Στο φυτικό βασίλειο ανήκουν περίπου διακόσια είδη γιασεμιού, ιθαγενή όλα τροπικών και υποτροπικών περιοχών, κυρίως της Ασίας. Στην Ινδία, απ’ όπου κατάγονται αρκετά από αυτά, τα άνθη τους συμβολίζουν την αγνότητα, ενώ περασμένα σε γιορντάνια φοριούνται από τις νύφες για να προσελκύσουν την καλοτυχία. Σύμφωνα με την παραδοσιακή θεραπευτική τέχνη της Αγιουρβέδα, διαθέτουν πολλές ιδιότητες, με πιο ενδιαφέρουσες ίσως, λόγω εποχής, την αγχολυτική και την αντικαταθλιπτική.
Στη χώρα μας απαντάται αυτοφυές μόνο ένα είδος, το άγριο γιασεμί (Jasminum fruticans), ένας σχετικά χαμηλός, αειθαλής θάμνος με κομψά κίτρινα, αλλά σχεδόν άοσμα άνθη. Υπάρχει όμως μια συντροφιά από ξενόφερτα μεν, αλλά εδώ και αιώνες ελληνοποιημένα γιασεμιά που στολίζουν όμορφες χωριάτικες αυλές, κρεμαστούς κήπους εντός της πόλης και φυσικά τα θερινά σινεμά που ακόμα αντιστέκονται.
Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το ημιαειθαλές, ορμητικά αναρριχώμενο και απολαυστικά ευωδιαστό χιώτικο (J. grandiflorum). Η ανθοφορία του, η οποία έχει τη μορφή μικρών μπουκέτων, διαρκεί από τις αρχές του καλοκαιριού μέχρι τα τέλη του φθινοπώρου, μόνο βεβαίως αν βρει ευνοϊκές συνθήκες, καθώς είναι αρκετά ευαίσθητο στο ψύχος (το υπέργειο τμήμα του αντέχει μέχρι τους -3/4ο C).
Ακόμα πιο ευπαθές στο κρύο είναι το αειθαλές και επίσης αναρριχητικό μπουγαρίνι ή φούλι (J. sambac), με τα πολύ μεγάλα –σε κάποιες ποικιλίες και διπλά– χιονόλευκα λουλούδια. Ανθίζει μέχρι και εννέα μήνες τον χρόνο, ενώ ξεχωρίζει εύκολα από όλα τα άλλα, καθώς είναι το μόνο με φύλλα απλά.
Πολύ πιο ανθεκτικό στο κρύο είναι το φυλλοβόλο κίτρινο γιασεμί (J. nudiflorum), που βαφτίστηκε έτσι από το χρώμα της πλούσιας ανθοφορίας του, η οποία εμφανίζεται στις αρχές της άνοιξης και διαρκεί μέχρι τα τέλη της. Αποτελεί λύση ιδανική για πέργκολες ή για να κρύψουμε κάποιες ατέλειες του κήπου μας, καθώς διαθέτει πυκνό φύλλωμα, χρειάζεται όμως ιδιαίτερη προσοχή στη στήριξή του, επειδή με την πάροδο των ετών το βάρος των κλαδιών του αυξάνεται πολύ. Πρώιμα επίσης ανθίζει το αειθαλές και υψηλόσωμο αναρριχητικό, πολυανθές γιασεμί (J.polyanthum), το οποίο σαγηνεύει με το υπέροχο άρωμά του, αλλά και το μέγα πλήθος από ρόδινα μπουμπούκια που όταν ανοίγουν μεταμορφώνονται σε λευκό καταρράκτη.
Τα μειονεκτήματά του είναι ότι το φύλλωμά του είναι αραιό και επίσης ότι δεν αντέχει καθόλου στο ψύχος.
Στα φυτώρια θα διαλέξετε εύκολα το είδος της αρεσκείας σας, σε τιμές μάλιστα πολύ ελκυστικές, ακόμα και για φυτά που είναι αρκετά ανεπτυγμένα. Εύφορο χώμα, απαραιτήτως πάντως με χαμηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο, προσεκτική στήριξη και προστασία από τους δυνατούς ανέμους, αυτοσυγκράτηση στο πότισμα είναι οι βασικοί κανόνες για να διασφαλίσουμε την υγιή ανάπτυξη και τη μακροημέρευσή τους.
Τσάι & συμπάθεια
→ Ελάχιστα έντομα και ασθένειες προσβάλλουν τα γιασεμιά. Αν λοιπόν δεν κάνετε κάποιο μεγάλο λάθος στη φροντίδα του, είναι βέβαιο πως δεν θα χρειαστεί να καταφύγετε σε φάρμακα και ψεκασμούς. Μπορείτε τότε εύκολα και ανέξοδα να φτιάξετε μία από τις πιο ξακουστές και περιζήτητες ποικιλίες κινέζικου τσαγιού, συλλέγοντας απλώς μια-δυο χούφτες από τα πιο φρέσκα και μυρωδάτα άνθη γιασεμιού. Αφήστε τα λίγες ώρες σε σκιερό σημείο ώστε να αφυδατωθούν κάπως, τοποθετήστε τα ύστερα εντός γυάλινου δοχείου, σκεπάστε τα με περίπου διπλάσια ποσότητα από το είδος τσαγιού που προτιμάτε και σφραγίστε καλά. Ύστερα από ένα μερόνυχτο, το τσάι σας θα έχει αρωματιστεί υπέροχα και μπορείτε να τα αφαιρέσετε. Αν η επιθυμία σας για κορύφωση στην απόλαυση είναι έντονη, μπορείτε να επαναλάβετε τη διαδικασία όσες φορές χρειάζεται.