Δεν είμαι ειδικός, πιστεύω όμως ότι, όταν υπάρχουν θέματα δημόσιας υγείας, ακόμη και υποψία ότι απειλείται η ζωή των ανθρώπων, πρέπει να ακολουθούμε την αρχή της προφύλαξης. Δηλαδή και τα μέσα ενημέρωσης πρέπει να ασχολούνται συνεχώς με το πρόβλημα και η πολιτεία να συνιστά, να ελέγχει, να προειδοποιεί ή να απαγορεύει, αλλά και όσοι επαγγελματίες εμπλέκονται οφείλουν να επιδεικνύουν υψηλό αίσθημα ευθύνης.
Συνήθως σ’ αυτά τα θέματα οι βεβαιότητες, οι απόλυτα τεκμηριωμένες επιδημιολογικές μελέτες αργούν πολύ να έρθουν, άρα είμαστε υποχρεωμένοι να παίρνουμε μέτρα και μόνο με τις ενδείξεις που καταγράφονται, με τα πρώτα ανησυχητικά ευρήματα.
Τα ασφαλή τρόφιμα είναι ζήτημα κεφαλαιώδες για τη ζωή μας. Και επειδή είναι πάρα πολύ δύσκολο να είμαστε συνεπείς στην αρχή της προφύλαξης, καθώς τα οργανικά τρόφιμα και ακριβά είναι, και δεν υπάρχουν πάντα σε επάρκεια, είναι στοιχειώδες να αποφεύγουμε την περιττή έκθεση σε κινδύνους, ακόμη και όταν πιθανολογούνται.
Ο σολομός ιχθυοτροφείου, ψάρι πολύ νόστιμο στη φρέσκια και καπνιστή εκδοχή του, προσφέρεται για δεκάδες εύκολα μαγειρέματα στο σπίτι, ενώ κυριαρχεί στην ελληνική σούσι-σκηνή των τελευταίων χρόνων – όπου και έχω την εντύπωση ότι υπερκαταναλώνεται. Ο σολομός, λοιπόν, έχει πρόβλημα. Και αυτά που ξέρουν σίγουρα οι επιστήμονες είναι τα εξής:
α) στο ιχθυοτροφείο τού χορηγείται μια τροφή εντελώς ακατάλληλη για το είδος του. Αποτελείται από υποπροϊόντα πουλερικών, κρεάτων, σόγιας, καλαμποκιού και άλλων. Συνέπεια της διατροφής φαίνεται ότι είναι οι PCBs διοξίνες που ανιχνεύονται σε αυτά τα ψάρια, οι οποίες ενοχοποιούνται για την πρόκληση πολλών μορφών καρκίνου.
β) Στους σολομούς ιχθυοτροφείου χορηγείται επίσης μια ουσία για να δώσει στη σάρκα τους το ροζ χρώμα του άγριου σολομού, η συνθετική ασταξανθίνη. Χορηγείται κατά κόρον, παρά το ότι πουθενά στον κόσμο, επισήμως, δεν έχει εγκριθεί ως ασφαλής για τα ψάρια, πόσω μάλλον για τον άνθρωπο που είναι ο τελικός καταναλωτής.
γ) Το τρίτο επικίνδυνο φορτίο του δημοφιλούς αλιεύματος είναι, βέβαια, τα αντιβιοτικά που χορηγούνται προληπτικά στις ιχθυοκαλλιέργειες για να αποφεύγονται οι ασθένειες που απειλούν τους μεγάλους πληθυσμούς που συμβιούν σε μικρούς χώρους.
Οι γιατροί βάζουν φρένο στη λιγούρα μας για σολομοπαρασκευές, συστήνοντας μόνο ένα γεύμα τον μήνα με το συγκεκριμένο ψάρι. τα περισσότερα είναι πολύ πιθανό να μας εκθέσουν σε μεγάλο κίνδυνο. Γράφουμε χρόνια για το θέμα, αλλά η σολομομανία είναι αήττητη, ειδικά με το σούσι που σε λίγο θα το βρίσκουμε και στα περίπτερα. Το κείμενο αυτό απευθύνεται και στους επαγγελματίες της εστίασης. Εάν ήμουν σεφ, δεν θα μαγείρευα ποτέ ένα προϊόν που μπορεί να είναι καρκινογόνο, έστω κι αν οι πιθανότητες ήταν ελάχιστες. Δεν θα σερβίριζα ποτέ PCB ωμό με σόγια, πόσω μάλλον ασταξανθίνη. Ανατριχιάζω.