Ο καταρράκτης της Ραπεντώσας, στα βορειοανατολικά ριζά της Πεντέλης, ο υψηλότερος στην Αττική, με νερά που πέφτουν ορμητικά σε μια μικρή λιμνούλα, στραφταλίζοντας στο φως του ήλιου, είναι καλά κρυμμένος μέσα σε πλούσια βλάστηση στο τέλος ενός φαραγγιού και μιας διαδρομής με όλα τα στοιχεία της πεζοπορίας δίπλα ή και μέσα στα γάργαρα, κρυστάλλινα νερά ενός αμόλυντου ρέματος. Και αν ικανοποιεί απόλυτα ως τελικός προορισμός μιας βόλτας στη φύση, η πορεία έως εκεί είναι η πραγματική έκπληξη, ισχυρότατη σε εικόνες και αισθήματα συνεχούς ευφορίας – βοηθάει και το όζον που εκλύει το τρεχούμενο νερό.
Υπάρχουν πολλοί δρόμοι που οδηγούν στον καταρράκτη. Από τον σχετικά νέο μικρό οικισμό της Ραπεντώσας, κοντά στα λατομεία Διονύσου, ένας χωματόδρομος οδηγεί σε ένα σημείο του ρέματος της Ραπεντώσας (4,7 χλμ.), αρκετά κοντά στον καταρράκτη, όπου πολλοί προτιμούν να αφήνουν το αυτοκίνητο ώστε να γλιτώσουν μέρος της διαδρομής δίπλα στο ποταμάκι. Στο ίδιο σημείο οδηγεί και χωματόδρομος από τη Σταμάτα (3,5 χλμ.). Δεν σας προτείνουμε τις διαδρομές αυτές, καθώς έτσι χάνεται μεγάλο μέρος της απολαυστικής παραποτάμιας πεζοπορίας. Αντίθετα, προτείνουμε ως σημείο εκκίνησης της διαδρομής το φράγμα της Ραπεντώσας, στην κοιλάδα της Ντάρδιζας. Το φράγμα, μήκους 145 μ. και ύψους 39 μ., κατασκευάστηκε το 2004 από την ΕΥΔΑΠ προκειμένου να σωθεί ο γειτονικός Μαραθώνας από τις πλημμύρες που προκαλούσαν σε έντονες βροχοπτώσεις τα τρία ρέματα της περιοχής: της Ραπεντώσας, η Βαθιά Χούνη και η Βάγια Ντάρδιζα.
Για να φτάσουμε στο φράγμα, ακολουθούμε τον δρόμο Διονύσου-Νέας Μάκρης μέχρι τη διασταύρωση του Αγίου Πέτρου, όπου υπάρχει εστιατόριο-καφετέρια με πανοραμική θέα στην παραλία του Μαραθώνα και της Νέας Μάκρης. Προσπερνάμε τη διασταύρωση Αγίου Πέτρου και έπειτα από 3 χλμ. συναντάμε στα αριστερά μια μικρή άσφαλτο που οδηγεί σε 1,7 χλμ. στη Farma moo. Την αφήνουμε πίσω μας συνεχίζοντας τον δρόμο –δεν υπάρχει διακλάδωση–, που γίνεται χωματόδρομος, και σε 1,7 χλμ. φτάνουμε στο φράγμα. Μπορούμε να παρκάρουμε εκεί. Περίπου 100 μέτρα πριν από το φράγμα υπάρχει στα αριστερά ένας μικρός χωματόδρομος που κατεβάζει στην κοιλάδα της Ντάρδιζας, όπου σχηματίζεται ανάμεσα σε νεαρούς καλαμιώνες μια μικρή λίμνη με σκούρα πράσινα νερά. Την προσπερνάμε και σε λίγο αντικρίζουμε τη λεπτή ροή του νερού στα δεξιά μιας φαρδιάς, στεγνής αυτή την εποχή, κοίτης. Ξεκινάμε ανεβαίνοντας το ρέμα αντίθετα προς τη ροή του νερού. Καταπράσινες πλαγιές υψώνονται εκατέρωθεν της κοίτης, που σταδιακά στενεύει. Σε μια γραφική στροφή του ρυακιού συναντάμε ένα γκρεμισμένο πέτρινο γεφύρι. Η «πύλη» στο σταδιακό ξεδίπλωμα της μικρής χαράδρας.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι η περιοχή της Ραπεντώσας είναι καλυμμένη με πευκοδάση, που κάηκαν αρκετές φορές. Όμως η ρεματιά της Ραπεντώσας, λόγω του είδους των δέντρων που φύονται εκεί (πλατάνια, λεύκες, πικροδάφνες, πυκνά βάτα, καλάμια), αντιστάθηκε στη φωτιά και παραμένει ως μια σπάνια όαση πρασίνου, κελαρυστών νερών και μαγικών φωτοσκιάσεων.
