Kείμενο Ελιζαμπέτα Ποβολέντο c.2021 The New York Times Company / Απόδοση: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΤΣΟΜΠΑΝΗΣ
Όταν το ροκ συγκρότημα Måneskin νίκησε τον φετινό Διαγωνισμό Τραγουδιού της Γιουροβίζιον, ήταν ελάχιστα γνωστό εκτός Ιταλίας. Έκτοτε ο διαγωνισμός έκανε την μπάντα διάσημη μέσα σε μία νύχτα, μπροστά σε ένα κοινό 180 εκατομμυρίων τηλεθεατών, και ανέβασε το νικητήριο τραγούδι τους Zitti e buoni, ή Σκάστε και να είστε υπάκουοι, στο παγκόσμιο top 10 του Spotify, το πρώτο για ένα ιταλικό συγκρότημα. Από την Τετάρτη, το τραγούδι έχει στριμαριστεί στο Spotify πάνω από 100 εκατομμύρια φορές. Με σχεδόν 18 εκατομμύρια ακροατές τον τελευταίο μήνα, οι Måneskin πηγαίνουν πολύ καλύτερα στην υπηρεσία streaming σε σχέση με τους Foo Fighters και τους Kings of Leon την ίδια περίοδο. Οι τραγουδιστές της Γιουροβίζιον τυπικά εξαφανίζονται από το προσκήνιο μόλις τελειώσει ο διαγωνισμός, τα μέλη των Måneskin όμως ελπίζουν να βασιστούν στην παρούσα φήμη τους και στο πρόσφατo διεθνές ενδιαφέρον για να γίνουν ένα σπάνιο success story της Γιουροβίζιον με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Μετά την αυλαία, ένα επίμαχο ζήτημα που ακολουθούσε το συγκρότημα τον προηγούμενο μήνα κατάφερε να αυξήσει τη φήμη της μπάντας. Τη βραδιά της νίκης στη Γιουροβίζιον, έπειτα από ένα απόσπασμα της μετάδοσης που έγινε viral, διαδόθηκαν φήμες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνοντας τον τραγουδιστή Νταμιάνο Ντάβιντ να σκύβει προς ένα τραπέζι στα backstage. Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε εκείνο το βράδυ, ένας Σουηδός δημοσιογράφος ρώτησε αν ο Ντάβιντ σνίφαρε κοκαΐνη σε ζωντανή μετάδοση και ο τραγουδιστής αρνήθηκε κάθε παρατυπία. Ο Ντάβιντ έκανε τεστ ανίχνευσης ναρκωτικών και βγήκε αρνητικός. Η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας πως «δεν έγινε καμία χρήση ναρκωτικών» και πως «θεωρεί το θέμα λήξαν». Λοιπόν, αυτό κι αν ήταν ένα ντεμπούτο στην παγκόσμια σκηνή για ένα γκρουπ τεσσάρων ατόμων που οι ηλικίες τους αθροιστικά βγάζουν τον αριθμό 83. (Ο Ντάβιντ είναι 22· η Βικτόρια Ντε Ανγκέλις, η μπασίστας, 21· ο κιθαρίστας Τόμας Ράτζι και ο ντράμερ Έταν Τόρκιο είναι 20.)
«Για μας», είπε η Ντε Ανγκέλις σε πρόσφατη συνέντευξη, «η μουσική είναι πάθος, χαρά, κάτι που μας αφήνει να αποφορτιζόμαστε» – καμία έκπληξη αν κάποιος δει τους Μåneskin να ερμηνεύουν ζωντανά. Το συγκρότημα είναι μια υψηλών οκτανίων μονάδα, που μαγνητίζει όταν είναι επί σκηνής και εκπέμπει νεανική ενέργεια. Ένας Ιταλός μουσικός κριτικός συνέκρινε τους Μåneskin –που σημαίνει «φεγγαρόφως» στα δανικά και προφέρεται ως «Μόνεσκιν»– με το λαγουδάκι της Energizer. Αυτό ίσως να εξηγεί μερικώς γιατί το Zitti e buoni έχει υπερβεί αυτό που θα μπορούσε να θεωρείται απροσπέλαστο γλωσσολογικό φράγμα (παρόλο που υπάρχει ήδη ένα cover στα φινλανδικά). Το τραγούδι τιμάει την ατομικότητα και τη συμπεριφορά μακριά από νόρμες και κανόνες. Το ρεφρέν επαναλαμβάνει: «Είμαστε θεότρελοι, αλλά διαφορετικοί από αυτούς». Με την προσεκτικά επιλεγμένη, κομψή ανδρόγυνη αδιαφορία –στιλιζαρισμένη με ψηλά τακούνια, μαύρο βερνίκι νυχιών και smoky eyes–, οι Μåneskin σπάνε τα φυλετικά όρια και υποστηρίζουν την αυτοέκφραση.
