Τη νύχτα της 19ης Απριλίου του 1989, μια 29χρονη λευκή γυναίκα που έκανε τζόκινγκ στο Σέντραλ Παρκ, στη Νέα Υόρκη, δέχτηκε επίθεση, κακοποιήθηκε σεξουαλικά και αφέθηκε σε κωματώδη κατάσταση. Την ίδια νύχτα, η αστυνομία της πόλης συνέλαβε πέντε εφήβους (τέσσερις μαύρους και έναν Λατίνο) που βρίσκονταν εκείνη τη στιγμή στο πάρκο και, ελλείψει άλλων υπόπτων, τους ενοχοποίησε εκφοβίζοντας και παραπλανώντας τους. Παρά το ότι τα στοιχεία εναντίον τους ήταν επί της ουσίας ανύπαρκτα, οι πέντε νεαροί καταδικάστηκαν και πέρασαν από έξι έως και δεκατρία χρόνια στη φυλακή. Το 2002, ένας άντρας ονόματι Ματίας Ρέγιες, καταδικασμένος για ανθρωποκτονία και αρκετές υποθέσεις βιασμών, ομολόγησε την ενοχή του για την υπόθεση του ’89, γεγονός που επιβεβαιώθηκε και μέσω DNA. Αυτή είναι η αληθινή ιστορία πίσω από την καινούργια μίνι σειρά τεσσάρων επεισοδίων «When they see us» του Netflix.
Η Άβα Ντουβερνάι, δημιουργός της σειράς, αφηγείται τη σπαρακτική ιστορία της καταστροφής της ζωής των πέντε παιδιών (τα οποία εκ των υστέρων έλαβαν μια σημαντική χρηματική αποζημίωση, αλλά τι να το κάνεις;), υπογραμμίζοντας το προφανές: οι πέντε έφηβοι προέρχονταν απ’ τις φτωχογειτονιές του Χάρλεμ και το θύμα ήταν μια ελκυστική λευκή γυναίκα, κόρη σεβαστής οικογένειας, με καλή δουλειά και σημαντικούς φίλους. Ταίριαζε να έχει γίνει έτσι, παρουσιάστηκε σαν να είχε γίνει έτσι, πιστεύτηκε ότι έγινε έτσι.
Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: Τον καιρό της δίκης, ένας επώνυμος λευκός Αμερικανός είχε ξεκινήσει μια καμπάνια με πληρωμένες δημοσιεύσεις σε μεγάλες εφημερίδες, ζητώντας την εφαρμογή της θανατικής ποινής στους πέντε νεαρούς. Ο άνθρωπος αυτός, νυν πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, επέμεινε για την ενοχή των πέντε το 2016 στην προεκλογική του εκστρατεία, προκαλώντας αν μη τι άλλο κάποιο αμήχανο γέλιο. Είναι πολύ εύκολο να γελάμε με τον Τραμπ. Πολύ απλό. Το ότι το αναίτιο μίσος είναι ριζωμένο ακόμα και στις πιο προοδευτικές δυτικές κοινωνίες δεν είναι καθόλου απλό, καθόλου αστείο. ■