Της A.C. Shilton Απόδοση: Μυρτώ Κατσίγερα
Και αυτά είναι απλώς πράγματα που μπορεί να συνέβησαν καθώς ακολουθούσαμε τις συστάσεις για το social distancing. Οι Αμερικανοί που προσβλήθηκαν από την Covid μπορεί ακόμη να προσπαθούν να διαχειριστούν αλλαγές, όπως η απώλεια μαλλιών, ακόμα και δοντιών.
Αν νιώθετε ταραχή όποτε σκέφτεστε την εμφάνισή σας μετά το lockdown, να ξέρετε πως δεν είστε μόνοι. Τον Ιανουάριο, ο Ντέιβιντ Φρέντερικ, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Τσάπμαν, ζήτησε από Αμερικανούς να περιγράψουν πώς η πανδημία επηρέασε την εικόνα του σώματός τους. To 48% των γυναικών απάντησε ότι η πανδημία συνέβαλε στο να έχουν αρνητικά συναισθήματα σχετικά με το βάρος τους. Όταν ρωτήθηκαν για το γενικότερο αίσθημα ελκυστικότητας, το 43% των γυναικών και το 26% των ανδρών είπαν ότι η Covid-19 επηρέασε αρνητικά το πόσο ελκυστικοί ένιωθαν.
Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να έρχονται στην επιφάνεια για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων οι διαταραγμένες ρουτίνες φυσικής άσκησης ή ο περισσότερος χρόνος που περνάμε μπροστά από μια οθόνη. Κάποιοι ερευνητές στη Βρετανία, σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Personality and Individual Differences τον Φεβρουάριο, διατύπωσαν την αρχή ότι η αυξημένη ενασχόληση με τα μίντια –που συχνά εκθειάζουν τα λεπτά σώματα–μπορεί να συμβάλει στο γενικότερο άγχος σχετικά με την εικόνα του σώματός μας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι για εκείνους που παλεύουν με κάποια διατροφική διαταραχή ή με ένα ιστορικό διατροφικών διαταραχών, τα lockdown πυροδότησαν σε μεγάλο βαθμό πολλές επιβλαβείς συμπεριφορές, όπως η υπερφαγία.
Ωστόσο, δεν χρειάζεται να είναι έτσι τα πράγματα. «Είσαι αρκετός· το σώμα σου είναι αρκετό», τονίζει η Τζόι Κοξ, που μελετά το στίγμα του σωματικού βάρους στο Πανεπιστήμιο Ράτγκερς. «Ειλικρινά, δεν πιστεύω ότι το λέμε αρκετά αυτό». Αντί να σκέφτεστε τις ατέλειες του σώματός σας, γιατί να μην επικεντρωθείτε στο γεγονός ότι το σώμα σας σας «κουβάλησε» στη διάρκεια μιας παγκόσμιας πανδημίας και αναδείχθηκε σε επιζώντα; Αυτό είναι σπουδαίο και άξιο εορτασμού.
Να πώς να ησυχάσετε τον επικριτή μέσα σας όσο προετοιμάζεστε να ξαναβγείτε έξω στον κόσμο.
Βρείτε την πηγή των ανασφαλειών σας
Αφιερώστε μία στιγμή για να σκεφτείτε το μέρος του σώματός σας που σας ενοχλεί. Μετά, σκεφτείτε από πού προέκυψε αυτό το άγχος. Το πιο πιθανό είναι ότι κάποιος σας είπε ότι αυτό το μέρος του σώματός σας αποτελούσε ένα πρόβλημα, λέει η Κοξ. «Αν ήταν ένα μέλος της οικογένειάς σας που σας είπε “Ω, κοίτα αυτά τα παχάκια”», λέει, αυτός ο άνθρωπος μπορεί να κουβαλάει μαζί του την αντίληψη των άλλων ανθρώπων για το δικό του σώμα και όχι απαραίτητα τη δική του αντίληψη για το σώμα του.
