Το πρώτο πράγμα που εντυπωσιάζει στην Κάθριν Χάντερ είναι το παρουσιαστικό της. Δεν είναι πληθωρική, μεγαλοπρεπής, δεν θυμίζει σε κάτι μια ντίβα του θεάτρου. Είναι μικρόσωμη, αεικίνητη, νευρώδης, μοιάζει να την κινεί και να την «τσαλακώνει» μια εσωτερική δύναμη. Είναι αυτή η δύναμη και η φλόγα που την έχουν ανεβάσει στις μεγαλύτερες θεατρικές σκηνές του κόσμου και την οδήγησαν να πάρει ρίσκα που θα τρόμαζαν άλλες ηθοποιούς. Που της έδωσαν την αποφασιστικότητα να υποδυθεί σε ηλικία 37 ετών τον βασιλιά Ληρ
–η πρώτη Βρετανίδα που το έκανε– ή την κεντρική ηρωίδα στην «Επίσκεψη της γηραιάς κυρίας», ρόλο για τον οποίο της απονεμήθηκε το βραβείο Λόρενς Ολίβιε.
Διθυραμβικές κριτικές απέσπασε για την ερμηνεία της στην παράσταση «Ο πίθηκος του Κάφκα», βασισμένη στην «Αναφορά σε μια ακαδημία» του γνωστού συγγραφέα, στην οποία υποδύθηκε τον πίθηκο. Πιο πρόσφατοι ρόλοι της ήταν ο Σιρανό ντε Μπερζεράκ και ο Τίμων ο Αθηναίος. Η ικανότητά της να αλλάζει μορφές είναι θρυλική: ενσάρκωσε δεκατρείς διαφορετικούς ρόλους στο έργο «The Skriker» της Κάριλ Τσέρτσιλ, χωρίς το κοινό να αντιληφθεί ότι πίσω από κάθε έναν κρυβόταν η ίδια ηθοποιός. Θεωρείται εκπρόσωπος του σωματικού θεάτρου και είναι μοναδική στην ενσάρκωση ανδρικών ρόλων. Γι’ αυτό και δεν αποτέλεσε έκπληξη το ότι αποδέχτηκε την πρόταση του σκηνοθέτη Σταύρου Τσακίρη να υποδυθεί τον Προμηθέα στην παράσταση «Προμηθέας Δεσμώτης» του Αισχύλου, που θα ανέβει στην Επίδαυρο στις 9 και 10 Αυγούστου.
Η Κάθριν Χάντερ ή, αλλιώς, Κατερίνα Χατζηπατέρα γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου είχαν μεταναστεύσει ο Χιώτης πατέρας της και η Πειραιώτισσα μητέρα της, και μεγάλωσε στο Λονδίνο, όπου μετακόμισε η οικογένειά της όταν η ίδια ήταν σχεδόν δύο ετών. Οι ελληνικές ρίζες της παρέμειναν ισχυρές. Έμαθε ελληνικά από τους γονείς της και είχε δάσκαλο στο σπίτι, για να μην ξεχάσει τη γλώσσα. Τα καλοκαίρια έκαναν διακοπές στην Ελλάδα και υπήρχε πάντα το σπίτι του παππού στο Παλαιό Ψυχικό, όπου και συναντηθήκαμε, ενώ τα τζιτζίκια στον κήπο τραγουδούσαν δυνατά. «Δεν ήξερα καλά αυτή την τραγωδία του Αισχύλου», μου λέει, «αλλά με ενθουσίασε όταν τη μελέτησα». Συνάντησε πολλές δυσκολίες, κυρίως με τη γλώσσα. «Στην αρχή, από τις δέκα λέξεις του κειμένου ήξερα τη μία», προσθέτει, «αλλά δουλέψαμε πολύ με τον Σταύρο, που είναι εκπληκτικός σκηνοθέτης, και τώρα αισθάνομαι καλά».
Πρόβα λίγο πριν από την πρεμιέρα, με την Κάθριν Χάντερ δεμένη, στην εμβληματική στάση του «δεσμώτη» Προμηθέα.
Πότε αποφασίσατε ότι θα γίνετε ηθοποιός;
Είχα μια φίλη στο σχολείο, η οποία αγαπούσε πολύ το θέατρο και μου ζητούσε συχνά να τη βοηθώ όταν προετοιμαζόταν για έναν ρόλο. Στο πανεπιστήμιο, όπου σπούδαζα γαλλική φιλολογία και δραματική τέχνη, ανεβάσαμε μια παράσταση του Μπρεχτ. Μου άρεσε πολύ η οικογένεια του θεάτρου, το ότι εργαζόμαστε τόσοι άνθρωποι για να διηγηθούμε μια ιστορία. Με συγκίνησε και μου έδωσε χαρά. Ολοκλήρωσα την εκπαίδευσή μου στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών (RADA). Αργότερα εντάχθηκα στη θεατρική ομάδα Complicite.
Ποιους ρόλους έχετε αγαπήσει πολύ;
Είχα παίξει ένα κοριτσάκι με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας, το οποίο πεθαίνει, και είναι σαν εσωτερικός μονόλογος του παιδιού, όπου φαίνεται το πώς αντιμετωπίζει τον θάνατο. Επίσης ένας ρόλος που αγάπησα πολύ ήταν ο «Πίθηκος του Κάφκα», ο οποίος προσπαθεί να πείσει την Ακαδημία ότι έχει γίνει αρκετά άνθρωπος ώστε να τον βγάλουν από το κλουβί του. Μέσα στα λόγια του υπάρχει και κριτική για την ανθρωπότητα. Όταν ερμήνευα αυτόν τον ρόλο, σκεφτόμουν ότι δεν χρειάζεται κανείς να κάνει κάτι άλλο στο θέατρο ύστερα από αυτό. Η ιδέα πίσω από αυτό το θεατρικό είναι ευφυής. Ο πίθηκος μεταφορικά είναι ο ξένος, ο πρόσφυγας, που κάνει τα πάντα για να μάθει τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα της χώρας υποδοχής, αλλά είναι πάντα ο άλλος.
Πώς προσεγγίσατε τον Προμηθέα;
Ο Προμηθέας έχει κάτι κοινό με τον πίθηκο. Δεν διαμαρτύρεται για τον εαυτό του, αλλά για την ανθρωπότητα. Ο Αισχύλος κάνει κάτι απίθανο: βάζει το κοινό μάρτυρα σε μια συζήτηση σχετικά με το αν αξίζει η ανθρωπότητα. Ο Προμηθέας είναι δεμένος επειδή έχει αγαπήσει τους θνητούς, τους έχει δώσει φωτιά, δηλαδή δύναμη και ικανότητες, γιατί πιστεύει ότι αξίζουν, ενώ ο Δίας δεν το πιστεύει. Ο Προμηθέας αντιπροσωπεύει το κουράγιο να πιστέψουμε, να προσπαθούμε να προσφέρουμε ο ένας στον άλλο.
Ήταν όνειρό σας να παίξετε στην Επίδαυρο, νομίζω.
Ναι, αλλά ήταν σαν αυτά τα όνειρα που δεν πιστεύεις ότι θα πραγματοποιηθούν. Είναι μεγάλη τιμή. Αισθάνομαι λίγο τρόμο, αλλά και μεγάλη συγκίνηση. Το περιμένω με χαρά και ανυπομονησία.
