Εν αρχή ην ο κύων. Ή, μάλλον, ούτε καν αυτός. Ήταν ένα είδος λύκου, που οι πρόγονοί μας αποφάσισαν, περίπου 15.000 χρόνια πριν (κάποιοι επιστήμονες μιλάνε ακόμα και για τα διπλάσια), ότι θα εξελισσόταν σε έναν χρήσιμο σύντροφο στο κυνήγι και στην προστασία της ομάδας. Αρκεί να μην αφηνόταν στην τύχη – ή στη φύση του. Κόντρα στη φυσική επιλογή, η ανθρώπινη παρέμβαση ξεκίνησε από πολύ νωρίς· ήδη από το 8000 π.Χ. είχαμε φτιάξει το Γιαπωνέζικο Ακίτα, δύο χιλιάδες χρόνια μετά τον Αφγανό Ιχνηλάτη και το Μπασέντζι (το περίφημο σκυλί των Φαραώ, το οποίο δεν γαβγίζει), λίγο αργότερα όλα τα ελκηθρόσκυλα, το Σαρπέι και το Τσόου Τσόου – και πάει λέγοντας. Κάπως έτσι επελέγησαν οι αναπαραγωγικές γραμμές, που κατέληξαν σε περισσότερες από 370 αναγνωρισμένες φυλές σκύλων σε όλο τον κόσμο.
Με τόσo πολλές επιλογές για να παίξει κανείς, ήταν μάλλον αναπόφευκτο ότι κάποια στιγμή θα έκανε την εμφάνισή του ο ελιτίστικος εξτρεμισμός. Αυτή τη στιγμή, μία από τις πιο δημοφιλείς ράτσες του κόσμου, το αγαπημένο σκυλί του W.C., το Εγγλέζικο Μπούλντογκ, ύστερα από εκατό χρόνια «περιποίησης» με στόχο την ανάδειξη των πιο κυρίαρχων μορφολογικών στοιχείων του –το πεπλατυσμένο ρύγχος, τα κοντά πόδια, τον βραχύ κορμό, το προγναθικό κρανίο–, έχει καταντήσει, από μια αθλητική, «αλεξίσφαιρη» φυλή, ένα αρρωστιάρικο δείγμα ανήθικης επιλεκτικής αναπαραγωγής με υψηλή βρεφική θνησιμότητα, ελάχιστο προσδόκιμο επιβίωσης, προβλήματα υγείας από τα πρώτα χρόνια της ζωής του και ανάγκη τοκετού με καισαρική στο 95% των περιπτώσεων. Και αυτό δεν είναι καν το χειρότερο. Το χειρότερο είναι ότι μια αναστροφή στα παλαιότερα χαρακτηριστικά του ακμαίου, ανθεκτικού Μπούλντογκ θεωρείται μάλλον αδύνατη. Διότι δεν υπάρχει πια διαθέσιμη η αναγκαία γενετική ποικιλομορφία. Στην αναζήτηση της πιο απεχθούς μορφολογικής εξτραβαγκάντζας και στο πλαίσιο ενός εσωτερικού ανταγωνισμού μεταξύ των εκτροφέων της φυλής, όλα τα δείγματα που δεν χωρούσαν στα πρότυπα αυτής της καταστροφικής αφέλειας απλώς δεν επιλέχθηκαν για τον αναπαραγωγικό ορίζοντα. Έμειναν πίσω, γέρασαν και χάθηκαν οριστικά.
Οριστικά; Σήμερα, οργανωμένοι λάτρεις του αυθεντικού Μπούλντογκ ψάχνουν σε σπίτια, αυλές και οικογένειες ιδιοκτητών της ράτσας που δεν νοιάστηκαν ποτέ για βραβευμένα πεντιγκρί και τυπολογικές ακρότητες, ελπίζοντας ότι θα ανακαλύψουν αρκετά υγιή και σε αναπαραγωγική ηλικία άτομα, ώστε να εμπλουτίσουν τη γονιδιακή πισίνα και να σώσουν τη ράτσα που ο άνθρωπος έκανε σαν τα μούτρα του. Είναι ένα ζόρικο στοίχημα. Κυρίως επειδή οι περισσότεροι ερασιτέχνες δεν γνωρίζουν καν το ιστορικό αίματος του σκύλου τους και δεν μπορούν να προσφέρουν εγγυήσεις για την καθαρότητα της φυλής. Είναι όμως καλύτερο από το τίποτα.
Υπό αυτό το πρίσμα, ίσως η καθολική στείρωση όλων των ζώων που δεν αναπαράγονται με τις ευλογίες του νόμου και των κυνολογικών ομίλων να μην είναι και τόσο καλή ιδέα. Παρά τις ευγενείς προθέσεις και το πάθος των υποστηρικτών τους· παρά το αμελητέο μέγεθος της χώρας μας σε αυτά τα παγκόσμια κυνοφιλικά ζητήματα. Υπό αυτό το πρίσμα, ίσως μια πισινή να είναι χρήσιμη στο μεγάλο σορτάρισμα που λέγεται «κυνοφιλική καθαροαιμία». ■