Μια σημαντική επέτειος έχει νόημα όταν μοιράζεσαι τη γιορτή. Για τον έναν αιώνα ζωής της «Κ», δεκαπέντε από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες μάς έκαναν ένα συγκινητικότατο δώρο. Δημιούργησαν αφιλοκερδώς νέα έργα με έμπνευση τα 100 μας χρόνια, τα οποία θα βγουν σε μια σιωπηρή δημοπρασία, που θα γίνει στο Μουσείο Γουλανδρή στην Αθήνα, στις 17 Δεκεμβρίου. Κάποια από τα έργα αυτά είναι ήδη γνώριμα στους αναγνώστες μας, καθώς παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της χρονιάς σαν «εξώφυλλο» στην κυριακάτικη έκδοσή μας. Σήμερα τα δημοσιεύουμε όλα στο περιοδικό, ως μια πρόσκληση σε όσους θέλουν να λάβουν μέρος στον πλειστηριασμό μας, που θα έχει καλό σκοπό.
Τα έσοδα της βραδιάς θα διατεθούν στο σύνολό τους υπέρ της Τράπεζας Τροφίμων. Πρόκειται για μια φιλανθρωπική πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 1995 από τον αείμνηστο Γεράσιμο Βασιλόπουλο και σήμερα είναι ένας από τους κύριους φορείς στην Ελλάδα με αποκλειστικό σκοπό την καταπολέμηση της πείνας και τον περιορισμό της σπατάλης. Από την ίδρυσή της εντάσσεται ως ισότιμο μέλος στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών Τροφίμων (FEBA), φέρνοντας στην πατρίδα μας το πρότυπο και τη δομή των υπόλοιπων Τραπεζών Τροφίμων της Ευρώπης.
Δεν έχει επιχορηγηθεί ποτέ από την πολιτεία και στηρίζεται στην κοινωνία των πολιτών και στον εθελοντισμό. Χάρη στη δράση της, εκατοντάδες τόνοι τροφίμων που θα κατέληγαν στις χωματερές στηρίζουν το έργο ιδρυμάτων και συσσιτίων όλης της Αττικής. Παράλληλα, το Ίδρυμα κάνει εδώ και χρόνια σοβαρότατο έργο ενημέρωσης κατά της σπατάλης στο θέμα του επισιτισμού. Σημερινός του πρόεδρος είναι ο Παναγής Βουρλούμης.
Πρόσκληση για τη δημοπρασία της 17ης Δεκεμβρίου μπορούν να εξασφαλίσουν μόνο οι αναγνώστες που σκοπεύουν να συμμετάσχουν σε αυτήν, λόγω του περιορισμένου χώρου της αίθουσας. Πληροφορίες στο τηλ. 210-4808296.
Μαρία Φιλοπούλου: Το αιώνιο καλοκαίρι μας
Για την επέτειό μας η ζωγράφος επέλεξε να τοποθετήσει το «φύλλο» της «Κ» πλάι στους λουομένους της Ύδρας. Εδώ και πολλά χρόνια, η δουλειά της επικεντρώνεται στο υγρό στοιχείο, είτε με το πέλαγος που στραφταλίζει κάτω από τον ήλιο είτε με τους καταρράκτες της Σαμοθράκης ή τους κολυμβητές που απολαμβάνουν την επαφή με το νερό. Γεννημένη στην Αθήνα, η Φιλοπούλου ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Παρίσι. Μαθήτευσε στο πλευρό του Λεονάρντο Κρεμονίνι, του χαρισματικού πεισματάρη Ιταλού ζωγράφου που υπερασπίστηκε τη διαχρονικότητα της ζωγραφικής σε μια εποχή στην οποία άρχισαν να κυριαρχούν νέα εκφραστικά μέσα.