Η αίσθηση της περιπέτειας
Η διαδρομή είναι εύκολη στο μεγαλύτερο μέρος της, με το μονοπάτι να ξετυλίγεται καλοπατημένο δίπλα στο νερό. Σε πολλά σημεία διακόπτεται, πέτρες ή κορμοί μέσα στο μικρό ρέμα οδηγούν στην απέναντι όχθη όπου η πορεία συνεχίζεται, για να διακοπεί και πάλι και να μας αναγκάσει να πατήσουμε σε βραχάκια μέσα στο νερό για να περάσουμε απέναντι. Ένα παιχνίδι δρασκελισμών της ροής, που δίνουν την αίσθηση της περιπέτειας.
2. Το μονοπάτι ξετυλίγεται καλοπατημένο δίπλα στο νερό.
3. Μια μικρή λίμνη λίγο πριν από το τέλος της διαδρομής.
4. Το φράγμα της Ραπεντώσας, σημείο εκκίνησης της διαδρομής.
Μικροί καταρράκτες, ο απολαυστικός ήχος του νερού που τρέχει, λιβελούλες, αγριολούλουδα, βατράχια και γυρίνοι μέσα στο νερό. Μόνο σε ένα σημείο η πορεία μοιάζει να διακόπτεται, καθώς ένας μικρός βράχος ορθώνεται ξαφνικά στη μέση του ρέματος. Όμως στα δεξιά του, μικρά φυσικά σκαλοπάτια βοηθούν να σκαρφαλώσουμε και να περάσουμε στην πίσω πλευρά του και στη συνέχεια του μονοπατιού. Περίπου στα τρία τέταρτα της διαδρομής η κοίτη ανοίγει, μια συστάδα από ψηλά πλατάνια σκιάζουν το φυσικό πλάτωμα –είναι το σημείο όπου υπάρχει πρόσβαση με αυτοκίνητο– και το ρέμα χωρίζεται στα δύο. Ακολουθούμε την αριστερή ροή και βρισκόμαστε μπροστά σε μια κρυστάλλινη λιμνούλα, όπου πολλοί πεζοπόροι και οικογένειες με παιδιά σταματούν. Ο καταρράκτης, εντυπωσιακός με τα 10 μέτρα ύψους, τον δυνατό ήχο του νερού που πέφτει από ψηλά και τα χρώματα του διασπασμένου φωτός πάνω στα σταγονίδια, θα αποκαλυφθεί σε λίγο. Στη βάση του μια ρηχή λιμνούλα, που τη χαίρονται όχι μόνο οι γυρίνοι, αλλά και οι επισκέπτες. Ο χώρος είναι περιορισμένος και δημιουργείται αίσθηση συνωστισμού όταν φτάσουν σε αυτόν ταυτόχρονα αρκετές παρέες. Παραδόξως, δεν εντοπίσαμε σκουπίδια στη διαδρομή, εκτός από δύο πλαστικά κύπελλα καφέ σφηνωμένα στις ρίζες ενός δέντρου κι ένα πλαστικό μπουκάλι νερού πεταμένο μέσα στα βάτα, που προκάλεσαν κύματα αγανάκτησης. Μπορεί να διατρέξει κανείς όλη τη διαδρομή χωρίς να βρέξει τα παπούτσια του, αλλά μπορεί και να τα βγάλει και να περπατήσει στο ρηχό, δροσερό νερό. Μια αλλαξιά ρούχων και ένα δεύτερο ζευγάρι παπούτσια ίσως χρειαστούν.
Εκτός από τη διαδρομή που υποδείξαμε, συνολικά 4 χλμ. με την επιστροφή και διάρκειας 1½ ώρας, υπάρχουν και πολλές άλλες πεζοπορικές διαδρομές προς το ρέμα της Ραπεντώσας, από το Γερμανικό Νεκροταφείο, από τον οικισμό της Ραπεντώσας, από το ρέμα της Ντάρδιζας κ.ά. Είναι μια περιοχή με χαράδρες, σπηλιές, αρχαιότητες, που δεν εξαντλείται μόνο σε μία επίσκεψη. ■