Μάλιστα, αγαπητοί μου, ανύπαντρες. Γιατί γελάτε; Έχει γεμίσει το διαδίκτυο, αλλά και τα γαστρονομικά περιοδικά άγνωστων, γνωστών και επώνυμων μαγείρων, αρχιμαγείρων και σεφ από συνταγές με σαρδέλες παντρεμένες. Όπως λοιπόν έχουν δικαίωμα οι σεφ να παντρεύουν τις σαρδέλες έτσι και οι μάγειρες μοναχοί έχουμε δικαίωμα να τις αφήνουμε ανύπαντρες.
Οι σαρδέλες ζουν κοπαδιαστά και κάθε μέρα αλλάζουν τόπο. Μόνιμοι μετανάστες. Αλίμονο αν πέσουν στα δίχτυα των ψαράδων. Συνήθως πιάνουν πολλές μαζί, όλο το κοπάδι. Είναι νόστιμες και θρεπτικές, πλούσιες σε βιταμίνες και μέταλλα, ασβέστιο, σίδηρο, μαγνήσιο, νάτριο, κάλιο και με πολλές θερμίδες, ω3 και ω6 λιπαρά.
Παλαιότερα την αλατίζαμε και την παστώναμε. Σήμερα τη βρίσκουμε στο εμπόριο νωπή, κατεψυγμένη, κονσερβοποιημένη, αποξηραμένη, παστή και καπνιστή.
Είναι ίσως το πιο αγαπημένο ψάρι των Ελλήνων. Αυτή την εποχή έχουν την τιμητική τους σε όλη την Ελλάδα. Γιορτάζουμε τη σαρδέλα στην Καλαμαριά, στη Νέα Μηχανιώνα, στην Καβάλα, στα Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, στη Σκάλα Καλλονής, στον Σταυρό Θεσσαλονίκης, στην Πρέβεζα, στη Στυλίδα, στα Χανιά και σε άλλα μέρη.
Είναι φθηνές και τις βρίσκουμε σε αφθονία παντού. Τώρα δε που είναι η εποχή τους (από Μάιο μέχρι Σεπτέμβριο), τις τρώμε κατά κόρον. Μαγειρεύονται με πολλούς και εύκολους τρόπους, θέλουν προσοχή όμως να μην στεγνώσουν. Ψητές παντρεμένες, ψητές ανύπαντρες, τηγανητές, γεμιστές με μάραθο, γεμιστές με δυόσμο, τυλιχτές σε αμπελόφυλλα, στον φούρνο λεμονάτες, με ντομάτα, λαδολέμονο και κάππαρη. Έχω δει να τις σερβίρουν και τηγανητές σε χωνάκι λαδόκολλας, όπως τον πασατέμπο!
Πάμε τώρα να τις μαγειρέψουμε «ελεύθερες». Σας δίνω μια συνταγή απλή που αναδεικνύει τις γευστικές χάρες τους.
Σαρδέλες στον φούρνο, απλούστατες και πεντανόστιμες
1 κιλό σαρδέλες / 200 ml λάδι / 3 ντομάτες ώριμες, σφιχτές / ρίγανη, αλάτι, μαυροπίπερο τριμμένο / μαϊντανός ψιλοκομμένος / ελάχιστο κύμινο / μισό ποτήρι νερό
Πλένουμε πολύ καλά τις σαρδέλες, για να αφαιρεθούν τα λέπια τους. Μπορούμε μόνο να τις τρίψουμε ελαφρώς μία μία (τα λέπια τους είναι λίγα και λεπτά) χωρίς μαχαίρι, κάτω από τρεχούμενο νερό.
Εάν δεν θέλουμε τα κεφάλια τους, μπορούμε με ένα μαχαιράκι να τα αφαιρέσουμε ένα ένα με μια στριφτή κίνηση, για να φύγει μαζί και το έντερό τους, που είναι πολύ μικρό.
Τις στρώνουμε στο ταψί μας σαν στρατιωτάκια, από πάνω ρίχνουμε το λάδι και το νερό και καλύπτουμε με τις ντομάτες (τις οποίες έχουμε κόψει σε φέτες). Προσθέτουμε από πάνω τα υπόλοιπα υλικά.
Αφού έχουμε ετοιμάσει τις σαρδέλες, βάζουμε το ταψί στον προθερμασμένο φούρνο στους 180°C και τις ψήνουμε για περίπου 20 – 30 λεπτά ή μέχρι να γίνουν χωρίς να στεγνώσουν. Σερβίρουμε το φαγητό… ανάποδα: τις σαρδέλες πάνω στις ψητές ντομάτες και περιχύνουμε κάθε μερίδα με τα νόστιμια ζουμιά του ταψιού.