Η Φιλοπούλου μεταφέρει στον καμβά τα δικά της βιώματα, τη σύνδεση που έχει η ίδια με τη θάλασσα, καθώς είναι κολυμβήτρια χειμώνα καλοκαίρι. Η Ύδρα είναι ένα από τα πλέον αγαπημένα της μέρη, ένα προνομιακό παρατηρητήριο των λουομένων, της ευτυχίας που αισθάνεται κανείς το καλοκαίρι. Όσο για την «Κ», είναι αχώριστη συνήθεια μέχρι και στην παραλία.
Μιχάλης Μαδένης: Τιμώντας τις ρίζες
Την εμβληματική μορφή του ιδρυτή της «Κ», του Άγγελου Βλάχου, επέλεξε να ζωγραφίσει σε μια μεγάλη σύνθεση ο Μιχάλης Μαδένης. «Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι ο πιο δυνατός στη διαμόρφωση μιας εφημερίδας. Παρότι λόγω ηλικίας δεν πρόλαβα τον Βλάχο, θεωρώ ότι ακόμα και σήμερα η “Κ” έχει αυτή την αξιοπρέπεια, το κύρος και την ποιότητα που της έδωσε εκείνος», υπογραμμίζει ο ζωγράφος. Όλη η πορεία του στον καμβά στηρίζεται, άλλωστε, στην απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής, που είναι πάντοτε το σταθερό σημείο αναφοράς στη δουλειά του.
Γεννημένος στην Κομοτηνή, μαθητής –διά βίου, όπως υποστηρίζει– του Παναγιώτη Τέτση, ο Μαδένης σπούδασε ζωγραφική στην ΑΣΚΤ. Συνέχισε τις σπουδές του στη Χάγη. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε πολλές εκθέσεις και συνεργάζεται με την γκαλερί Ευριπίδης. Μία από τις πιο τρυφερές και χαρισματικές του πτυχές είναι ότι για πολλά χρόνια ήταν η ψυχή του παιδικού εργαστηρίου της Εθνικής Πινακοθήκης.
Κωνσταντίνος Κακανιάς: Η κυρία Τεπενδρή διαβάζει «Κ»
Είναι από τους γνωστότερους Έλληνες καλλιτέχνες που ζει και εργάζεται στην Αμερική εδώ και πολλά χρόνια. Έχει ταυτιστεί με τη δημιουργία της τρομερής περσόνας, της «Κυρίας Τεπενδρή», η οποία φιγουράρει στα έργα του πάντα με ανατρεπτικό χιούμορ. Λογικό ήταν λοιπόν να πρωταγωνιστήσει και στο πρωτοσέλιδο που μας έφτιαξε ο Κωνσταντίνος, έτσι ώστε να προωθήσει μερικούς από τους σκοπούς στους οποίους είναι ταγμένη, όπως λ.χ. την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, την ενίσχυση διά δωρεάς των Ενόπλων Δυνάμεων, τη θεσμική προώθηση του γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων και την αισθητική αποκατάσταση του Πεδίου του Άρεως. Από κοντά και το κανίς της κυρίας Τεπενδρή, ο Πέπε, που κάνει και αυτός τον δικό του αγώνα για να αναλάβει τη δημαρχία της Αθήνας.
Ο Κακανιάς, εκτός από το ζωγραφικό του έργο, σταδιοδρομεί και ως εικονογράφος, συνεργάτης σπουδαίων εντύπων, όπως οι New York Times, η αμερικανική, η γαλλική, η ιταλική και η ελληνική Vogue, το Vanity Fair, το Tattler, το House & Garden. Διαβάζει την «Κ» από πολύ νεαρή ηλικία, μια και την αγόραζαν ο παππούς και η μητέρα του.
Γιώργος Χαδούλης: Πρωτοσέλιδος Παρθενώνας
«Μα τι άλλο είναι ο Τύπος παρά η ελευθερία λόγου. Και η ελευθερία του λόγου είναι η αξία που συνδέεται με τη δημοκρατία. Ήταν λοιπόν φυσικό να διαλέξω να ζωγραφίσω τον Παρθενώνα ως τέτοιο σύμβολο πάνω στο χαρτί της ίδιας της εφημερίδας», λέει ο Γιώργος Χαδούλης εξηγώντας τον λόγο που αποφάσισε να αποτυπώσει το μνημείο στο έργο του.
Διαθέτει ένα πολύπλευρο ταλέντο που, εκτός από τη ζωγραφική, φαίνεται και από τα υπέροχα κεραμικά του, αλλά και από την αγάπη του για τη σκηνογραφία – ο Χαδούλης δεν σταματά να είναι δημιουργικός και να διευρύνει τις τεχνικές του.
Στη θεματολογία του υπάρχει επίσης μεγάλο εύρος, καθώς έχει κατά καιρούς αποτυπώσει τη φύση, αλλά και εσωτερικούς χώρους. Σπούδασε στο Παρίσι στο εργαστήριο του Αντόνιο Σεγκί και στα πρώτα βήματα της καριέρας του συνεργάστηκε στη σκηνογραφία με τον Αλέκο Φασιανό.
Είναι αναγνώστης της «Κ» και δέχτηκε με χαρά να κάνει ένα έργο για τα 100 μας χρόνια.
Αντώνης Κυριακούλης: Στο γραφείο της Ελένης Βλάχου
Προσωπικότητα χαρισματική και γεμάτη ταλέντα, ο Αντώνης Κυριακούλης δεν είναι μόνο ζωγράφος, αλλά και σκιτσογράφος, ενδυματολόγος και σκηνογράφος για δεκάδες παραστάσεις, και συγγραφέας. Στη μακρά του πορεία έχει συνεργαστεί με ιερά τέρατα της μεταπολεμικής Ελλάδας, όπως ο Χατζιδάκις. Οι αναγνωρίσιμες φιγούρες του κοσμούν το καφέ του Μουσείου Μπενάκη στο Κολωνάκι. Ο τυπογράφος πατέρας του αγόραζε την «Κ» και έτσι και αυτός απέκτησε τη συνήθεια εξ απαλών ονύχων.
Να τι μας είπε για τη σχέση του με την εφημερίδα μας: «Τέτοια οικειότητα ένιωθα με την εφημερίδα, που, μόλις ξετσούμισα από το αυγό μου και άρχισα να κάνω ζωγραφιές και σκίτσα σε νεαρή ηλικία, τόλμησα να τα δείξω στην Ελένη Βλάχου. Μπήκα μέσα στο γραφείο της και θυμάμαι ότι είχε κάτι ψάθινες παντόφλες και μερικές γάτες που τριγύριζαν εδώ κι εκεί. Μα τι κυρία! Τι στιλ! Μου έκανε πολύ γούστο. Είδε τη δουλειά μου και μου είπε: “Παιδί μου, αυτά δεν είναι για τη δική μας μπουρζουάδικη έκδοση”. Έφυγα άνευ αποτελέσματος, αλλά συνέχισα να είμαι φανατικός αναγνώστης μέχρι σήμερα».
Δάφνη Αγγελίδου: Με το φως των αστεριών
Είναι μια σκηνή μεταφυσική. Ένας μοναχικός άνθρωπος απολαμβάνει την ανάγνωση της «Κ» υπό το φως των άστρων και της Σελήνης. Σε μια γωνιά του καμβά, ο αέρας παίρνει μακριά μια κίτρινη ομπρέλα. Μέσα στη σύνθεση η ζωγράφος χρησιμοποιεί πολλά από τα γνώριμα στοιχεία της δουλειάς της. Πολύ συχνά οι πρωταγωνιστές των έργων της εμφανίζονται να κρατούν ομπρέλες ή να κάνουν δραστηριότητες αταίριαστες με τις ώρες της ημέρας, να κάθονται μόνοι σε τραπέζια καφενείων ή να περπατούν χέρι με χέρι.
Μαθήτρια του Μόραλη και του Μυταρά, η Δάφνη Αγγελίδου διδάσκει ψηφιδωτό στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών από το 1987. Τα ζωγραφικά έργα της ή τα ψηφιδωτά έχουν πάντα μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα.
