Εκατομμύρια στιγμιότυπα

2' 27" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στη λαϊκή φαντασία, η Παναγία των Παρισίων επιζεί ως ένας τόπος ευδαίμων, κατανυκτικός, συμβολικός, όσο και γήινος. Η πυρκαγιά της 15ης Απριλίου 2019 επιτάχυνε μηχανισμούς της μνήμης και άνοιξε συρτάρια και κουτιά, ψηφιακά και αναλογικά αρχεία, ξετύλιξε διηγήσεις και γέννησε ένα νέο κύμα προβολής της προσωπικής ιστορίας πάνω στο μεγάλο κάδρο της δημόσιας εικόνας. Η Παναγία των Παρισίων είναι εθνικό και διεθνές μνημείο, σύμβολο θρησκευτικής τέχνης και τουριστικής κατανάλωσης σε μια διασταύρωση ιδεαλισμού και λαϊκότητας.

Για όλες τις γενιές που διασταυρώνουν το βλέμμα τους στην τομή του σήμερα, η Παναγία των Παρισίων έστεκε έως πρόσφατα ασάλευτη στον χρόνο. Οι φωτογραφίες από την Απελευθέρωση της Γαλλίας από τους ναζί ή από αναρίθμητα στιγμιότυπα στις μεταπολεμικές δεκαετίες, όταν το Παρίσι έγινε προορισμός για τα εκατομμύρια των ταξιδιωτών από όλο τον κόσμο, μαρτυρούν την τεράστια συνειρμική δύναμη αυτού του μεσαιωνικού μνημείου, που με το πέρασμα του χρόνου επενδύθηκε με στρώσεις ύψιστου συμβολισμού.

Αν υπήρχε μια έκθεση φωτογραφίας σε έναν γιγαντιαίο τοίχο, με τα εκατομμύρια στιγμιότυπα που τραβήχτηκαν με φόντο την Παναγία των Παρισίων ή από την εκκλησία με θέα την πόλη, θα είχαμε την αχανή τοιχογραφία μιας κοινής επιθυμίας, της σύνδεσης δηλαδή του εφήμερου χρόνου με το μεγάλο ποτάμι της Ιστορίας. Αυτοί οι παραπόταμοι των προσωπικών προβολών κρατούν την Παναγία των Παρισίων και κάθε μνημείο παρόμοιου εκτοπίσματος στον πυρήνα μιας πλατιάς παρακαταθήκης.

 

Εκατομμύρια στιγμιότυπα-1

Απελευθέρωση: οι Γάλλοι γιορτάζουν το τέλος του πολέμου τον Αύγουστο του '44. © Pierre Jahan / Getty Images / Ideal Image

 

Η εικόνα της Παναγίας των Παρισίων που είναι κοινή σε όλους μας είναι η εικόνα που μας κληροδοτήθηκε από τον 19ο αιώνα. Και η αποκατάσταση του μνημείου που θα γίνει τα επόμενα χρόνια θα είναι η νέα φάση που θα τυλίξει με νέα στρώση την ανάγνωση της Παναγίας των Παρισίων. Ο 21ος αιώνας θα κληθεί να ξαναδιαβάσει τον 19ο αιώνα, όπως ο αρχιτέκτων Ευγένιος Βιολέ-λε-Ντικ (1814-1879) είδε τον Μεσαίωνα με τα νεωτερικά μάτια του αιώνα της προόδου. Η Παναγία των Παρισίων παρακολούθησε ερήμην της όλα τα νεωτερικά κύματα της Γαλλίας, τις επαναστάσεις και τα κοινωνικά ρεύματα του 18ου και του 19ου αιώνα, τη λαϊκή λογοτεχνία και την επιδραστικότητα του Βίκτωρος Ουγκώ, την τεχνολογία των αποκαταστάσεων, όπως και τις αντιλήψεις περί μνημειακότητας και παράδοσης. Συμπύκνωσε βλέμματα και αντιλήψεις του 19ου αιώνα κατά τρόπο καταλυτικό. 

Σήμερα, η Παναγία των Παρισίων επέδρασε και πάλι στο λαϊκό υποσυνείδητο και επανέφερε το βλέμμα στη συμβολή των μνημείων ως συνδετικών αρμών όχι μόνο των εθνικών μύθων, αλλά και της διεθνούς κοινότητας. Προχωράει στον χρόνο ως ένα παλίμψηστο μύθων και τεχνικής, παράδοσης και προόδου, συσπείρωσης και διάχυσης. 

Η Παναγία των Παρισίων όπως μας κληροδοτήθηκε είναι η εικόνα του νέου Παρισιού όπως σταδιακά αναδύθηκε: από τη μεταβατική δεκαετία του 1830 έως την αστική αναδημιουργία του Haussmann επί Ναπολέοντος Γ΄ στη δεκαετία του 1860. Έτσι παραδόθηκε στη μετέπειτα πόλη της μπελ επόκ, μετά τον ταπεινωτικό πόλεμο με τους Πρώσους. Έμεινε ως σύμβολο συνοχής και μεγαλείου. Έτσι θα προχωρήσει στον αιώνα μας, ενσωματώνοντας το τραύμα ως μετάλλιο μιας μακραίωνης πορείας. ■

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή