της λαίδης Άστορ. Οι δυο τους συνήψαν σχέση, που μάλλον διήρκεσε για κάποιες εβδομάδες. Τον ίδιο καιρό όμως, η Κριστίν ξεκίνησε να έχει σχέση και με τον Γεβγκένι Ιβάνοφ, ναυτικό ακόλουθο στη σοβιετική πρεσβεία. Έτσι, πολύ γρήγορα, το σκάνδαλο της εξωσυζυγικής σχέσης του υπουργού Στρατιωτικών με το νεαρό μοντέλο εξελίχθηκε σε ζήτημα εθνικής ασφάλειας, καθώς ορισμένοι ισχυρίζονταν ότι η Κριστίν θα αποσπούσε πληροφορίες από τον υπουργό προκειμένου να τις μεταφέρει στον άλλο εραστή της που κατασκόπευε για λογαριασμό της Σοβιετικής Ένωσης.

Ταυτόχρονα, ετίθετο υπό εξέταση το πόσα γνώριζε σχετικά με την κατάσταση ο Βρετανός πρωθυπουργός: «Υφίσταται “ισχυρά υπόνοια” ότι η μυστική υπηρεσία της Βρεταννίας τον ενημέρωσεν [ενν. τον Μακμίλαν] επί της δραστηριότητος του Ιβάνωφ πολύ προ της κυκλοφορίας των φημών διά των οποίων το όνομα του υπουργού των Στρατιωτικών συνεδέθη με εκείνο της Κριστίν Κήλερ. Και πλέον συγκεκριμένως προ δύο ετών αι υπηρεσίαι ασφαλείας είχον ειδοποιηθή περί του τριγώνου Προφιούμο, Κήλερ, Ρώσου. Το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός εστάθη παρά το πλευρόν του κ. Προφιούμο και υπεστήριξεν αυτόν όταν ο τελευταίος προέβη εις την ψευδή δήλωσιν προς την Βουλήν των Κοινοτήτων, εθεωρείτο υπό ενός πολιτικού σχολιαστού ως δεικνύον “ουχί μόνον εξαιρετικήν φιλίαν, αλλά έτερόν τι, το οποίον θα ηδύνατο να είναι αφέλεια”», αναφέρει η εφημερίδα στις 8 Ιουνίου.

Στη συνέχεια, διεξήχθη έρευνα με εντολή του πρωθυπουργού προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπήρχαν διαρροές απόρρητων πληροφοριών, η οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι κάτι τέτοιο δεν είχε συμβεί. Στο μεταξύ, ο Ιβάνοφ είχε ανακληθεί στη Σοβιετική Ένωση πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο. Ωστόσο, έγγραφα τα οποία δημοσιοποιήθηκαν από τα βρετανικά κρατικά αρχεία δεκαετίες μετά τα γεγονότα, απέδειξαν ότι το υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας χρησιμοποίησε τη φιλία των Ιβάνοφ και Γουόρντ, ο οποίος λειτουργούσε ως μαστροπός της Κίλερ και άλλων νεαρών γυναικών, ως άτυπη οδό επικοινωνίας με το Κρεμλίνο, παρά την αντίθετη γνώμη της ΜΙ5. Μάλιστα, ο ίδιος ο Γουόρντ είχε ισχυρισθεί ότι οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες χρησιμοποίησαν τον δίαυλο επικοινωνίας των δύο ανδρών κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων της Κούβας τον Οκτώβριο του 1962, κάτι που επιβεβαιώνει και σχετικό τηλεγράφημα του Φόρεϊν Όφις.

Εν τέλει, η κυβέρνηση Μακμίλαν, υποκύπτοντας στις πολιτικές πιέσεις, αναγκάστηκε σε παραίτηση τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Ο Τζον Προφιούμο αποσύρθηκε διά παντός από την πολιτική και αφιερώθηκε σε φιλανθρωπικές δραστηριότητες. Ο Γεβγκένι Ιβάνοφ συνέχισε την καριέρα του στο σοβιετικό ναυτικό. Ο Στίβεν Γουόρντ καταδικάστηκε για μαστροπεία και αυτοκτόνησε την τελευταία ημέρα της δίκης του. Η Κριστίν Κίλερ καταδιώχθηκε από τον βρετανικό Τύπο και καταδικάστηκε σε εννέα μήνες φυλάκισης για ψευδορκία κατά τη διάρκεια της δίκης του Λάκι Γκόρντον, ενός από τους πρώην συντρόφους της, ο οποίος της επιτέθηκε και την τραυμάτισε. Σήμερα, θεωρείται ότι η καταδίκη της ήταν άδικη. Το 2001, αρκετά χρόνια μετά τα γεγονότα, έγραψε τα απομνημονεύματά της παρέχοντας πληροφορίες για την υπόθεση Προφιούμο, η εγκυρότητα των οποίων αμφισβητείται από πολλούς.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

Σαν σήμερα: 5 Iουνίου 1963 – Ξεσπά το σκάνδαλο Προφιούμο-1

Σαν σήμερα: 5 Iουνίου 1963 – Ξεσπά το σκάνδαλο Προφιούμο-2

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή