Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση εισβάλλει ορμητικά στην οικονομία της γνώσης, αλλά χρειάζεται προσοχή για να ξεχωρίσουμε την ήρα από το σιτάρι.
Είναι το νέο must στην εκπαίδευση, αλλά ας μη γελιόμαστε – δεν είναι τόσο εύκολο να οργανωθεί με όρους ποιότητας η εξ αποστάσεως εκπαίδευση στη διά βίου μάθηση και στις μεταπτυχιακές σπουδές. Ή, ορθότερα, κρύβει παγίδες. Διότι φυσικά και το e-learning έχει εισβάλει στην οικονομία της γνώσης και ενισχύεται λόγω της τεχνολογικής ανάπτυξης, και εξαιτίας δυστυχώς της πανδημίας. Ωστόσο, πλέον έχει καταλήξει ένα πεδίο όπου πολλοί φορείς εστιάζουν, αλλά όχι όλοι με υψηλό ειδικό βάρος στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Έχει παρατηρηθεί να οργανώνονται εξ αποστάσεως προγράμματα, οι ποιοτικοί όροι λειτουργίας των οποίων θεωρούνται μη πιστοποιημένοι.
Ειδικότερα, στην Ελλάδα υπάρχει σαφές θεσμικό πλαίσιο που στοχεύει στην ενίσχυση των δράσεων της διά βίου μάθησης από τα πανεπιστήμια και άλλες δομές εκπαίδευσης. Οι στόχοι της διά βίου μάθησης ποικίλλουν. Για παράδειγμα, ένας επαγγελματίας μπορεί να θέλει να βελτιώσει τα επαγγελματικά του προσόντα, κάποιος να επιδιώκει να μη μείνει πίσω στις μεταβαλλόμενες εξελίξεις του κλάδου του, ένας τρίτος να θέλει να διευρύνει τις γνώσεις του για να διεκδικήσει μια διαφορετική θέση στην αγορά εργασίας από αυτήν που έχει έως τώρα.
Ας μην παραβλέπουμε, από την άλλη, κάτι σημαντικό. Παρότι ο αναλφαβητισμός με την αρχική του μορφή (γραμματικός) έχει εκλείψει, έχει αναπτυχθεί ο λειτουργικός αναλφαβητισμός που σχετίζεται με την αδυναμία πολλών ανθρώπων να αφομοιώσουν τις τεχνολογικές εξελίξεις στη ζωή τους. Η αντιμετώπιση του σύγχρονου αναλφαβητισμού, ο οποίος απειλεί την κοινωνική συνοχή, η διαμόρφωση ενεργών πολιτών και η κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη με ισότητα ευκαιριών είναι από τους βασικούς στόχους της διά βίου μάθησης.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το e-learning, είτε σε προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης είτε σε μεταπτυχιακά προγράμματα. Όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια οργανώνουν εξ αποστάσεως προγράμματα κατάρτισης, μέσω των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης. Ενδεικτικά, το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, από τα πρώτα στον τομέα με πολλά προγράμματα -διά ζώσης και εξ αποστάσεως- σε διαφόρους σύγχρονους τομείς, «διασυνδέει τη θεωρητική με την πρακτική γνώση αναπτύσσοντας, κυρίως, την εφαρμοσμένη διάσταση των επιστημών στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία. Έτσι οργανώνει εξειδικευμένα προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης σε τομείς και εφαρμογές της τεχνολογίας, διαλέξεις κ.λπ.» όπως αναφέρουν τα στελέχη του ιδρύματος.
Τα δίδακτρα
Στον χώρο της κατάρτισης, τα δίδακτρα κυμαίνονται ανάλογα με τη διάρκεια του προγράμματος και συνήθως ξεκινούν από τις τέσσερις εβδομάδες και φθάνουν το τρίμηνο, με τιμές να αρχίζουν από 200-300 ευρώ για τα μικρότερης διάρκειας. Επίσης, σημασία έχει και το brand name του φορέα που οργανώνει το πρόγραμμα.
Από την άλλη, μεγάλη ανάπτυξη υπάρχει και στα e-learning μεταπτυχιακά προγράμματα και εύρος διδάκτρων. Η δυναμική της συγκεκριμένης αγοράς είναι εντυπωσιακή, με δεδομένο ότι μπορούν να έχουν μεγάλη συμμετοχή φοιτητών -στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει οργανωθεί e-learning μεταπτυχιακό πρόγραμμα με περίπου 1.000 φοιτητές!-, ενώ τα δίδακτρα μπορούν να ανέλθουν έως και 5.000 ευρώ το άτομο, με το κόστος να είναι χαμηλότερο των συμβατικών προγραμμάτων. Εύλογα προσελκύουν πολλούς που επιδιώκουν να εξασφαλίσου τις αντίστοιχες πιστοποιήσεις-εφόδια στην αγορά εργασίας. Παράλληλα, στην Ελλάδα υπάρχουν ιδιωτικά κολέγια, που συνεργάζονται με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, τα οποία οργανώνουν e-learning προγράμματα.
Είναι όλα πιστοποιημένα; Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να προσέξουν κατά την επιλογή του φορέα (δημόσιο ή ιδιωτικό). Το e-learning είναι η σύγχρονη μορφή εκπαίδευσης, που προσφέρεται όπου υπάρχει ένα laptop, αλλά χρειάζεται να τηρούνται οι όροι ποιότητας. ■