Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πότε, αλλά μπορούμε να υποθέσουμε ότι ήταν η Μίλητος ο τόπος όπου ο περιπλανώμενος Δημόκριτος συνάντησε για πρώτη φορά τον δάσκαλό του, τον φιλόσοφο Λεύκιππο, ο οποίος υποστήριζε ότι η ύλη αποτελείται από άτομα. Μετά από 2.500 χρόνια, στους πρόποδες του Υμηττού, η σχέση του Δημόκριτου με τον Λεύκιππο είναι κάπως διαφορετική, με τον τελευταίο να αποτελεί «παιδί» του πρώτου. Με πιο απλά λόγια, στα 600 στρέμματα των εγκαταστάσεων του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», στην Αγία Παρασκευή, λειτουργεί παράλληλα και το Τεχνολογικό Πάρκο «Λεύκιππος», μια μονάδα που γεννήθηκε πριν από αρκετά χρόνια, αλλά τελευταία μοιάζει να έχει υιοθετήσει μια νέα κουλτούρα.
Ο «Λεύκιππος» βρέθηκε στην επικαιρότητα όταν πέρυσι επιλέχτηκε από τον παγκόσμιο κολοσσό Tesla για να φιλοξενήσει ένα κέντρο έρευνάς του, ενώ προ ημερών ανακοινώθηκε η δημιουργία ενός κέντρου αριστείας στην τεχνητή νοημοσύνη, σε συνεργασία με την εταιρεία Ernst & Young. Πέραν των μεγάλων διεθνών αφίξεων, σαράντα ακόμα επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σήμερα στον χώρο, αξιοποιώντας την ερευνητική δραστηριότητα του «Δημόκριτου». Ο Γεώργιος Νούνεσης, διευθυντής Ερευνών του κέντρου, περιέγραψε στο «Κ» αυτό που συμβαίνει ως «ένα οικοσύστημα όπου οι ερευνητές ενός δημόσιου φορέα αλληλεπιδρούν με ιδιωτικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας». Η λειτουργία του Τεχνολογικού Πάρκου ξεκίνησε εντοπισμένη σε δύο κτίρια, αλλά άρχισε σταδιακά να διαχέεται και σε άλλους χώρους του κέντρου, κάτι που κατά τον κ. Νούνεση είναι «παραγωγικό και πολύ θετικό». Πλέον αναμένεται και επέκταση των εγκαταστάσεων, καθώς η ζήτηση είναι τεράστια.
«Αυτά που συμβαίνουν εδώ δεν ακούγονται πολύ, γιατί αυτό είναι το προφίλ του “Δημόκριτου”· κανείς δεν “φωνάζει” εδώ», μου λέει ο Μιχάλης Βαφόπουλος, ιδρυτής και CEO της Linked Business, μιας εκ των εταιρειών του χώρου. «Αυτή τη στιγμή ο “Λεύκιππος” είναι ένα από τα πιο οργανωμένα πάρκα που έχω δει και το οποίο από την πρώτη μέρα που ήρθα εδώ βελτιώνεται συνεχώς. Χωρίς καμία υπερβολή, είναι ένα μικρό θαύμα αυτό που έχουμε εδώ». Η βραβευμένη για την καινοτομία της Linked Business, με πελάτες μεγάλες ελληνικές εταιρείες και πολυεθνικές, επεξεργάζεται και δίνει νέο νόημα στα ανοιχτά δεδομένα που διατίθενται από τα δημόσια μητρώα. Πριν από τη δημιουργία της, ο κ. Βαφόπουλος ήταν μέλος του ερευνητικού δυναμικού του «Δημόκριτου» και, όταν ένιωσε την ανάγκη να μεταπηδήσει στον επιχειρηματικό κόσμο, το πάρκο τού έδωσε εύκολα αυτή τη δυνατότητα, χωρίς να απομακρυνθεί, ψυχή τε και σώματι, από το εργαστήριο. «Το να κάνεις τα πρώτα σου βήματα εδώ σημαίνει ότι γλιτώνεις διάφορα προβλήματα, το κόστος είναι πιο χαμηλό, ενώ έχεις και την υποστήριξη του κέντρου», λέει.
Ο CTO της Future Intelligence, Γιώργος Μπόγδος.
Έξυπνες λύσεις και… αλεπούδες
Μία από τις πρώτες εταιρείες που έφτασαν στον «Λεύκιππο» ήταν η Future Intelligence, και ο CTO της, Γιώργος Μπόγδος, θυμάται πώς είδε το πάρκο σταδιακά να γεμίζει, να μεγαλώνει, να βελτιώνεται και θεωρεί ότι η εξωστρέφεια που έχει καλλιεργηθεί διαφημίζει και τον ίδιο τον «Δημόκριτο». «Εμείς έχουμε απευθείας πρόσβαση στην έρευνα, αντλώντας κατ’ αρχάς γνώση, εμπειρία και συμβουλές, ενώ μπορούμε επίσης να κάνουμε χρήση κάποιων εργαστηρίων», αναφέρει ο κ. Μπόγδος, ο οποίος υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της συνύπαρξης, το γεγονός ότι στον «Λεύκιππο» κανείς δεν νιώθει απομονωμένος. Αναφέρεται και στην τοποθεσία, στο περιβάλλον, στο ότι ανοίγει την πόρτα του γραφείου του και βρίσκεται στον καθαρό αέρα του δάσους: «Αμέτρητα βράδια έχω κάνει βόλτες έξω, βλέπω αλεπούδες και σκίουρους και επιστρέφω στο γραφείο ανανεωμένος».