Αυτό που έχει σημασία είναι το τι σκέφτεστε εσείς για το σώμα σας, διότι πολύ απλά εσείς είστε αυτοί που ζείτε μέσα σε αυτό. Η Τζόι Κοξ συστήνει να απομακρύνετε την αρνητικότητα που σας έχουν εμφυσήσει άλλοι και να αρχίσετε να αντιμετωπίζετε το σώμα σας με αντικειμενικά δεδομένα. Αυτοί οι μηροί; Είναι δυνατοί και σας έχουν κουβαλήσει χιλιόμετρα. Τα χέρια σας; Μπορούν να μεταφέρουν όλες μαζί τις σακούλες από τα ψώνια. Ο λαιμός σας; Στηρίζει έναν εγκέφαλο γεμάτο σημαντικές πληροφορίες.
Αν το ίδιο σας το μυαλό γεννά αρνητικές σκέψεις, προσπαθήστε να εξασκήσετε την «παύση των σκέψεων», μια τεχνική που χρησιμοποιείται στη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, προτείνει η Κοξ. Όταν εμφανίζεται στο μυαλό σας μια αρνητική σκέψη για το σώμα σας, πείτε: «Σταμάτα». Μετά, αντικαταστήστε συνειδητά τη σκέψη αυτή με μια θετική. Για παράδειγμα: Αν στέκεστε μπροστά στον καθρέφτη και εστιάζεστε στο λίπος στην κοιλιά σας, σταματήστε αυτή τη σκέψη και υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι το σώμα σας κυοφόρησε ένα μωρό ή ότι έχει τρέξει Μαραθωνίους ή ότι σας επιτρέπει να σέρνετε σακιά με λίπασμα στον κήπο σας.
Δεν είναι προσωπικό πρόβλημα
Η κουλτούρα της δίαιτας είναι παντού – για παράδειγμα, στους όρους «τα 15 [κιλά] της καραντίνας» ή «τα 19 [κιλά] της Covid». Αυτές οι εκφράσεις σχετικά με την αύξηση του σωματικού βάρους προώθησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε δημοφιλείς ιστοσελίδες σχετικές με τον πολιτισμό και την κουλτούρα την ιδέα ότι, εν μέσω μαζικής ασθένειας και ανεργίας και των άλλων δεινών της πανδημίας, μια πτυχή που άξιζε τη συναισθηματική σας ενέργεια ήταν το να μείνετε αρκετά λεπτοί ώστε να χωράτε στα τζιν σας.
Ακόμα και αν κανένας δεν έχει κατακρίνει το σώμα σας, το πιθανότερο είναι ότι έχετε εσωτερικεύσει ιδέες σχετικά με το πώς θα πρέπει να φαίνεται ένα σώμα. Αντίστοιχα, μάλλον αυτές οι ιδέες δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματική μας υγεία. Αυτές οι ιδέες είναι συνδεδεμένες με την αδιάκοπη ανάγκη του καπιταλισμού να πουλάει διαιτητικά προϊόντα, επισημαίνει η Κόνι Σόμπτσακ, συνιδρύτρια και γενική διευθύντρια της Body Positive, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που προσφέρει μαθήματα για body positivity. Με τη δημιουργία μιας ιεραρχίας καλών, καλύτερων και κάλλιστων σωμάτων γεννιούνται ευκαιρίες στην αγορά για την πώληση όλων αυτών που χρειαζόμαστε για να αποκτήσουμε αυτά τα σώματα.
Εξετάστε τον τρόπο που εσείς διαχειρίζεστε τα μέσα επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης. Σκεφτείτε ίσως να σταματήσετε να ακολουθείτε ή να κάνετε σίγαση στους λογαριασμούς των φίλων, των influencers και των διασημοτήτων που υποστηρίζουν συνέχεια το αδύνατο σώμα. Ένα ακόμη βήμα: να εντοπίζετε και να επικρίνετε –ακόμα και μόνο στον εαυτό σας– παραδείγματα χοντροφοβίας (fat-phobia) σε τηλεοπτικές σειρές, ταινίες κ.ά. Όταν αρχίσετε να παρατηρείτε σκόπιμα την κουλτούρα της δίαιτας όπου τη βλέπετε, θα εκπλαγείτε με το πόσο έχει διεισδύσει στις καθημερινές μας συζητήσεις.