Ποιον ρόλο θα θέλατε να ξαναπαίξετε;
Τον βασιλιά Ληρ. Μου άρεσε πολύ και δεν τον έπαιξα για πολύ καιρό. Ήταν ένα φιλόδοξο πείραμα. Στην Αγγλία το κοινό ήταν καχύποπτο, ήμουν νέα, δεν είχα παίξει άλλους μεγάλους κλασικούς ρόλους, ήμουν γυναίκα. Πήγε καλά, αλλά είχα πολύ άγχος. Πάντα όταν βγαίνεις στη σκηνή έχεις ένα άγχος, αλλά τότε αισθανόμουν ότι το κοινό περίμενε να δει αν θα τα καταφέρω. Νομίζω ότι στο τέλος τούς άρεσε. Και ομολογώ ότι αισθάνομαι πιο άνετα να παίζω τον βασιλιά Ληρ παρά την Κλεοπάτρα.
Η συμμετοχή σας στον «Χάρι Πότερ» ως Αραμπέλα Φιγκ ήταν έκπληξη για πολλούς.
Δεν περίμενα ότι θα μου έφερνε τόση αναγνωρισιμότητα αυτός ο ρόλος. Λαμβάνω ακόμα γράμματα θαυμαστών. Ποιος, εγώ. Απίθανο είναι! Έπαιζα στην Ιαπωνία μια φορά και είχε ουρές έξω από το θέατρο. Νόμιζα ότι ήθελαν να με συγχαρούν για το έργο, αλλά ήταν παιδιά που ήθελαν αυτόγραφο για τον «Χάρι Πότερ»!
Ποια είναι η μεγαλύτερη θυσία που έχετε κάνει για το θέατρο;
Ότι δεν έκανα παιδιά. Νομίζω πως ο σύζυγός μου θα ήθελε, αλλά μάλλον θεωρούσα ότι δεν θα ήμουν καλή μητέρα και το ανέβαλλα επίτηδες.
Τι κάνετε πριν βγείτε στη σκηνή;
Αυτοσυγκέντρωση. Έχω άγχος, αλλά το έχω συνηθίσει πια. Λέω: «Α, ήρθες, γεια σου».
Είναι θρυλική η ικανότητά σας να υποδύεστε άντρες. Γιατί επιλέγετε αυτούς τους ρόλους;
Ίσως επειδή με ελκύουν οι αντρικοί ρόλοι, γιατί είναι πιο ενδιαφέροντες. Και δεν είναι ότι μόνο εγώ μπορώ να το κάνω, μπορούν και άλλες γυναίκες ηθοποιοί, αλλά δεν το κάνουν, δεν το επιθυμούν ή φοβούνται.
Εσείς γιατί δεν φοβηθήκατε;
Ίσως επειδή στην ομάδα Complicite πρέσβευαν ότι το θέατρο είναι χαρά και φαντασία. Αν ήθελες να παίξεις τη γιαγιά, το παιδί ή τον σκύλο, το έκανες, υπήρχε ελευθερία. Φόβο δεν είχα ποτέ, ίσως επειδή κάναμε πολλούς αυτοσχεδιασμούς και υπήρχε η νοοτροπία ότι, ακόμη και αν είναι χάλια, δεν πειράζει. Είναι ένα παιχνίδι, δεν χρειάζεται να είναι τέλειο.
Έχετε δει να αλλάζει κάτι στις μεγάλες θεατρικές σκηνές έπειτα από το κίνημα υπέρ των γυναικών;
Ναι, για παράδειγμα, πέρυσι στο Royal Shakespeare Company έκαναν παραστάσεις με άντρες και γυναίκες ηθοποιούς σε αναλογία 50-50. Το ζητούμενο είναι ίση αμοιβή και συμμετοχή στις διοικητικές θέσεις. Όταν ξεκίνησα εγώ, δεν ήταν έτσι. Ίσως επειδή η μητέρα μου ήταν πολύ δυνατή γυναίκα, ήταν φεμινίστρια χωρίς να το ξέρει, δεν αισθανόμουν ποτέ ότι δεν μπορούσα να κάνω κάτι επειδή είμαι γυναίκα. Υπήρξαν φυσικά φορές που είχα αναλάβει μια θέση ευθύνης και με αντιμετώπισαν με λιγότερη σοβαρότητα ή και περιφρόνηση. ■