Στην περίπτωση της Future Intelligence υπάρχει μία ακόμα ενδιαφέρουσα παράμετρος. Είναι μία από τις εταιρείες που ξεκίνησαν στα πρώτα χρόνια της κρίσης, πριν από μία δεκαετία. «Δεν υπήρχαν εύκολες λύσεις, έπρεπε να τις βρούμε εμείς και δυσκολευτήκαμε πολύ στα πρώτα μας βήματα, αλλά έτσι οικοδομήσαμε σταθερές βάσεις, και αυτό είναι κάτι που έχω παρατηρήσει να συμβαίνει γενικά με τις εταιρείες που γεννήθηκαν αυτά τα χρόνια». Εν προκειμένω, η Future Intelligence είναι μια εταιρεία τηλεπικοινωνιών και δικτύου, προσφέροντας το υλικό και το λογισμικό για συστήματα τηλεμετρίας και τηλεδιαχείρισης, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του Internet of Things. «Βασιζόμαστε στην πρωτογενή έρευνα», λέει ο κ. Μπόγδος, «με στόχο να προσφέρουμε όφελος στον τελικό χρήστη, που είναι ο πολίτης».
Ο CEO της εταιρείας GIVE, Ηλίας Νασιόπουλος.
Αποφοίτηση από το πάρκο
Ένα ερώτημα που προκύπτει είναι μέχρι πότε μπορεί να μείνει μια εταιρεία στον «Λεύκιππο». Ο κ. Νούνεσης μου εξηγεί ότι δεν υπάρχει κάποιο αυστηρό χρονικό όριο και ότι μια εταιρεία αντιλαμβάνεται από μόνη της πότε έρχεται η ώρα να «αποφοιτήσει». Είναι κάτι που μου επιβεβαιώνει και ο Ηλίας Νασιόπουλος, ιδρυτής και CEO της GIVE. «Έχουμε πλέον πρόβλημα χώρου», μου λέει. «Σκεφτήκαμε να αναζητήσουμε και γειτονικά γραφεία για να μείνουμε εδώ, αλλά όσο μεγαλώνεις καταλαβαίνεις ότι μάλλον πήρες τη βοήθεια του πάρκου και πλέον μπορείς να σταθείς στα πόδια σου». Μου απαριθμεί τα πλεονεκτήματα του χώρου και αναφέρεται στις υποδομές και στις αίθουσες συσκέψεων, στην τεχνική υποστήριξη και στο όμορφο περιβάλλον. Ωστόσο τονίζει ότι το πιο θετικό ήταν πάντα οι άνθρωποι που βρίσκονταν γύρω του. «Όταν είχαμε ανάγκη, είτε αντιμετωπίζαμε ένα μαθηματικό πρόβλημα είτε ψάχναμε έναν καλό λογιστή, μπορούσαμε να χτυπήσουμε τη διπλανή πόρτα. Πάντα υπήρχε κάποιος που είχε περάσει το ίδιο πριν από μας».
Η GIVE είναι εταιρεία μηχανολογίας, που παρέχει υπηρεσίες όπως η ανάλυση αντοχής υλικών ή η σχεδίαση προϊόντων, αλλά πλέον έχει και το δικό της πρότζεκτ (που βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωσή του), τη δημιουργία ενός ηλεκτροκίνητου δίκυκλου οχήματος πόλης, που θα αποτελεί, εκτός από ένα μέσο μεταφοράς, και μια δήλωση συνειδητοποίησης για την ανάγκη βιώσιμης μετακίνησης.
Υπάρχουν πολλές ιδέες αυτή τη στιγμή στον «Δημόκριτο», πολλά μυαλά σε δραστηριότητα, άνθρωποι που κατάφεραν να βρουν τον δρόμο που χιλιάδες άλλοι αναγκάστηκαν τα τελευταία χρόνια να αναζητήσουν στο εξωτερικό, δημιουργώντας το φαινόμενο του brain drain. Ρωτάω τον κ. Νούνεση πόσο μπορεί αυτή η κινητικότητα που επικρατεί τώρα στον «Δημόκριτο» να τραβήξει νέους ανθρώπους πίσω στη χώρα μας. «Η νέα γενιά θέλει να μείνει στην Ελλάδα», μου λέει, «αρκεί να έχει ελκυστικές δουλειές σε ελκυστικά περιβάλλοντα. Τα παιδιά που ήρθαν να δουλέψουν στην Tesla θα μπορούσαν να εργαστούν σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, αλλά προτίμησαν την Αγία Παρασκευή. Κάποιος λόγος θα υπήρχε». ■
Ο CEO της Linked Business, Μιχάλης Βαφόπουλος.