Στην αφάνεια για πολλά χρόνια μέχρι να τα (ξανα) ανακαλύψουν οι ανανεωτές της παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας, τα μυρώνια έχουν εξαιρετικό άρωμα, χρησιμοποιούνται όπου και ο μαϊντανός, είναι υπέροχα σε πίττες, μαγειρευτά, σε σαλάτες, αλλά και σε πέστο.
Κόντεψαν και αυτά να εξαφανιστούν από το σύγχρονο ελληνικό τραπέζι, ως μη αστικό προϊόν. Κάποιες γιαγιάδες, στα χωριά της Αρκαδίας και της Ηπείρου, το μαζεύουν ακόμη για να το μαγειρέψουν σε μυρωδάτες πίτες, με κατσικάκι ή με ψάρι και σε ψαρόσουπες, αλλά και για να το βάλουν ωμό στις σαλάτες. Σιγά σιγά, επανεμφανίστηκε στις λαϊκές και γιατί η παράδοση είναι ξεροκέφαλη και γιατί οι νεότεροι ζήτησαν την ποιότητα της γεύσης του χωριού. Καλλιεργημένα; θα ρωτήσετε… Πιθανόν. Επειδή δεν βλέπω τα εκατομμύρια των Ελλήνων των πόλεων να εξορμούν εις τας εξοχάς για να συλλέξουν μυρώνια, καλά είναι κι αυτά. Και για να το πω πιο ωμά, είθε οι βιομηχανίες τροφίμων να αποφάσιζαν τη διάθεση μειγμάτων χόρτων καθαρισμένων, φρέσκων, σε κενό αέρος, ή κατεψυγμένων, γιατί η χορτόπιττα κατάντησε σπανακόπιττα και τα βρασμένα χόρτα βλίτα. Η παράδοση δεν είναι μουσειακόν είδος: ή επιβιώνει στη σύγχρονη κοινωνία ή γίνεται ανάμνηση.
Το μυρώνι ή σκαντζίκι ή ανθρίσκος ήχαιρέφυλλο ή σκάνδιξ και ενίοτε λανθασμένα (όπως) φραγκομαϊντανός ή καυκαλήθρα, αναλόγως με τους τόπους και τις ντοπιολαλιές, αλλά και τα μπερδέματα μεταξύ των ειδών (όπως μυρώνι – καυκαλήθρα), τα μυρώνια, λοιπόν, είναι για μένα ένα ντελικατέσεν της ελληνικής Φύσης, σαν το γαλλικό σερφέγ (συγγενικό κι αυτό, αλλά το είδος υπάρχει μόνο στα Ιόνια Νησιά και κυρίως στην Κεφαλονιά), το οποίο μας εισάγεται πανάκριβο και αποξηραμένο. Το σερφέγ θα το βρείτε σε διάσημες γαλλικές σάλτσες, όπως η βεαρνική (μπεαρνέζ) ή στα μείγματα «φινζέρμπ» (φίνα -αρωματικά- χόρτα).
Στη γλάστρα
Το μυρώνι μπορεί να καλλιεργηθεί στον κήπο μας ή στη βεράντα, σε μια γλάστρα ή σε ένα παρτέρι. Η σπορά, με σπόρους που θα αγοράσουμε σε φακελάκια ή στην καλύτερη περίπτωση θα τους συλλέξουμε τους καλοκαιρινούς μήνες από αυτοφυή μυρώνια, είναι καλύτερα να γίνει το φθινόπωρο ή το χειμώνα. Την άνοιξη θα έχουμε τα δικά μας μυρώνια. Η μόνη προσοχή που πρέπει να δώσουμε είναι, κατά τους ζεστούς μήνες, να βρίσκεται σε σκιαζόμενο μέρος.
Διατήρηση
Το μυρώνι διατηρείται στο ψυγείο, τυλιγμένο σε χαρτί 4 – 5 ημέρες. Μπορείτε να το βάλετε και σε ένα ποτήρι νερό, εκτός ψυγείου, ως ανθοδέσμη, όπου θα διατηρηθεί αρκετές ημέρες. Ενας άλλος τρόπος διατήρησής του είναι να το βάλετε σε σακουλάκια στην κατάψυξη, αφού το πλύνετε και το κόψετε.