Να θυμάστε, ανήκετε εδώ (και παντού)
Συχνά, οι άνθρωποι που έχουν πιο ογκώδη σώματα δεν νιώθουν ευπρόσδεκτοι σε ορισμένους χώρους, όπως το γυμναστήριο, λέει η Κοξ. Αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει με την εξάσκηση της σωματικής αποδοχής. «Οι έρευνες δείχνουν ότι η ντροπή δεν δουλεύει», τονίζει. «Στην πραγματικότητα, το να ντροπιάσεις κάποιον δεν οδηγεί σε κάποια αλλαγή στη συμπεριφορά, αλλά η αποδοχή καλλιεργεί συμπεριφορική αλλαγή και μας ενθαρρύνει να είμαστε ενεργοί σε χώρους όπου παραδοσιακά δεν είμαστε ευπρόσδεκτοι».
Σε μια μελέτη του 2011 στο επιστημονικό περιοδικό Qualitative Health Research, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να γίνουν μέλη στη Fatoshpere, μια online κοινότητα όπου η λέξη «χοντρός» ήταν ουδέτερη και αντιμετωπιζόταν σαν κάθε άλλο περιγραφικό προσδιορισμό – π.χ. το να έχει κανείς καστανά μαλλιά, το να είναι κοντός ή ψηλός. Οι αρνητικές συζητήσεις σχετικά με το βάρος δεν επιτρέπονταν και οι συμμετέχοντες ενθαρρύνονταν να μιλήσουν ελεύθερα για τις εμπειρίες τους σε έναν ασφαλή, body-positive χώρο. Ύστερα από έναν χρόνο συμμετοχής στη Fatoshpere, οι συμμετέχοντες ανέφεραν θετικές αλλαγές στη γενικότερη ευημερία τους. Επίσης ένιωθαν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σε χώρους τους οποίους παραδοσιακά θα είχαν αποφύγει. Όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να βλέπουν το σώμα τους ως το θαύμα το οποίο είναι στην πραγματικότητα και όχι σαν όλα αυτά που δεν είναι, «βρίσκουν πράγματι την ελευθερία να κάνουν πράγματα τα οποία η κοινωνία τούς λέει ότι δεν μπορούν να κάνουν», συμπεραίνει η Κοξ.
Το να κάνει κανείς αυτό το πρώτο βήμα σε έναν φαινομενικά εχθρικό χώρο μπορεί να είναι τρομακτικό – ειδικά μετά από μια χρονιά που περάσαμε κλεισμένοι στο σπίτι. Η Κοξ συνιστά να αρχίσει κανείς με θετικές διαβεβαιώσεις. «Αρχίστε με το να λέτε στον εαυτό σας ότι είστε ευγνώμονες για όσα μπορεί να κάνει για εσάς το σώμα σας», λέει. Μετά, υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι το σώμα σας είναι αρκετό, ότι σας αξίζει να καταλαμβάνετε χώρο και ότι όλα τα σώματα ανήκουν σε αυτόν τον κόσμο».
Δοκιμάστε κάτι νέο
«Το να χρειάζεστε καινούργια ρούχα επειδή τα παλιά σας δεν σας κάνουν πια δεν είναι σημάδι προσωπικής αποτυχίας, ιδιαίτερα εν μέσω μιας πανδημίας», επισημαίνει η Κοξ. Το να φοράτε ρούχα που δεν σας εφαρμόζουν καλά δεν είναι μόνο άβολο, αλλά σας κάνει επίσης να νιώθετε αμήχανοι και ανασφαλείς. Αν έχετε τα χρήματα να αγοράσετε μερικά καινούργια πράγματα, ψάξτε για κομμάτια που σας κάνουν να νιώθετε καλά, συμβουλεύει η Σόμπτσακ. Μπορείτε επίσης να νοικιάσετε ρούχα από brands όπως τα Banana Republic, Ann Taylor Loft και Fashion to Figure.