Αναγνώστρια της «Κ», πολύ συχνά βρίσκεται να ξεκοκαλίζει όλα τα άρθρα τις μεταμεσονύκτιες ώρες. Για εκείνη, η εφημερίδα είναι ένας συνοδοιπόρος της καθημερινότητας.
Χρήστος Μπόκορος: Σύννεφα από λέξεις
«Τι είναι οι ειδήσεις; Τι είναι αυτό που μας φέρνει κάθε πρωί μια εφημερίδα; Τα νέα μοιάζουν λίγο με σύννεφα που περνάνε από τον ουρανό και ύστερα φεύγουν, όπως και τα πουλιά. Κάθε μέρα είναι διαφορετικά, αλλά είναι και λίγο ίδια. Έτσι λοιπόν μου ήρθε η ιδέα να ζωγραφίσω πάνω σε παλιά φύλλα της “Κ” αυτόν τον ουρανό, που είναι ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι», λέει ο Χρήστος Μποκόρος για το έργο που αφιέρωσε στα 100 μας χρόνια. Εδώ και καιρό, ο ζωγράφος προτιμά να διαβάζει την «Κ» από την οθόνη του υπολογιστή του, ως σύγχρονος αναγνώστης.
Γεννημένος στο Αγρίνιο, ο ζωγράφος σπούδασε πρώτα Νομικά στη Θράκη και ύστερα ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, με δάσκαλο τον Δημήτρη Μυταρά. Έχει ασχοληθεί και με τη σκηνογραφία. Μέσα σε αυτά τα χρόνια, από το ξεκίνημά του ανέπτυξε ένα ιδιαίτερο «λεξιλόγιο» παραστατικής ζωγραφικής, λεπταίσθητης και συγκινητικής, μέσα από την απλότητα των θεμάτων της.
Γιώργος Ρόρρης: Δύο πέτρες για έναν αιώνα
Φέτος το καλοκαίρι θα δούμε μια μεγάλη αναδρομική του έκθεση στο Μουσείο Γουλανδρή της Άνδρου, η οποία θα ιχνηλατεί όλες τις ενότητες της δουλειάς του από τα πρώτα χρόνια μέχρι σήμερα. Γεννήθηκε στον Κοσμά Κυνουρίας και σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας στο πλευρό του Παναγιώτη Τέτση –με τον οποίο είχε μεγάλη σύνδεση έως τον θάνατό του– και του Γιάννη Βαλαβανίδη. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι με υποτροφία του Ιδρύματος Γουλανδρή, στο εργαστήρι του Λεονάρντο Κρεμονίνι.
Η ζωγραφική του έχει τις αναγνωρίσιμες γυμνές γυναικείες μορφές στο εσωτερικό του εργαστηρίου του. «Ο πίνακας δεν είναι δουλική καταγραφή του τι είναι εδώ, δεν είναι κατάστιχο. Είναι η ερμηνεία μέσα από το βλέμμα. Αν δεν υπήρχαν θεατές, δεν θα υπήρχαν ζωγράφοι», λέει για τη δουλειά του. Για τα 100 χρόνια της «Κ», της εφημερίδας που διαβάζει ανελλιπώς από τα φοιτητικά του χρόνια, ζωγράφισε την έκδοσή μας με δύο πέτρες, μία από το χωριό του και μία από το Μέτσοβο: «Για να ζήσετε τόσο πολλά χρόνια όσα κι αυτές», μας είπε.
Δημοσθένης Κοκκινίδης: Ανοικτοί ορίζοντες
Από τους μεγαλύτερους εν ζωή Έλληνες ζωγράφους και από τους πιστότερους αναγνώστες της εφημερίδας μας, ο Κοκκινίδης αποφάσισε να βάλει τον εαυτό του ως πρωταγωνιστή του έργου του. Βρίσκεται στο εξοχικό του σπίτι στη Μήλο και κρατάει την «Κ», με θέα τον ουρανό και το πέλαγος. Είναι μεγάλη μας τιμή που στα 90 του χρόνια έπιασε τα πινέλα του για να ζωγραφίσει για το χατίρι μας. «Συμβολικά μιλώντας, η εφημερίδα είναι ο ορίζοντάς σου, ο τρόπος που σου αποκαλύπτονται ο κόσμος και τα συμβάντα του, η τρέχουσα επικαιρότητα. Ναι, είναι λοιπόν μια συνήθεια που σου διαμορφώνει το βλέμμα», είπε στη συνέντευξη που μας έδωσε πριν από λίγο καιρό.
