Οι ταινίες που έχουν γυριστεί για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ορισμένες εκ των οποίων πριν ακόμα τελειώσει, είναι φυσικά αμέτρητες, αυξάνονται διαρκώς και ανάμεσά τους βρίσκονται και ορισμένα διαμάντια του παγκόσμιου σινεμά. Παραδόξως είναι μάλλον λίγες οι ταινίες που εστιάζουν στη μακροβιότερη σύγκρουση του πολέμου, δηλαδή στο ανελέητο κυνηγητό πλοίων και υποβρυχίων πάνω και κάτω από τα κύματα του ωκεανού. Η Μάχη του Ατλαντικού, όπως έμεινε στην ιστορία, κόστισε τη ζωή σε περίπου 100.000 ανθρώπους και από τις δύο πλευρές – οι Σύμμαχοι είχαν περισσότερους νεκρούς, είναι όμως εντυπωσιακό το γεγονός ότι οι γερμανικές απώλειες υπολογίζονται στο 75% της δύναμής τους, ένα μακάβριο στατιστικό που αποτυπώνει κυνικά τις πιθανότητες επιβίωσης ενός στρατιώτη που λάμβανε μέρος σε μια τέτοια αποστολή. Σκεφτείτε αυτή τη φρίκη στις κλειστοφοβικές συνθήκες ενός υποβρυχίου που πορευόταν στο σκοτάδι με οδηγό κάποια μετρίως εξελιγμένα ακόμα ραντάρ. Περιγράφω μια κατάσταση που προσφέρεται, αν μη τι άλλο, ειδικά με τις σημερινές δυνατότητες κινηματογράφησης, ως μια πολύ εντυπωσιακή πρώτη ύλη. Ωστόσο, από τις λίγες αυτές ταινίες που υπάρχουν, είναι ελάχιστες εκείνες που αξίζουν τον κόπο, πιθανόν η εξής μία, το επικό «Das Boot» (1981) του Βόλφγκανγκ Πέτερσεν, που στα ελληνικά αποδόθηκε κάπως περιγραφικά ως «Υποβρύχιο U-96: Επιστροφή στην κόλαση».
Η παραπάνω εισαγωγή λειτουργεί ως καλωσόρισμα για το «Greyhound» του Άαρον Σνάιντερ, μια ταινία με αυτό ακριβώς το θέμα, μια περιπέτεια στην καρδιά της Μάχης του Ατλαντικού. Μια ομάδα γερμανικών υποβρυχίων καταδιώκει ένα κονβόι συμμαχικών πλοίων με επικεφαλής τον Έρνεστ Κράουζε, η τσαλακωμένη ψυχοσύνθεση του οποίου, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, υπερτονίζει το μέγεθος της υπέρβασής του να ηγηθεί σε μια οριακή κατάσταση. Η ιστορία είναι στημένη πάνω του, όπως συνήθως συμβαίνει στις ταινίες όπου πρωταγωνιστεί ο Τομ Χανκς.
Το «Greyhound» είναι μια παραγωγή της Sony, η οποία ακύρωσε την ανοιξιάτικη πρεμιέρα της ταινίας, για τους προφανείς λόγους της πανδημίας, και έπειτα την πούλησε έναντι 70 εκατ. ευρώ στην πλατφόρμα της Apple TV+, εμπλουτίζοντας την έως σήμερα μάλλον περιορισμένη ταινιοθήκη της. Η ταινία είναι πλέον διαθέσιμη διαδικτυακά μέσω Apple, λοιπόν, και είναι μία από τις αρκετές περιπτώσεις όπου το δοκιμαζόμενο σινεμά βρήκε καταφύγιο στις streaming υπηρεσίες, μια τάση που μοιάζει σιγά σιγά να παγιώνεται όχι μόνο ως ανάγκη, αλλά και ως επιλογή.
Η περίπτωση Φόρεστερ
Το «Greyhound» είναι εμπνευσμένο από αληθινά γεγονότα, όπως διαφημίζεται, με την έννοια ότι πράγματι εκείνα τα χρόνια έγιναν ναυμαχίες στα νερά του βόρειου Ατλαντικού. Επί της ουσίας βασίζεται στο μυθιστόρημα του Βρετανού Σ. Σ. Φόρεστερ «Ο καλός ποιμένας» (1955), που κυκλοφόρησε πέρυσι στα ελληνικά από τις εκδόσεις Οξύ. Ο Φόρεστερ υπήρξε ανταποκριτής των Times στον Ισπανικό Εμφύλιο και αργότερα στην εισβολή των ναζί στην Τσεχοσλοβακία, ενώ κατόπιν διορίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Βρετανική Υπηρεσία Πληροφοριών για να γράφει κείμενα προπαγάνδας, ώστε να επισπεύσει την εμπλοκή της Αμερικής στον πόλεμο. Κατά τα άλλα, ένα ακόμα μυθιστόρημά του που σχετίζεται με τη Μάχη του Ατλαντικού, το «Hunting the Bismark», μεταφέρθηκε στο σινεμά από τον Λιούις Γκίλμπερτ («Βυθίσατε το Βίσμαρκ», 1960), όμως ο Φόρεστερ έμεινε γνωστός περισσότερο για τη σειρά δώδεκα βιβλίων με θαλασσινές περιπέτειες του Οράτιο Χορνμπλόουερ τον καιρό των Ναπολεόντειων Πολέμων (δεν κυκλοφορούν στα ελληνικά) και για τη «Βασίλισσα της Αφρικής» (εκδ. Πατάκη – εξαντλημένο), που γυρίστηκε σε ταινία από τον Τζον Χιούστον. Στη γλώσσα μας, εκτός από τον «Καλό ποιμένα», μπορεί κανείς να διαβάσει και το «Καταζητούμενες» (εκδ. Μεταίχμιο), μια αστυνομική ιστορία στο μεσοπολεμικό Λονδίνο. Η αλήθεια είναι πάντως ότι, παρά την τεράστια φήμη του πριν και μετά τον πόλεμο, ο Φόρεστερ σήμερα είναι περισσότερο γνωστός για την επιρροή του στον κόσμο της μυθοπλασίας (δεκάδες δημιουργοί τον έχουν υποδείξει ως πηγή έμπνευσης) και όχι για το έργο του αυτό καθαυτό. ■