Το συγκρότημα δημιουργήθηκε το 2015. Ο Ντάβιντ, η Ντε Ανγκέλις και ο Ράτζι γνωρίζονταν μεταξύ τους από το γυμνάσιο, στη Ρώμη. Ο Τόρκιο, του οποίου η οικογένεια ζούσε λίγο πιο έξω από την πόλη, μπήκε στην μπάντα μετά την απάντησή του σε μια αγγελία που είδε σε μια ομάδα στο Facebook που λεγόταν «Ζητούνται μουσικοί (Ρώμη)».
Δεν υπήρχαν πολλοί χώροι για πρωτόπειρες ροκ μπάντες, επομένως έπαιζαν μουσική στον δρόμο, σε σχολεία και εστιατόρια και «όπου περίμενες να φέρεις το δικό σου κοινό που θα πλήρωνε κιόλας», θυμάται ο Ντάβιντ. Μικροί διαγωνισμοί με μάχες συγκροτημάτων «βεβαίωναν το ότι τουλάχιστον θα παίζαμε μπροστά σε ένα κοινό», πρόσθεσε. «Αυτό είναι το είδος της δυναμικής που σε σκληραγωγεί», είπε ο Τόρκιο. Μετά από μερικά χρόνια που δυσκολεύονταν να κλείσουν εμφανίσεις, η μπάντα πήγε στην ιταλική έκδοση του διαγωνισμού ταλέντου The X-Factor το 2017. Η 24χρονη Άννα Κούρια είπε πως «ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά» όταν είδε την ακρόαση του τραγουδιού του συγκροτήματος στο πρόγραμμα· λίγες εβδομάδες αργότερα, ίδρυσε το επίσημο φαν κλαμπ του συγκροτήματος. «Από την αρχή, είχαν ένα ξεχωριστό στιλ και ήχο», είπε. Ακολούθησαν κι άλλα φαν κλαμπ. Υπάρχει ακόμα και ένα που λέγεται Mammeskin, για γυναίκες μιας συγκεκριμένης ηλικίας.
Το κεφάλαιο Etro
Η περίοδος του X-Factor έστρεψε επίσης την προσοχή της Βερόνικα Έτρο, του οίκου μόδας Etro. «Είχαν κάτι», είπε η Έτρο, η καλλιτεχνική διευθύντρια του οίκου για τη γυναικεία κολεξιόν. «Με είχαν συνεπάρει». Ο οίκος μόδας πλησίασε το γκρουπ και ξεκίνησε να τους ντύνει για εξώφυλλα άλμπουμ και βίντεο. Η συνεργασία εξελίχθηκε στο να τους προσφέρουν το ενδυματολογικό σύνολο για τη Γιουροβίζιον, όπου οι διάστικτες με τρουκς, πλαστικοποιημένες κόκκινες δερμάτινες εμφανίσεις σε έκαναν «να σκέφτεσαι ότι ο Τζίμι Χέντριξ-συναντάει-το-Velvet Goldmine», έγραψε η Βανέσα Φρίντμαν στους The New York Times. «Αυτό που αγαπάω είναι ο τρόπος που αναμειγνύουν τα ρούχα για άντρες και γυναίκες», είπε η Έτρο σε τηλεφωνική συνέντευξη. «Υπάρχει κάτι πολύ επαναστατικό σε αυτούς, ο τρόπος που δεν έχουν κανέναν φόβο και περνούν καλά με τα ρούχα».
