Η πρώτη φορά της Σμαράγδας Καρύδη

Η πρώτη φορά της Σμαράγδας Καρύδη

7' 9" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ένα έργο που μιλάει για τη διαφθορά, το πελατειακό κράτος, τα ρουσφέτια, την αναξιοκρατία, τον αρχοντοχωριατισμό, την ξενομανία, τη διχόνοια των Ελλήνων. Θα μπορούσε να είχε γραφτεί χθες. Και όμως, γράφτηκε πριν από σχεδόν δύο αιώνες. Eίναι «Του Κουτρούλη ο γάμος» του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή. Αυτό επέλεξε η Σμαράγδα Καρύδη για την πρώτη της σκηνοθεσία, στο Νέο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου, με πρωταγωνίστρια την ίδια και τον Νίκο Κουρή – για να θυμηθεί όσα αγαπάει σ’ αυτή τη δουλειά, όπως λέει.

Έχω διαβάσει θετικά σχόλια από αρκετούς που δεν περίμεναν μια καλή παράσταση από την Ντάλια του «Παρά πέντε». Έχετε συνηθίσει να σας αντιμετωπίζουν με δυσπιστία;

Πράγματι, τη δυσπιστία την έχω κατά καιρούς συναντήσει σε όλη μου την πορεία μέχρι σήμερα. Κάποιοι δεν πίστευαν, για παράδειγμα, παλαιότερα ότι μπορούσα να κάνω κωμωδία. Νόμιζαν ότι είμαι μια μελαγχολική ξανθιά που είχε την ευκολία να υποδύεται μόνο ψυχρές γυναίκες-αράχνες. Κάποιοι άλλοι, που βλέπουν μόνο τηλεόραση, με έχουν χρίσει τηλεοπτική ηθοποιό. Γιατί, ρε φίλε, είμαι τηλεοπτική; Κάθε χρόνο κάνω θέατρο. Έχεις έρθει ποτέ να με δεις; Όχι. Αλλά αυτό δεν γίνεται πάντα κακοπροαίρετα, δεν θέλω να αδικώ τους ανθρώπους. Έχω πέσει κι εγώ στην ίδια παγίδα να κρίνω άλλους. Και προσπάθησα πολύ να το αλλάξω. Σε κάθε περίπτωση, χαίρομαι που πολλοί θεατές έρχονται φέτος στην παράστασή μας μην ξέροντας τι ακριβώς θα δουν και εκπλήσσονται. 

Γιατί επιλέξατε αυτό το έργο;

Μετά τις περσινές γιορτές, στις αρχές της χρονιάς δηλαδή, ήμουν σε μια φάση που δεν με ενδιέφερε να κάνω τίποτα στο θέατρο: κανέναν ρόλο δεν ονειρευόμουν να παίξω, με κανέναν δεν λαχταρούσα να συνεργαστώ. Eίχαν προηγηθεί «Οι μάγισσες της Σμύρνης» στο Παλλάς, μια μεγάλη επιτυχία, και «Το ψέμα», που επίσης είχε πάει πολύ καλά, και είχα φτάσει στο σημείο να αναρωτιέμαι: Και τώρα, τι; Έτσι θα κυλήσει η ζωή μου από εδώ και πέρα; Πότε θα πω την ιστορία που θέλω, όπως θέλω; Αποφάσισα, λοιπόν, να ξεβολευτώ και να θυμηθώ όλους τους λόγους για τους οποίους αγαπώ αυτή τη δουλειά, να παίξω μαζί της, να πειραματιστώ, να τη δω με σφαιρικό τρόπο. Έτσι κι αλλιώς, ποτέ δεν υπήρξα «κλεισμένη» σε έναν ρόλο, χωρίς να με ενδιαφέρει τι γίνεται γύρω μου. Πάντα έβλεπα τις παραστάσεις στις οποίες συμμετείχα ως όλον, έλεγα τις ιδέες μου στους σκηνοθέτες, πεταγόμουν – κι ευτυχώς οι περισσότεροι δεν είχαν κόμπλεξ και συχνά τις άκουγαν. Φέτος, λοιπόν, η ανάγκη αυτή γιγαντώθηκε. Μου έφυγαν ο φόβος και η τεμπελιά κι ένιωσα έτοιμη. Έψαχνα ένα έργο παλιό, για να το προσεγγίσω με τον δικό μου τρόπο. Ο Θοδωρής με προέτρεψε να διαβάσω τη «Βεγγέρα» του Ηλία Καπετανάκη. Δεν μου έκανε «κλικ», αλλά μου άρεσε η γλώσσα, η καθαρεύουσα. Τυχαία, σερφάροντας μια νύχτα στο ίντερνετ, βρήκα αυτό το έργο του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή. Το λάτρεψα. Είναι θέατρο… θεατρένιο! Και μολονότι γράφτηκε το 1845, όσα περιγράφει ισχύουν σε απόλυτο βαθμό: καθόλου δεν έχουμε αλλάξει οι  Έλληνες. Μα καθόλου!

