O χιλιανός φεμινιστικός ύμνος «El violador en tu camino» («Ο βιαστής στον δρόμο σου»), που τραγουδήθηκε και χορεύτηκε για πρώτη φορά στο Σαντιάγο από την ομάδα Las Tesis στις 25 Νοεμβρίου, Διεθνή Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, έφτασε μέσα στον Δεκέμβριο στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στο Ηράκλειο. Νέα κορίτσια φώναζαν «Ο βιαστής είσαι εσύ» και έδειχναν τους περαστικούς. «Εγώ;» αναρωτήθηκε ένας νέος καγχάζοντας. Και όμως χρειάστηκε η κινητοποίηση οργανώσεων, όπως η Διεθνής Αμνηστία, για να πάρει πίσω η προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση τον παρωχημένο νομικό ορισμό του βιασμού που βασιζόταν στη χρήση βίας και να υιοθετήσει την απουσία συναίνεσης ως κριτήριο, που απορρέει από τις τυπικές δεσμεύσεις της χώρας και τις συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Ελλάδα είναι η χώρα στην οποία αμφισβητείται ακόμα και η έννοια «γυναικοκτονία», με αποτέλεσμα οι δολοφονίες των γυναικών, λόγω του φύλου τους, να μην καταγράφονται ως τέτοιες. Είναι η χώρα στην οποία βιάστηκε και δολοφονήθηκε με τον πιο άγριο τρόπο η Ελένη Τοπαλούδη από δύο άνδρες επειδή τους απέρριψε ερωτικά. Είναι η χώρα στην οποία ο πατέρας της Αγγελικής Πέτρου προτίμησε να τη σκοτώσει επειδή δεν ενέκρινε τη σχέση της με άνδρα από το Αφγανιστάν. Η χρονιά έκλεισε με έναν ακόμα άνδρα να σκοτώνει με καραμπίνα τη γυναίκα του στην Κρήτη, σε μια υπόθεση που χαρακτηρίστηκε «οικογενειακή τραγωδία». Η Ελλάδα είναι, εξάλλου, η χώρα που τερματίζει τελευταία στην Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ισότητας των δύο φύλων, με ελάχιστη πρόοδο την τελευταία δεκαετία. Άλλωστε, το 69% των πολιτών πιστεύει ότι ο προορισμός της γυναίκας είναι το σπίτι και η οικογένειά της.
Οι φεμινίστριες της υφηλίου αναμένεται να δικαιωθούν σε 99 χρόνια: τόσα θα χρειαστούν για να επιτευχθεί η ισότητα των δύο φύλων, σύμφωνα με πρόσφατη εκτίμηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Προφανώς στην Ελλάδα η αναμονή θα είναι πολλαπλάσια. Μόνο πέντε γυναίκες συμμετέχουν στην κυβέρνηση, ενώ οι γυναίκες πολιτικοί δέχονται συχνά σεξιστικές επιθέσεις.
Ακόμα και η σχετική συζήτηση στη χώρα μας βρίσκεται ακόμη σε νηπιακό στάδιο. Πολλοί Έλληνες, για παράδειγμα, έσπευσαν να καυτηριάσουν το γεγονός ότι ορισμένες από τις γυναίκες που κατήγγειλαν τον Χάρβεϊ Ουάινστιν για σεξουαλική παρενόχληση προχώρησαν τελικά σε εξωδικαστικό συμβιβασμό, εγείροντας υποψίες ότι όλος αυτός ο χαμός έγινε μόνο για τα χρήματα. Στην Ελλάδα δεν έγινε ούτε καν αυτό. Σαν να μην υπήρξε ποτέ κανείς που απείλησε γυναίκες με αποκλεισμό από μια επιτυχημένη σταδιοδρομία αν δεν ανταποκριθούν στις σεξουαλικές διαθέσεις του. Το ενδιαφέρον είναι ότι, στη διάρκεια της κρίσης, καταγράφηκε αύξηση των περιστατικών έμφυλης βίας στους χώρους εργασίας, όπου οι γυναίκες, κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη της απόλυσης, έγιναν περισσότερο ευάλωτες στην εργασιακή εκμετάλλευση και στη σεξουαλική παρενόχληση.
Οι Ελληνίδες φοβούνται ακόμη. Την εξουσία των ανδρών-εργοδοτών πάνω στο σώμα και στη δουλειά τους, την ειρωνεία των αρχών απέναντι στις καταγγελίες τους, την αδιαφορία της κοινής γνώμης που έχει αφομοιώσει τον σεξισμό. «Τα κορίτσια ξενυχτάνε για αντισεξισμό» ήταν ένα από τα συνθήματα της μικρής σχετικά πορείας στην Αθήνα με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών. Δειλά, πλην δυναμικά, ο νέος φεμινισμός παίρνει μορφή και στη χώρα μας: έχει χιούμορ αλλά και θυμό. Έχει σαφείς διεκδικήσεις και μαχητικές απόψεις. Έχει ορμή· και ίσως την επόμενη δεκαετία αποκτήσει και μαζικότητα. ■