Οι δημιουργοί πάντοτε αναζητούν τρόπους να διαφοροποιήσουν τη δουλειά τους, όμως τη νέα γενιά φαίνεται να την απασχολεί ουσιαστικά ο αντίκτυπος του έργου της στο περιβάλλον, ενώ εμπλέκει και τους τεχνίτες, διότι είναι αυτοί που κάνουν ένα προϊόν πιο «ανθρώπινο». Ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες, τρία στούντιο φτιάχνουν έπιπλα και αντικείμενα που ισορροπούν ανάμεσα στην τέχνη, στην αρχιτεκτονική και στον βιομηχανικό σχεδιασμό, και οι σχεδιαστές τους μας μιλούν για τη φιλοσοφία τους, τις σύγχρονες τάσεις και τις πηγές της έμπνευσής τους.
BLOCK 722
Αρχιτέκτονες
«Το έπιπλο θέλει αγάπη και υπομονή»
Μελετούν το ελληνικό τοπίο και επιδιώκουν τη σύνδεση με βασικά υλικά όπως το ξύλο, το μέταλλο, η πέτρα, το μάρμαρο. Όμως η Κάτια Μαργαρίτογλου και ο Σωτήρης Τσέργκας, ιδρυτές του στούντιο Block 722, είναι ανοιχτοί και στη χρήση νέων υλικών, «όταν αυτά αποτελούν έμπνευση για τη γέννηση μιας νέας ιδέας». Το ύφος τους χαρακτηρίζεται από δυναμικότητα, λειτουργικότητα και ανθεκτικότητα.
Στον σχεδιασμό τους –είτε αυτό είναι ένα κτίριο είτε ένα πόμολο πόρτας ή ένα έπιπλο– αρχιτεκτονική, ντιζάιν και περιβάλλον συνυπάρχουν με τρόπο αρμονικό. Ωστόσο «υπάρχουν στιγμές που ένα αντικείμενο ανταγωνίζεται το περιβάλλον όπου βρίσκεται και προσπαθεί να κυριαρχήσει, ενώ κάποιες άλλες, η αντίθεση με τον χώρο φέρνει την ισορροπία που επιθυμούμε».
Μέχρι πρόσφατα οι δύο αρχιτέκτονες έφτιαχναν έπιπλα αποκλειστικά για τις ανάγκες των έργων που είχαν αναλάβει. Αποφάσισαν όμως να εμπλακούν πιο ουσιαστικά με τον σχεδιασμό επίπλου και σύντομα θα κυκλοφορήσουν την πρώτη συλλογή τους. «Το έπιπλο θέλει αρκετή αγάπη και υπομονή. Πρέπει να εξυπηρετεί μια λειτουργία, αλλά την ίδια στιγμή να θέλεις να το χαϊδεύεις, να το θαυμάζεις». Επίσης, συνήθως τα αντικείμενα που επιλέγονται για έναν επαγγελματικό χώρο έχουν διαφορετικές προδιαγραφές από εκείνα για ένα σπίτι. Ή μήπως όχι; «Στο δικό μας στούντιο επιλέξαμε υλικά και έπιπλα που είναι φτιαγμένα από τεχνίτες με μεράκι και χρειάζονται καθημερινή αγάπη και φροντίδα. Φιλοσοφία μας είναι ότι πρέπει να βιώνουμε τον χώρο όπου βρισκόμαστε τον περισσότερο χρόνο σαν να είναι το σπίτι μας».
Βρίσκονται σε συνεχή αναζήτηση και επιδιώκουν να εναρμονίζονται με τις τάσεις και τις εξελίξεις, πάντα όμως με τρόπο φυσικό και ανθρώπινο.
Προσεγγίζουν εξάλλου τα έργα τους ολιστικά, σχεδιάζοντας κάθε αντικείμενο σαν ένα οργανικό μέρος ενός συνόλου. «Οι νέες ανάγκες σχεδιασμού με βάση το περιβάλλον και την προστασία του δεν μας αφήνουν αδιάφορους. Αντίθετα, μας κάνουν πιο δημιουργικούς».
block722.com
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΜΠΑΡΑΚΟΣ
Industrial designer
Έπιπλα που αφηγούνται ιστορίες
Γεννήθηκε στο Μόναχο της Γερμανίας και μεγάλωσε σε ένα ιδιαίτερα δημιουργικό περιβάλλον, καθώς η οικογένειά του διατηρούσε εργαστήριο υψηλής ραπτικής για κλασικό ανδρικό ντύσιμο. Το 1992 επέστρεψαν οικογενειακώς και παράλληλα με τις σπουδές στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών εργαζόταν ως τεχνίτης σε ένα εργαστήριο ειδικών κατασκευών για τον κινηματογράφο και τη διαφήμιση. Εκεί συνειδητοποίησε την ανάγκη του να δημιουργεί, να κατασκευάζει, να πειραματίζεται με την ύλη και αποφάσισε να ασχοληθεί με το βιομηχανικό σχέδιο.
Στην έμπνευση δεν βάζει όριο. To industrial design όμως, όπως λέει, είναι η διαδικασία δημιουργίας μέσα σε ένα πλαίσιο ορίων και προϋποθέσεων. Γι’ αυτό ασχολείται με μεγάλο φάσμα εργασιών, από χρηστικά προϊόντα νέας τεχνολογίας μέχρι έπιπλα, φωτιστικά και διακοσμητικά. «Όλα τα στάδια δημιουργίας έχουν τα μικρά και μεγάλα “eureka moments” τους, τα οποία μου δίνουν ευχαρίστηση. Πραγματική ευφορία όμως με κατακλύζει όταν δουλεύω πάνω σε κάποιο πρωτότυπο και κατά τη διαδικασία αποδεικνύεται ότι η ιδέα λειτουργεί».