H δύναμη του X-Factor
Ο Μάνουελ Ανιέλι, που ήταν ένας από τους κριτές του The X-Factor το 2017, πήρε τους Måneskin κάτω από την προστασία του. Στην αρχή, δεν ήταν μουσικά ώριμοι, είπε, «αλλά είδα σε αυτούς χαρακτηριστικά που δεν μπορούν να διδαχτούν, κάτι με το οποίο γεννιέσαι: προσωπικότητα. Η εικόνα τους είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο του ποιοι είναι. Η σεξουαλικότητά τους, το χάρισμά τους, τα σώματά τους. Είναι μέρος της ροκ, είναι μέρος της εμφάνισης», είπε ο Ανιέλι. Οι Måneskin δεν νίκησαν το The X-Factor, καταλήγοντας δεύτεροι πίσω από τον Λορέντζο Λιτσίτρα, έναν τενόρο του οποίου το στιλ ταιριάζει γάντι με την αγάπη των Ιταλών για μεγάλες μελωδικές μπαλάντες. Ωστόσο, το πρόγραμμα έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα εφαλτήριο για μεγαλύτερα πράγματα. «Είναι ένα τηλεοπτικό φαινόμενο», είπε ο Αντρέα Αντρέι, δημοσιογράφος της καθημερινής εφημερίδας της Ρώμης Il Messaggero. «Χωρίς το The X-Factor και τη μηχανή πίσω από αυτό που βγάζει προϊόντα έτοιμα για αναμενόμενη επιτυχία, οι Måneskin θα είχαν ζοριστεί λίγο περισσότερο, όπως άλλα ροκ συγκροτήματα».➔
Όταν η Ιταλία ανακάλυψε τη ροκ
Η μεγάλη έκπληξη, για πολλούς Ιταλούς σχολιαστές ήταν η νίκη των Måneskin τον προηγούμενο Μάρτιο στο Φεστιβάλ Ιταλικού Τραγουδιού του Σαν Ρέμο, το εθνικό γεγονός όπου επιλέγεται ο εκπρόσωπος της Ιταλίας στη Γιουροβίζιον. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, το Σαν Ρέμο είχε κυρίως προσελκύσει Ιταλούς των οποίων το ζενίθ προϋπήρχε του Woodstock, αλλά οι πρόσφατες διοργανώσεις έχουν προσπαθήσει να επικοινωνήσουν με νεότερα κοινά, με το να συμπεριλάβουν τους νικητές των σόου ταλέντων, όπως το The X-Factor. «Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο μακριά σε σχέση με τη ροκ από το Σαν Ρέμο», είπε ο Μάσιμο Κότο, Ιταλός δημοσιογράφος σε θέματα μουσικής και ραδιοφωνικός DJ. Και εκεί, λοιπόν, οι Måneskin έγιναν πρωτοπόροι. «Η Ιταλία δεν είχε ποτέ μια ειδυλλιακή σχέση με τη ροκ μουσική, ποτέ δεν έγινε mainstream», είπε ο Αντρέι. «Η νίκη των Måneskin ήταν αναπάντεχη, επειδή είναι ένα αυθεντικό ροκ συγκρότημα».
Τα αντικείμενα που σχετίζονταν με το πιο πρόσφατο άλμπουμ του συγκροτήματος εξαντλήθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά. Έδωσαν τη μουσική τους σε ένα διαφημιστικό της Pepsi. Και νωρίτερα αυτόν τον μήνα, το συγκρότημα χώρισε τους δρόμους του με τη Μάρτα Ντονά, τη μάνατζέρ τους από το 2017. Μερικές εφημερίδες αναρωτήθηκαν αν ένα ιταλικό γραφείο ατζέντηδων είχε αρχίσει να περιορίζει τις διεθνείς φιλοδοξίες των Måneskin, και το όνομα του Σάιμον Κάουελ, του ιθύνοντος νου πίσω από το The X-Factor, εμφανίστηκε ως πιθανός διάδοχος. Το γκρουπ δεν έχει ανακοινώσει ποιος θα αντικαταστήσει την Ντονά. Ο Ανιέλι, ο Ιταλός κριτής του The Χ-Factor, έδωσε μια συμβουλή στο κουαρτέτο για το χτίσιμο του τωρινού τους μομέντουμ: να οργανώσουν μια όσο μεγαλύτερη περιοδεία γίνεται, να αποκτήσουν αρκετή εμπειρία και να συνεχίσουν να είναι οι εαυτοί τους. «Είναι η μεγαλύτερή τους δύναμη», είπε. ■