Η διάκριση ανάμεσα στην πραγματικότητα και κάποια επινοημένη εκδοχή της, εξετάζοντας το ζήτημα μέσα από τη διαδικασία της γραφής, υπήρξε στην πορεία του 20ού αιώνα, αλλά και του τρέχοντος, ένα μάλλον αγαπημένο θέμα για αρκετούς συγγραφείς, όπως εν προκειμένω και για τον Αλμπέρτο Μοράβια (1907-1990), σε αυτό το μυθιστόρημα του 1965, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κριτική. Ο τίτλος του είναι Η προσήλωση, όπως ακριβώς και ο τίτλος του ημερολογίου-μυθιστορήματος που γράφει ο Φραντσέσκο, ο πρωταγωνιστής και αφηγητής του βιβλίου – ένας κακός τίτλος, σύμφωνα με την περίπου εν διαστάσει σύζυγό του. Εννοώ τη σύζυγο του Φραντσέσκο, όχι του Μοράβια, παρά το ότι κι εκείνος βρέθηκε τότε σε μια κατάσταση «περίπου εν διαστάσει» με την Έλσα Μοράντε. Μια βιογραφική πληροφορία χωρίς πολύ μεγάλη σημασία, πάντως. Για την Προσήλωση ο Μοράβια είχε πιθανόν στο μυαλό του τους Κιβδηλοποιούς (εκδ. Πόλις) του Ζιντ, ίσως και τη Συνείδηση του Ζήνωνα (εκδ. Αντίποδες) του Σβέβο, υπάρχει και μια ναμποκοφική αύρα, αλλά κυριαρχεί η σφραγίδα της αναλυτικής σκέψης και γραφής του ιδίου. Δεν υπήρξαν πολλοί καλύτεροι ξεναγοί για τις σκοτεινές γωνιές του μυαλού του μεταπολεμικού ανθρώπου· φόβοι, ενοχές, απογοητεύσεις, διαστροφές εντός ενός εύπλαστου ηθικού περιγράμματος και μιας ασταθούς και ποιοτικά προβληματικής κοινωνίας. Ο Φραντσέσκο, δημοσιογράφος από σύμπτωση, είναι ένας Ρωμαίος αστός που δοκιμάζει αληθινά και πλαστά πάθη, αναζητώντας εν πολλοίς την αυθεντικότητα – μια επιδίωξη φιλόδοξη, αν μη τι άλλο.
ΙΝFO
Η Προσήλωση του Αλμπέρτο Μοράβια κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική, σε μετάφραση του Δημήτρη Παπαδημητρίου.
ΔΟΚΙΜΙΟ
Ο Σωτήρης Τριβιζάς, καλός ποιητής, μεταφραστής και συνεπής παρατηρητής της λογοτεχνίας μας, συγκεντρώνει εδώ κείμενα «για λησμονημένους ποιητές και παράξενα βιβλία». Όποιος αγαπάει τις βιβλιοφιλικές ιστορίες θα βρει αρκετές στις σελίδες της Βιβλιογραφίας (εκδ. Σοκόλη).
ΒΡΑΒΕΙΟ
To Orwell Prize για το πολιτικό μυθιστόρημα απονεμήθηκε φέτος στο Καλοκαίρι της Άλι Σμιθ, το καταληκτικό μέρος της τετραλογίας των εποχών της 58χρονης Σκωτσέζας. Για την ώρα έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά τα δύο πρώτα βιβλία (Φθινόπωρο και Χειμώνας – εκδ. Καστανιώτη)
και ήταν αμφότερα σπουδαία.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Όταν έφυγαν οι Γερμανοί από το Άουσβιτς, ο διασωθείς Ολλανδός ψυχίατρος Έντι ντε Βιντ άρχισε να καταγράφει όσα έζησε στο στρατόπεδο. Το Τελευταίος σταθμός Άουσβιτς (εκδ. Πατάκη) εκδόθηκε το 1946, χάθηκε, ξεχάστηκε, αλλά επανέρχεται σήμερα με μεταφράσεις σε όλο τον κόσμο. Μια ιστορία φρίκης, όπως πάντα.