Θεωρεί ότι αυτή τη στιγμή η σπουδαιότερη τάση παγκοσμίως είναι η κυκλική οικονομία. Δηλαδή, αντί να παράγονται προϊόντα που μπορούν να ανακυκλωθούν –πράγμα που σπάνια τελικά συμβαίνει–, να παράγονται πράγματα που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, χωρίς να περάσουν από κάποιο στάδιο ανακύκλωσης, που είναι κοστοβόρο, ρυπογόνο κ.λπ. «Η ελληνική αγορά είναι αρκετά πίσω σε αυτά. Πιο πίσω από τον Έλληνα καταναλωτή».
Αυτή την περίοδο εργάζεται πάνω στις πρώτες συλλογές που θα κυκλοφορήσουν από το brand Studio Aristotelis Barakos. Πρώτα θα γίνει το λανσάρισμα της σειράς φωτιστικών με την ονομασία THEROS, τα οποία εμπνέονται από τα παιδικά καλοκαίρια στην Ελλάδα και εκφράζουν τη χαλαρότητα και την ανεμελιά της εποχής. «Θέλω να μεταφέρω μια εμπειρία, μια ιστορία στον καταναλωτή. Ο σχεδιαστής, πέρα από την πρακτικότητα, πρέπει να εμπλέκει και συναισθηματικά τον καταναλωτή με τη δημιουργία του».
Θα ήθελε να σχεδιάζει περισσότερα πράγματα μαζικής παραγωγής, αφού τα αντικείμενα μικρής κλίμακας κοστίζουν πολύ. «Από την άλλη, το φθηνό προϊόν φτιάχνει κουλτούρα υπερκατανάλωσης, επιβαρύνει το περιβάλλον και δεν μαθαίνει στον κόσμο την αξία του χειροποίητου που περνά από γενιά σε γενιά».
ΚΩΣΤΑΣ ΛΑΜΠΡΙΔΗΣ
Εικαστικός
Mπαρόκ για τον 21ο αιώνα
Έφηβος ονειρευόταν ότι θα γίνει καλλιτέχνης ή αρχιτέκτονας. Σπούδασε βιομηχανικό σχεδιασμό κι άρχισε να φτιάχνει έπιπλα που τα συνδυάζουν όλα. Πήγε στην Ολλανδία για την πρακτική του στο στούντιο του Nacho Carbonelli και έμεινε οκτώ χρόνια.
Τα αντικείμενα του εικαστικού Κώστα Λαμπρίδη με την πρώτη ματιά μοιάζουν χαοτικά, κοιτώντας τα όμως πιο προσεκτικά, αποκαλύπτουν μια καλά μελετημένη συναρμολόγηση αντικειμένων και υλικών τα οποία συλλέγει από τον δρόμο. «Πολλοί ορίζουν το είδος αυτό “στα όρια του ντιζάιν και της τέχνης”. Το Ducht Design είναι το είδος που θεωρώ ότι περιγράφει τη δουλειά μου. Ενδιαφέροντα παραδείγματα είναι το Droog Studio και ο Maarten Bas, ο οποίος λέει χαρακτηριστικά ότι “δεν είναι ούτε ολλανδικό ούτε ντιζάιν”».
Πίσω από την έμπνευση του Elemental Cabinet, κεντρικού έργου της έκθεσης του Kώστα Λαμπρίδη, που εγκαινιάστηκε πρόσφατα στην Carpenters Workshop Gallery στο Παρίσι, κρύβεται το εμβληματικό Badminton Cabinet. Ένα κομμάτι του 18ου αιώνα από έβενο, διακοσμημένο με πολύτιμους λίθους, το οποίο πουλήθηκε 36 εκατομμύρια δολάρια σε δημοπρασία το 2004. «Ένα τέτοιο έπιπλο “σωματοποιεί” τη ματαιοδοξία του ανθρώπου: τόσο του δούκα που το παρήγγειλε όσο και του πρίγκιπα του Λιχτενστάιν που το αγόρασε. Αυτή τη σχέση ήθελα να αντιστρέψω: Το Elemental είναι φτιαγμένο από ταπεινά υλικά, αλλά εμπεριέχει την τέχνη. Όταν στάθηκα μπροστά στο Badminton, σάστισα, αλλά όχι από την πολυτέλεια.
Ταυτίστηκα με τους 30 μάστορες που δούλευαν έξι χρόνια για να το φτιάξουν. Αυτό ήθελα και για το δικό μου Cabinet· όποιος στέκεται μπροστά του να μπορεί να ταυτιστεί με κάτι».
Τα έργα του έχουν κυρίως αναφορές στο μπαρόκ, επόμενη πρόκληση είναι τα σύγχρονα αντικείμενα, διότι το σημερινό είναι πιο δύσκολο να αποδομηθεί. «Ο Ettore Sottsass, ο σχεδιαστής που άλλαξε τη ροή στο ντιζάιν με το Memphis, απελευθερώνοντας τους σχεδιαστές, και ένας από τους ήρωές μου, έλεγε ότι “η λειτουργικότητα δεν αρκεί. Το ντιζάιν πρέπει να είναι εντυπωσιακό και αισθησιακό”».
Έως 28 Ιουλίου, carpentersworkshopgallery.com