Διαχρονική Βενετία

2' 54" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Κάθε φορά που περιγράφω μια πόλη, λέω κάτι για τη Βενετία», είπε ο Μάρκο Πόλο στον Κουμπλάι Χαν, όταν ο αυτοκράτορας των Ταρτάρων διαμαρτυρήθηκε στον επισκέπτη του ότι δεν του μιλάει ποτέ για τη γενέτειρά του. «Οι εικόνες της μνήμης, μόλις σταθεροποιηθούν με λέξεις, σβήνονται», συνεχίζει ο Μάρκο Πόλο. «Ίσως να φοβάμαι ότι θα χάσω μονομιάς όλη τη Βενετία αν μιλήσω γι’ αυτήν. Ή ίσως, μιλώντας για άλλες πόλεις, να την έχω ήδη σιγά σιγά χάσει». Ο παραπάνω διάλογος δεν έγινε παρά μόνο στη φαντασία του Ίταλο Καλβίνο, στις «Αόρατες πόλεις» (εκδ. Καστανιώτη), φροντίζοντας μέσα από αυτές τις φράσεις να προσθέσει ένα ακόμα κεφάλαιο στη μυθολογία της πόλης των 118 νησιδίων.

Πίσω από τον μαζικό τουρισμό που πνίγει τη Βενετία και αλλοιώνει τον χαρακτήρα της, η πόλη του Μάρκο Πόλο, του Βιβάλντι και του Τιντορέτο έχει στις ρίζες της μια ποιητική μελαγχολία και φυσικά μια σπάνια ομορφιά, προκαλώντας διαρκώς το ενδιαφέρον των λογοτεχνών και των κινηματογραφιστών. Θυμηθείτε τον «Καζανόβα» του Φελίνι, το ανατριχιαστικό θρίλερ του Νίκολας Ρεγκ «Don’t look now». 

Εκεί πηγαίνει λοιπόν ο 14χρονος Εμίλ, που θέλει να παρακολουθήσει το κονσέρτο μιας συμμαθήτριάς του με την οποία είναι ερωτευμένος. Μόνο που δεν πηγαίνει μόνος, αλλά μαζί με όλη του τη δυσλειτουργική οικογένεια (φωτογραφία επάνω), με όχημα το τροχόσπιτο-σπίτι τους. Το «Διακοπές στη Βενετία» του Ιβάν Καλμπεράκ (προβάλλεται αυτές τις μέρες στις ελληνικές αίθουσες) είναι μια χαριτωμένη, καλοκαιρινή γαλλική κωμωδία, που βασίζεται στη γοητεία της Βενετίας ως προορισμού, με όλους εκείνους τους συμβολισμούς που έχει φορτωθεί εδώ και αιώνες.

 

Διαχρονική Βενετία-1

© Alamy, afp/visualhellas.gr

 

Σαν στο σπίτι του

Από τη Βενετία ξεκίνησε επί της ουσίας και ο Γούντι Άλεν το 1996 την εξερεύνηση των ευρωπαϊκών πόλεων με το μιούζικαλ «Όλοι λένε σ’ αγαπώ». Κλασική η σκηνή όπου ο Άλεν κάνει τζόκινγκ στα σοκάκια και πάνω στις γέφυρες και χάνεται στην προσπάθειά του να εντοπίσει την Τζούλια Ρόμπερτς, μέχρι που κυριολεκτικά πέφτει πάνω της – αργότερα οι δυο τους θα κατηφορίσουν δίπλα στο νερό, στο νησάκι του Ριάλτο (φωτογραφία). Ο Γούντι Άλεν έχει πει ότι υπάρχουν τρεις πόλεις που νιώθει σπίτι του: η Νέα Υόρκη (προφανώς), το Παρίσι και η Βενετία. 

Η παρακμή της ομορφιάς

Το καλοκαίρι του 1911, ο Τόμας Μαν επισκέφτηκε τη Βενετία και συνέλαβε την ιδέα της νουβέλας «Θάνατος στη Βενετία» (εκδ. Μεταίχμιο), στην οποία ο 50χρονος συγγραφέας Γκούσταφ Άσενµπαχ ταξιδεύει στην πόλη και γοητεύεται από την ομορφιά ενός 14χρονου αγοριού. Ανάμεσα στις δεκάδες ερμηνείες της ιστορίας του κειμένου του Μαν υπάρχει και η εξής: γραμμένο λίγο πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το βιβλίο αυτό με την τραγική κατάληξη αφήνει μια πικρή αίσθηση του επερχόμενου «θανάτου» μιας ηπείρου, της παρακμής του μεγαλείου του πνεύματος και της ομορφιάς. Σπουδαία και η κινηματογραφική εκδοχή του 1971 από τον Λουκίνο Βισκόντι. 

Σαιξπηρική Βενετία

Αν σκεφτεί κανείς ότι ο Σάιξπηρ δεν ταξίδεψε ποτέ μακριά από την Αγγλία, έχει αρκετό ενδιαφέρον το γεγονός ότι αρκετά από τα γνωστότερα έργα του διαδραματίζονται στην Ιταλία: «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», «Όνειρο θερινής νυκτός», «Το ημέρωμα της στρίγγλας», «Οθέλλος», «Ο έμπορος της Βενετίας». Εκτός από το τελευταίο, που το προδίδει και ο τίτλος του, και η ιστορία του «Οθέλλου» ξετυλίγεται στη Βενετία – ο ομώνυμος πρωταγωνιστής είναι αξιωματικός του στρατού της πόλης. Η σαιξπηρική τραγωδία έχει μεταφερθεί δεκάδες φορές στον κινηματογράφο, αλλά γνωστότερη παραμένει εκείνη του 1951, με τον Όρσον Γουέλς να σκηνοθετεί και να πρωταγωνιστεί. Όσο για τον περίφημο «Έμπορο της Βενετίας», ξεχωρίζουμε την πιο πρόσφατη μεταφορά του (2004) με τον Άλ Πατσίνο στον ρόλο του Σάιλοκ και τον Τζέρεμι Άιρονς στον ρόλο του Αντόνιο (φωτογραφία). ■

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή