Το φθινόπωρο του 1944, οι συμμαχικές δυνάμεις έχουν ήδη απελευθερώσει το Παρίσι και προελαύνουν δυτικά. Ένας πολεμικός ανταποκριτής που βρίσκεται μαζί τους στέλνει το κείμενό του στο περιοδικό Collier’s: «Κανείς δεν μπορεί πια να ξεχωρίσει τις ημέρες, και η Ιστορία, έτσι όπως χτιζόταν καθημερινά, περνούσε απαρατήρητη και χανόταν μέσα σε μια μεγάλη θολούρα, που άφηναν πίσω τους η κόπωση και η σκόνη, η μυρωδιά των νεκρών γελαδιών, η μυρωδιά της μπαρουτοκαπνισμένης γης, ο σαματάς των αρμάτων μάχης και των τρακτέρ, ο ήχος των αυτόματων τουφεκιών και τα πυρά των πολυβόλων, το αναχαιτιστικό, στακάτο κροτάλισμα των γερμανικών αυτόματων όπλων, ξερό, κοφτό, εκνευριστικό». Ο ανταποκριτής είναι, βεβαίως, ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ και το παραπάνω απόσπασμα το αντιγράφουμε από το «Με υπογραφή Χέμινγουεϊ», τον τρίτο και τελευταίο τόμο της σειράς με τα δημοσιογραφικά κείμενα του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη, όπως και η πλειονότητα του λογοτεχνικού του έργου.
Η πρόσφατη έκδοση καλύπτει την περίοδο από το 1941 έως το 1956, τις ανταποκρίσεις του από την Άπω Ανατολή, τη συγκλονιστική μαρτυρία του από την απόβαση στη Νορμανδία, τη Μάχη του Παρισιού και τη Γραμμή
Ζίγκφριντ, αλλά και από τα ταξίδια του, μεταπολεμικά, στην Κούβα και στην Αφρική. Είχαν προηγηθεί οι τόμοι για την περίοδο 1920-1922 με τις ανταποκρίσεις του στην Ιταλία, στα Βαλκάνια και στη Μικρασιατική Καταστροφή, και την περίοδο 1923-1939, όπου κυριαρχεί η παρουσία του στον ισπανικό εμφύλιο, μαζί με κείμενα σχετικά από τα δύο μεγάλα χόμπι του, το κυνήγι και το ψάρεμα.
Έτσι κι αλλιώς, ο Χέμινγουεϊ υπήρξε πρώτα δημοσιογράφος και μετά πεζογράφος. Όταν τελείωσε το σχολείο, έπιασε δουλειά ως ρεπόρτερ σε μια εφημερίδα του Μιζούρι, την «The Kansas City Star», μαθαίνοντας ότι, για να αφηγηθεί μια ιστορία σωστά, πρέπει να την αφηγηθεί απλά. Έμαθε να είναι ευθύς και αληθινός, να χρησιμοποιεί μια γλώσσα χωρίς στολίδια και έναν λόγο κοφτό και ρεαλιστικό. Αυτές τις αρχές τις ακολούθησε και στη λογοτεχνική του καριέρα και ασφαλώς δικαιώθηκε, κερδίζοντας το 1954 το βραβείο Νόμπελ και τη φήμη ενός εκ των σημαντικότερων συγγραφέων του 20ού αιώνα.
Άνδρας σε εξέγερση
«Ο Χέμινγουεϊ είχε το χάρισμα να βρίσκεται στο επίκεντρο σημαντικών γεγονότων», γράφει ο Τέρι Μορτ στο βιβλίο του «Ο πόλεμος του Έρνεστ Χέμινγουεϊ», που κυκλοφόρησε πέρυσι από τις εκδόσεις Πατάκη και αποτελεί μια βιογραφική προσέγγιση εστιασμένη στον ανταποκριτή Χέμινγουεϊ της περιόδου του Β΄ Παγκοσμίου. Ο Μορτ «ακολουθεί» τον συγγραφέα στα βήματά του στην Ευρώπη, εξετάζει τα κίνητρά του (τι ρόλο έπαιξε, για παράδειγμα, η σύζυγός του Μάρθα Γκέλχορν;) και παρατηρεί πώς τον στιγμάτισε η εμπειρία του πολέμου. Αλλά και πώς «η σκοτεινή πλευρά για τους περισσότερους ανθρώπους –ο πόλεμος– ήταν εκεί όπου αυτός έβρισκε το φως του». Ο Μορτ καταλήγει σε αυτό: «Ως άνδρας σε εξέγερση κατά του θανάτου, μπήκε στο μονοπάτι του του θανάτου, κι έτσι έγινε ο καλύτερος εαυτός του. Ο πόλεμος, σαν το κυνήγι ή το ψάρεμα μεγάλων ψαριών, ήταν ένα μέρος για να δοκιμάζει τον εαυτό του, και πρέπει να υποθέσουμε ότι ένιωθε πως περνούσε κάθε δοκιμασία». ■