Ο Σάμιουελ Μορς, που επινόησε τον ομώνυμο κώδικα, ήταν ζωγράφος. Ο Τσέχοφ ήταν γιατρός, όπως και ο συνθέτης Αλεξάντερ Μποροντίν. Ο Αϊνστάιν έπαιζε βιολί. O Γκαίτε έκανε μελέτες βιολογίας. Και είναι μάλλον περιττό να αναφέρω τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Αν και τα παραδείγματα είναι χιλιάδες, πάντα μας κάνει εντύπωση όταν καταρρίπτονται τα όρια ανάμεσα στην επιστήμη και την καλλιτεχνική δημιουργία. Γι’ αυτό και παραξενεύτηκα όταν διάβασα στο βιογραφικό του Μαξ Κούπερ ότι είναι διδάκτωρ υπολογιστικής βιολογίας και ότι πέρασε ένα διάστημα ως ερευνητής στο UCL, πριν απορροφηθεί από τον ατμοσφαιρικό κόσμο της ηλεκτρονικής του μουσικής και εξελιχθεί σε έναν καλλιτέχνη με διεθνές εκτόπισμα.
Λίγες μέρες πριν παρουσιάσει το σόου που ετοιμάζει στο Ηρώδειο, μίλησα μαζί του και κατ’ αρχάς τον ρώτησα αυτό ακριβώς: πώς συνδυάστηκαν μέσα του αυτοί οι θεωρούμενοι αντίθετοι κόσμοι, αλλά και πώς έχει επιδράσει το επιστημονικό του υπόβαθρο στη σύνθεση της μουσικής του. «Η σοβαρή επιστήμη απαιτεί δημιουργικότητα και, το πιο σημαντικό, πάθος. Οι μεγάλοι επιστήμονες είναι απόλυτα δεσμευμένοι συναισθηματικά με το αντικείμενό τους, όπως ακριβώς και οι καλλιτέχνες», μου λέει. «Και αντίστοιχα η υψηλή τέχνη απαιτεί μεθοδολογικά εργαλεία που σχετίζονται με την επιστήμη, ενώ οι σημαντικοί καλλιτέχνες χρησιμοποιούν συνήθως μια τεχνικής φύσεως σκέψη σε συγκεκριμένους τομείς της δουλειάς τους».
Κατά τη γνώμη του, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για διαφορετικούς κόσμους, αλλά για ένα φάσμα στο οποίο συνυπάρχουν. «Φυσικά, όμως, αν εξετάσουμε ακραίες εκδοχές, είναι δύσκολο να εντοπίσουμε τις μεταξύ τους συνδέσεις, όπως αν συγκρίνουμε την αυτοματοποιημένη μηχανική διαδικασία με την οποία γυρνούν τα γρανάζια της επιστήμης με την ελεύθερη έκφραση κάποιου μυθικού καλλιτέχνη. Νομίζω όμως ότι αυτό είναι σπάνιο και ότι οι περισσότεροι βρισκόμαστε κάπου στη μέση· εγώ προσωπικά βρίσκομαι πολύ κοντά στη μέση, κλίνοντας τα τελευταία χρόνια προς την τέχνη. Αλλά εξακολουθώ να αγαπάω την επιστήμη, η φύση είναι μια ατέλειωτη πηγή έμπνευσης και αντλώ μεγάλη ευχαρίστηση προσεγγίζοντας αυτόν τον κόσμο από μια αισθητική προοπτική, ψάχνοντας για την ομορφιά μέσα από επιστημονικές ιδέες και σκεπτόμενος πώς θα τις αποτυπώσω οπτικά και μουσικά».
ΑΠΟΨΕ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΖΟΥΜΕ
Η εμφάνιση του 41χρονου μουσικού και DJ στην Αθήνα γίνεται σε μια στιγμή που είχαμε αρχίσει να ξεχνάμε ότι είναι εφικτό να παρακολουθήσει κανείς μια συναυλία από κοντά. Για εμάς, τους θεατές, ήταν δύσκολο, αλλά για τους μουσικούς ήταν, προφανώς, πολύ δυσκολότερο. Για κάποιους, που οι ζωντανές εμφανίσεις συνδέονται με την οικονομική τους επιβίωση, η πανδημία υπήρξε καταστροφική. Άλλοι στερήθηκαν (απλώς) τον βασικότερο τρόπο επικοινωνίας με το κοινό τους. Για έναν καλλιτέχνη όπως ο Μαξ Κούπερ, πάντως, υπάρχει και μια άλλη παράμετρος· τον ρωτάω αν τον καιρό της καραντίνας, κλεισμένος στο λονδρέζικο διαμέρισμά του (παρεμπιπτόντως είναι γεννημένος στο Μπέλφαστ, με ρίζες από την Αυστραλία), κατάφερε να βρει σε αυτή τη δυστοπική κατάσταση κάποια έμπνευση. «Γράφω μουσική βασισμένη σε συναισθήματα και ιδέες», μου λέει, «και αυτόν τον καιρό υπήρχαν πολλά ισχυρά ερεθίσματα, έτσι έχω γράψει αρκετή μουσική. Ήταν ο τρόπος μου να διατηρήσω την πνευματική μου ισορροπία».