Γεννημένος στον Πειραιά σε μια προσφυγική οικογένεια, ο Κοκκινίδης έζησε από κοντά όλα τα μεγάλα γεγονότα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ύστερα. Άνθρωπος με πολιτική συνείδηση, αφιέρωσε μία από τις καλύτερες ενότητές του στον αγώνα κατά της χούντας. Για πολλά χρόνια καθηγητής στην ΑΣΚΤ, υπήρξε παντρεμένος με τη χαρισματική ζωγράφο Πέπη Σβορώνου, με την οποία συμπορεύτηκαν στη ζωή και στην τέχνη.
Ειρήνη Ηλιοπούλου: Ένας γάτος διαβάζει
«Κάθομαι να διαβάσω την “Κ” και, μόλις την αφήσω στην καρέκλα για να κάνω κάποια δουλειά, τρέχει κατευθείαν ο Κάττης. Είτε θα καθίσει επάνω είτε θα αρχίσει να τη δαγκώνει, για να σκίσει το χαρτί. Όταν λοιπόν αποδέχθηκα την πρόταση να κάνω ένα έργο για τα 100 χρόνια, ήταν σίγουρο ότι θα έβαζα τον γάτο μου να πρωταγωνιστεί, επειδή ασχολείται με την εφημερίδα τόσο όσο και εγώ», δηλώνει η Ειρήνη Ηλιοπούλου για το έργο που έχει κάνει για μας.
Αρχικά σπούδασε φιλολογία και μετά ζωγραφική στην ΑΣΚΤ. Επίσης μαθήτρια του Λεονάρντο Κρεμονίνι στο Παρίσι, η ζωγράφος έζησε και εργάστηκε για κάποια χρόνια σ’ ένα εγκαταλελειμμένο θέατρο, το Vieux Colombier. Άλλο ένα σημείο που της τράβηξε το ενδιαφέρον για τα πρώτα της έργα ήταν ένας εγκαταλελειμμένος σταθμός του μετρό. Πέρασε κάποια χρόνια στο Μπορντό και στην Αρλ, ενώ σήμερα είναι εγκατεστημένη στην Αθήνα, με τον Κάττη.
Αλέκος Φασιανός: Η Ελλάδα μέσα μας
Ένας ζωγράφος που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, διότι έμαθε γενιές και γενιές Ελλήνων να αγαπούν τη ζωγραφική μέσα από τα έργα του. Μαθήτευσε στην ΑΣΚΤ κοντά στον Γιάννη Μόραλη και από πολύ νωρίς είχε μελετήσει την αρχαία ελληνική αγγειογραφία και τη βυζαντινή εικονογραφία. Ήταν άλλωστε εγγονός ιερέα. Ενώ σε μικρή ηλικία ενδιαφερόταν για τη μουσική, εν τέλει έγινε ζωγράφος και χαράκτης.
Σπούδασε λιθογραφία και έκανε πολλές εικονογραφήσεις εκδόσεων σπουδαίων Γάλλων συγγραφέων και ποιητών, όπως ο Λακαριέρ, ο Αραγκόν, ο Πολ Βαλερί, ο Κοκτό, ο Απολινέρ.
Με τη διεθνή αναγνώριση της δουλειάς του έγινε πολύ γρήγορα ο ζωγράφος που ύμνησε την ελληνική ομορφιά και εξοικείωσε το κοινό με τους μύθους και τις εικόνες της αρχαίας Ελλάδας.