Αν τα καινούργια ρούχα δεν είναι καν επιλογή για εσάς, αρχίστε να φοράτε περισσότερο τα κομμάτια που σας κάνουν ακόμη να νιώθετε καλά όταν τα φοράτε. Λίγοι θα είναι αυτοί που θα προσέξουν ότι φοράτε ξανά και ξανά τα ίδια ρούχα.
Αγκαλιάστε το πρόσωπό σας
Η Ροξάνα Nτέινστζου, κλινική μελετήτρια στο Τμήμα Δερματολογίας του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, αποφεύγει συνειδητά τον όρο «κηλίδες γήρατος» όταν περιγράφει τα σημάδια της ηλικίας στο πρόσωπο κάποιου· αντίθετα, χρησιμοποιεί τον όρο «κηλίδες σοφίας».
«Το στρες, τα γονίδια και η έκθεση στον ήλιο, όλα αυτά παίζουν ρόλο στη γήρανση, αλλά το να ζει κανείς οδηγεί αναπόφευκτα στο γήρας», είπε. Αντί να στρέφετε την προσοχή σας στη γραμμή συνοφρυώματος που εμφανίστηκε στον πρώτο χρόνο του lockdown, η Ντέινστζου συνιστά να επικεντρώνεστε στο να νιώθετε ευγνωμοσύνη για όλη τη δουλειά που κάνει το δέρμα σας προκειμένου να σας προστατεύσει.
Δεν είναι ποτέ πολύ αργά για να αρχίσετε να φροντίζετε το δέρμα σας. «Παροτρύνω τον κόσμο να φοράει ενυδατικά προϊόντα, να αποφεύγει προϊόντα που προκαλούν ερεθισμό και να φοράει αντηλιακό για να αποφύγει τις βλάβες στην επιδερμίδα από τον ήλιο», λέει. Αυτή η ρουτίνα δεν θα εξαφανίσει απαραίτητα τα «πόδια της χήνας» σας, αλλά θα βοηθήσει στο να παραμείνει το πρόσωπό σας υγιές όσο μεγαλώνετε.
Οι φίλοι σας δεν νοιάζονται
Ωραία, πρώτα το καταθλιπτικό κομμάτι: Η διαδικασία τού να κάνει κανείς καινούργιους φίλους, ειδικά για τους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες, μπορεί να είναι επιφανειακή, με την ελκυστικότητα να παίζει ρόλο στο ποιον διαλέγουμε να κάνουμε φίλο μας, επισημαίνει ο Ουίλιαμ Tσόπικ, που σπουδάζει Κοινωνική Ψυχολογία και Ψυχολογία της Προσωπικότητας στο Εργαστήριο Κοντινών Σχέσεων του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Όμως, όσα βιώνουμε αυτό το διάστημα διαφέρουν. Ανυπομονούμε να επανασυνδεθούμε με παλιούς φίλους.
Όταν ο Τσόπικ ήθελε να εξετάσει τι είναι αυτό που κάνει μια σχέση να κρατήσει, ζήτησε από φοιτητές του πανεπιστημίου να απαντήσουν σε ερωτήσεις είτε για τις ρομαντικές είτε για τις πλατωνικές τους σχέσεις. Τα αποτελέσματα, που είναι υπό αξιολόγηση για τη δημοσίευσή τους σε κάποιο επιστημονικό περιοδικό, φανέρωσαν πως, σε ό,τι αφορά τις φιλίες, το μόνο πράγμα που συσχετιζόταν έντονα με την αφοσίωση ενός ατόμου σε μια φιλία ήταν ο χρόνος που περνούσε μαζί με τους φίλους του. Ο Τσόπικ προσθέτει ότι η ήδη υπάρχουσα έρευνα στην ψυχολογία δείχνει ότι εκτιμάμε το χιούμορ, την ειλικρίνεια και τη θετική διάθεση στις φιλίες μας. Η ωραία εμφάνιση; «Είναι τελευταία στη λίστα», καταλήγει. ■