Και τώρα στο Ηρώδειο, λοιπόν. «Είναι μια πολύ μεγάλη πρόκληση», μου λέει. «Θέλω η ομορφιά και η σπουδαία ιστορία της τοποθεσίας να είναι μέρος του σόου, έτσι θα χρησιμοποιήσω το θέατρο σαν καμβά και θα προσπαθήσω να βρω το σωστό οπτικό περιεχόμενο και την κατάλληλη μουσική για να το συνοδεύσω». Η παράστασή του θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, μια παραγωγή του Plisskën Festival. Τον ρωτάω τι θα πρέπει να περιμένουμε και μου εξηγεί ότι υπάρχουν πράγματα που ακόμα προσπαθεί να λύσει στο μυαλό του. Έτσι κι αλλιώς, όπως λέει, «θα πειραματιστώ και κατά τη διάρκεια. Ελέγχω όλη τη μουσική και τα βίντεο μόνος μου. Έτσι θα προσαρμόζομαι διαρκώς και θα παίρνω αποφάσεις ώστε να επικοινωνήσω με το κοινό, όπως και με τον χώρο». Ο στόχος; «Να είναι μια συνάντηση του αρχαίου και του μοντέρνου, μια αντίθεση της Ακρόπολης με τον δικό μου οπτικοακουστικό κόσμο. Θα δημιουργήσω στιγμές ομορφιάς και έντασης και, ελπίζω, μια δυνατή εμπειρία».
Ο ΘΟΡΥΒΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
Δεν είναι καθόλου εύκολο να περιγράψει κανείς τη δουλειά του. Πρώτα απ’ όλα επειδή αλλάζει. Από τα μοτίβα της κυκλικότητας και τη σπουδή στο άπειρο που τον απασχόλησαν σε ηχητικό αλλά και οπτικό επίπεδο στο πρότζεκτ Yearning For The Infinite μέχρι την ωδή στον Φίλιπ Γκλας που επιχείρησε στο πιο πρόσφατο Glassforms, το σύμπαν που δημιουργεί είναι πάντα πολύπλοκο και πολύ προσεκτικά σχεδιασμένο· μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει η εννοιολογική βάση μιας γενικής θεώρησης του κόσμου, στην οποία προστίθενται επιμέρους στοιχεία (σκέψεις, συναισθήματα, προβληματισμοί). Είναι προφανής μια ανησυχία υπαρξιακού επιπέδου στις δημιουργίες του· η μοντέρνα ζωή, η σύνδεση-αποσύνδεση με τη φύση, η ψηφιακή εποχή και η επόμενη μέρα, η ανθρώπινη κατάσταση γενικά. Σωστά; «Όλα αυτά είναι πράγματα που με απασχολούν», λέει και παραδέχεται ότι είναι γεμάτος από τέτοιους προβληματισμούς, αλλά –αυτοσαρκάζεται–, «η ιρλανδική μου ανατροφή με βοηθάει να διατηρώ σώας τας φρένας μου απέναντι στη μουσική μου». Ο συνδυασμός των ατμοσφαιρικών εικόνων (και η αποσπασματικότητα που δημιουργεί η αλληλουχία τους) με τη μουσική δίνει την αίσθηση μιας αφήγησης – χωρίς λόγια, προφανώς. Μου λέει ότι γενικά η μουσική έχει μια αφηγηματική διάσταση, αλλά εν προκειμένω για τη δική του αναφέρει ότι παίζει ρόλο και το πώς κανείς θα επιλέξει να την ακούσει. Πιστεύει ότι χρειάζεται αφοσίωση κι ένα καλό στερεοφωνικό ώστε να νιώσεις «τους ήχους να κινούνται γύρω σου και όλη η φυσική δομή της μουσικής να αρχίσει να παίρνει μια μορφή όσο η ιστορία ξετυλίγεται». Ίσως χρειάζεται λίγος χρόνος για να εισέλθει κανείς στο μουσικό του σύμπαν, λέει, μέχρι να αδειάσει από την καθημερινότητά του, αλλά ελπίζει ότι τελικά οι ακροατές του αποζημιώνονται.
«Γράφω αυτού του είδους τη μουσική», συνεχίζει, «για να ξεφύγω από τον θόρυβο της ζωής και αυτή τη δέσμη λιπαρών κόμπων που ονομάζουμε εγκέφαλο. Η συνεχής κίνηση σε μια μουσική αφήγηση είναι ένας τρόπος ώστε να αποφευχθεί η αίσθηση ότι το κομμάτι δεν χρειάζεται προσοχή και να μην παρασυρθεί κανείς σε σκέψεις όπως το αν τάισε τη γάτα ή οτιδήποτε άλλο τον βασανίζει. Χρησιμοποιώ πολλά μικρο-δομικά στοιχεία στη μουσική μου, τα οποία επιζητούν την προσοχή και διαλύουν τις καθημερινές σκέψεις». Θα έλεγε κανείς ότι μόνο αυτό θα ήταν αρκετό.