Για τα 100 χρόνια της «Κ», μας ζήτησε να κάνουμε έρευνα στο αρχείο μας και να βρούμε το πρωτοσέλιδο της βράβευσης του Σεφέρη με το Νόμπελ της ποίησης, το οποίο επιζωγράφισε.
Κώστας Βαρώτσος: Πόρτα στον κόσμο
Στην Ελλάδα οι γλύπτες πρέπει να μπορούν να σπάσουν το δεσμευτικό κέλυφος της αρχαιοελληνικής παράδοσης και να φτιάξουν έναν δικό τους δρόμο. Ήδη από πολύ νεαρή ηλικία τόλμησε να παρουσιάσει δημοσίως το προσωπικό του ιδίωμα, τον «Δρομέα», ένα μνημειακό γλυπτό από μέταλλο και γυαλί, σε μια πόλη που είχε μάθει πως η γλυπτική είναι το μάρμαρο.
Έχει σπουδάσει αρχιτεκτονική στην Ιταλία, μια χώρα που αγκάλιασε από πολύ νωρίς το ταλέντο του και έδωσε προνομιακή θέση σε πολλά έργα του, που κοσμούν πόλεις όπως το Σαλέρνο και το Τορίνο. Μεγάλη αναγνώριση χαίρει και στις ΗΠΑ και στην Ελβετία.
Ο Βαρώτσος διδάσκει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και πιστεύει βαθιά στην αισθητική εκπαίδευση του μέσου ανθρώπου μέσα από την ομορφιά.
Αναγνώστης της «Κ», θεωρεί πως η εφημερίδα επίσης είναι μια πόρτα στον κόσμο, που κατευθύνει το βλέμμα και έτσι φέρει την ευθύνη της διαμόρφωσης της εικόνας που μας περιβάλλει. Για τα 100 μας χρόνια μάς έφτιαξε ένα γλυπτό με τίτλο «Πόρτα».
Ηλίας Μακρής, Δημήτρης Χαντζόπουλος, Ανδρέας Πετρουλάκης: Οι δικοί μας άνθρωποι
Ο Ηλίας Μακρής, εκτός από την καριέρα του στον ελληνικό Τύπο ως σκιτσογράφος, έχει και μια ξεχωριστή και ιδιαίτερα αξιόλογη πορεία στα εικαστικά, όπου χρησιμοποιεί το κανονικό του επίθετο, υπογράφοντας τα έργα του ως Ηλίας Δελλόγλου. Σπούδασε ζωγραφική και χαρακτική στο Βερολίνο και στο Μπράουνσβαϊγκ της Γερμανίας, αποφοιτώντας με τη διάκριση του Meistersch-ler από το εργαστήριο του Peter Voigt. Για τα 100 χρόνια στριμώχνει στο ίδιο κάδρο όλες τις κορυφαίες πολιτικές προσωπικότητες της Μεταπολίτευσης. Ο Τσίπρας είναι ανάποδα, από την «κωλοτούμπα» εικάζουμε.
Ο Δημήτρης Χαντζόπουλος, που σπούδασε αρχικά Φυσική στην Αθήνα και κινούμενα σχέδια στον Καναδά, έχει επίσης πραγματοποιήσει εκθέσεις ως ζωγράφος στο παρελθόν, αλλά και πρόσφατα εξέθεσε σκίτσα του στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη, ενώ έχει φτιάξει και ένα καταπληκτικό graphic novel για την «Πάπισσα Ιωάννα». Για την επέτειο εμπνέεται από την –δονκιχωτική– αναζήτηση της αλήθειας στον Τύπο.
Ο Χανιώτης Ανδρέας Πετρουλάκης είναι αυτοδίδακτος σκιτσογράφος και έχει συνεργαστεί με πολλές εφημερίδες του αθηναϊκού Τύπου από το 1985 μέχρι και σήμερα. Η δική του εικόνα παραπέμπει στην αίσθηση της ελευθερίας – μια καλή εφημερίδα δίνει στους αναγνώστες της αυτό το προνόμιο.