Είναι δύσκολο γήπεδο η σκηνοθεσία;

Με δεκατρία άτομα επί σκηνής, ζωντανή μουσική και ηθοποιούς που πρέπει να παίζουν και συγκεκριμένα όργανα; Και λίγα λέτε. (Γέλια) Αλλά άξιζε τον κόπο. Πέρα από το αποτέλεσμα, που κρίνεται από τους θεατές, μου έκανε πολύ καλό η διαδικασία της προετοιμασίας. Την απόλαυσα, όπως απολαμβάνω και την παράσταση κάθε μέρα. Πρέπει να πω ότι ήταν η πρώτη φορά σε δουλειά που δεν είχα κανέναν κολλητό μου μαζί μου· αν εξαιρέσεις τον Σίμο Σαρκετζή, υπεύθυνο για τους φωτισμούς, που είναι φίλος και κουμπάρος μου. Αλλά όλοι οι ηθοποιοί με εμπιστεύτηκαν απόλυτα, κι αυτό με έκανε να αισθανθώ αυτοπεποίθηση. Βέβαια, αν και είχα προετοιμαστεί καλά –αυτό νόμιζα, τουλάχιστον–, πολλά όμορφα πράγματα προέκυψαν μέσα από τις πρόβες, αποδεικνύοντας ότι κάθε παράσταση είναι ζωντανός οργανισμός. 

Δίνετε την εντύπωση ανθρώπου… ντεκλαρέ. Είναι αλήθεια;

Ναι, το προσπαθώ και δεν το έχω μετανιώσει. Μόνο σε καλό μού έχει βγει, γιατί όσο πιο σύντομα ξεκαθαρίζεις τη θέση σου –λέγοντας αυτά που σε ενοχλούν και θέτοντας όρια–, οι άλλοι το εκτιμούν. Φτάνει να μην είσαι αγενής. Και το διευκρινίζω, γιατί δεν λέω ό,τι μου κατεβεί στο κεφάλι, δεν προσβάλλω κανέναν. 

 

Η πρώτη φορά της Σμαράγδας Καρύδη-1

 

Κρίσεις πανικού πάνω στη σκηνή

Για πολλά χρόνια φοβόσασταν τη σκηνή, όπως έχετε πει. Πώς μπορέσατε να το ξεπεράεατε;

Πράγματι, ξεκίνησα αυτή τη δουλειά με πάρα πολλές φοβίες. Έτρεμα την έκθεση, ενώ ως ηθοποιός την αποζητούσα. Μέχρι τα τριάντα μου πέρασα αμέτρητες κρίσεις πανικού πάνω στη σκηνή. Δεν το επιτρέπω πια στον εαυτό μου. Είναι σαν να τα έχει ζήσει αυτά μια άλλη. Ο «διακόπτης» γύρισε στο 2000, στην πρεμιέρα της παράστασης «Anorexia nervosa», σε σκηνοθεσία του μακαρίτη Χρήστου Ευθυμίου, για την οποία προφανώς δεν είχαμε προετοιμαστεί καλά – λίγο «τσάτρα πάτρα» ξεκινούσαμε. Έγινε ένα λάθος, οι τεχνικοί δεν μπορούσαν να αλλάξουν το σκηνικό, η αυλαία είχε κολλήσει και δεν έπεφτε. Σε τέτοιες συνθήκες βρέθηκα ολομόναχη στη σκηνή, σε ένα κατάμεστο θέατρο, κι ενώ έπρεπε να κάνω ένα χορευτικό που θα διαρκούσε ένα λεπτό, χόρεψα αυτοσχεδιάζοντας για περίπου ένα δεκάλεπτο. Παρά τον αρχικό πανικό μου, ένιωσα τόση χαρά και ηδονή γι’ αυτό που συνέβαινε, συνειδητοποίησα ότι μπορούσα να κάνω τον κόσμο να γελάει και κάτι ξεκλείδωσε μέσα μου. Απελευθερώθηκα από τα δεσμά του φόβου.

Υπάρχει μια ηλικία που θα θέλατε να ξαναζήσετε, αν είχατε τη δυνατότητα;

Όχι, αλλά θα μου άρεσε να μπει ένα φρένο στο ότι μεγαλώνω, να σταματήσει εδώ το κακό. (Γέλια)

Συμφωνείτε ότι η ματαιοδοξία είναι ίδιον του καλλιτέχνη;

Όχι μόνο του καλλιτέχνη. Οι περισσότεροι άνθρωποι την κουβαλάμε, γιατί συχνά παλεύουμε για πράγματα που δεν έχουν ιδιαίτερο νόημα. Αν ρωτάτε για μένα, ναι, είμαι ματαιόδοξη. 

Οι ρυτίδες αποτελούν πηγή άγχους περισσότερο για μας τις γυναίκες;

Και για τους άνδρες, απλώς δεν το παραδέχονται. Τρέχουν στους πλαστικούς στα μουλωχτά. (Γέλια) Εμένα δεν με φρικάρουν οι ρυτίδες, αλλά το να έρθει μια μέρα που δεν θα μπορώ εύκολα να σηκωθώ από το πάτωμα. Θυμάμαι όταν είχα δει την Αλίκη Βουγιουκλάκη στη «Μελωδία της ευτυχίας», την τελευταία της παράσταση. Μαζί της έπαιζε και η σχεδόν συνομήλική της, Μάρθα Βούρτση. Εκείνη, μολονότι το πρόσωπό της δεν ήταν αψεγάδιαστο, όπως της Αλίκης, είχε μια ενέργεια στο κορμί της, μια νεανικότητα. Οι κινήσεις της Βουγιουκλάκη μαρτυρούσαν την ηλικία της. Δεν μου λένε, λοιπόν, τίποτα τα «σιδερωμένα» πρόσωπα. Και ειδικά αν είναι και φουσκωμένα, τα βρίσκω αποκρουστικά.

Δίαιτες και διαδηλώσεις

Να υποθέσω ότι είστε σε μόνιμη δίαιτα;

Όχι, κάθε άλλο. Έχω εξαιρετικό μεταβολισμό. Μικρή έτρωγα απίστευτες ποσότητες και δεν έπαιρνα γραμμάριο. Αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει, βέβαια, όσο μεγαλώνω. Χωρίς να με πιάνει υστερία με το βάρος μου, λοιπόν, προσέχω, γιατί είμαι και άνθρωπος του θεάματος. Του σκοινιού και του παλουκιού, όπως λένε! (Γέλια)

Tους άνδρες τους έχετε αποκωδικοποιήσει πια;

Δεν χρειάστηκε ποτέ να μπω σ’ αυτή τη διαδικασία. Πέρασα την εφηβεία μου στα Εξάρχεια της δεκαετίας του ’80, σαν αντράκι, κάνοντας παρέα κυρίως με αγόρια, κι ανέκαθεν ένιωθα κοντά τους. Δεν είναι και πολύ μυστηριώδεις, μη νομίζετε. Είναι απλές… κατασκευές. 

Θα κατεβαίνατε σε μια διαδήλωση και για ποιο λόγο;

Έχει γίνει τέτοια κατάχρηση των διαδηλώσεων και των απεργιών σ’ αυτή τη χώρα, που, όχι, δύσκολα θα κατέβαινα. Μόνο για το κλίμα, ίσως, και φυσικά αν κινδύνευε η δημοκρατία μας από μια χούντα. Αλλά, πέρα από το ότι είμαι αγοραφοβική, δεν έχω πια την αισιοδοξία ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν έτσι.

Τα «ξέφωτα» στη ζωή σας ποια είναι;

Εκτός από το θέατρο; Οι φίλοι μου. Η ωραιότερη στιγμή της μέρας είναι όταν τελειώνει η παράσταση και συναντιόμαστε για φαγητό και κουβέντα· αν δεν έχουμε γύρισμα το επόμενο πρωί, συνήθως το ξενυχτάμε. Μένω στο κέντρο και την αγαπώ την Αθήνα. Δεν είναι η πιο όμορφη πόλη της Ευρώπης, αλλά έχει γωνιές μοναδικές. 

Η σκηνή κατακτιέται τελικά;

Είναι πεδίο καθημερινής διεκδίκησης. Απλώς, με δεδομένο ότι δεν τη φοβάμαι πια, η διαδικασία αυτή –της κατάκτησής της– είναι απολαυστική.

Υπάρχουν ηθοποιοί που λένε ότι θέλουν να πεθάνουν πάνω στο σανίδι…

Εγώ δεν θέλω να πεθάνω. Ούτε πάνω στη σκηνή ούτε γενικά. (Γέλια) Κάποιοι συνάδελφοί μου ζουν και αναπνέουν στο θέατρο για το θέατρο. Εμένα καθόλου δεν μου λείπει η σκηνή τις περιόδους που δεν δουλεύω. Μου αρέσει να πηγαίνω στη θάλασσα, να χαζολογάω, να διαβάζω βιβλία, να βλέπω ταινίες, να ψωνίζω, να λέω κουτσομπολιά. Μπορώ να ζήσω και χωρίς το θέατρο.

Αν η Σμαράγδα ήταν τραγούδι, ποιο θα ήταν;

«Τράβα μπρος κι όσα έρθουν κι όσα πάνε, τράβα μπρος και του κεφαλιού σου κάνε!»

Ο Θοδωρής Αθερίδης, μέσα από τη σχέση σας, σας έχει αλλάξει;

Με έχει επηρεάσει μόνο προς το καλό. Με έχει κάνει καλύτερο άνθρωπο. Ελπίζω κι εκείνος να νιώθει το ίδιο. ■

«Του Κουτρούλη ο γάμος», Νέο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου, Προφήτου Δανιήλ 3 και Πλαταιών, Κεραμεικός. Παίζουν: Σμαράγδα Καρύδη, Νίκος Κουρής, Κώστας Κορωναίος, Ευγενία Σαμαρά, Σπύρος Χατζηαγγελάκης, Γιώργος Ψυχογιός κ.ά. Σκηνοθεσία – δραματουργική επεξεργασία: Σμαράγδα Καρύδη, Σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς, Κοστούμια: Νίκος Χαρλαύτης, Μουσική: Μίνως Μάτσας.

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή