«Όλες οι ειδήσεις που αξίζει να τυπωθούν» είναι το μόττο που αναγράφεται στο πλαίσιο δίπλα από το λογότυπο των New York Times, υπενθυμίζοντας πάντα ότι οι άνθρωποι του Τύπου είναι εκείνοι που ιεραρχούν τη σημαντικότητα των ειδήσεων, αλλά και εκείνοι που φέρουν την ευθύνη για τις άστοχες επιλογές τους. Για τον καλλιτέχνη Σο Σιμπούγια (Sho Shibuya), οι ειδήσεις ιεραρχούνται χωρίς λόγια και κάπως πιο απόλυτα, με όχημα τα χρώματα του ουρανού, όταν ο ήλιος ξεπροβάλλει και ύστερα φεύγει. Συνήθως, ο Σιμπούγια σχηματίζει έναν καμβά χρωματικών διαβαθμίσεων πάνω στο πρωτοσέλιδο των ΝΥΤ, ούτως ώστε να επικοινωνήσει τον προβληματισμό, την αγωνία και τη σκέψη του πάνω σε ένα μοναδικό γεγονός που τον επηρεάζει. Το πιο πρόσφατο ήταν τα πύρινα μέτωπα στη χώρα μας, και ειδικότερα στην Εύβοια. Στις 9 Αυγούστου χρησιμοποίησε το εξώφυλλο των ΝΥΤ, για να αιχμαλωτίσει τα χρώματα της φωτιάς και της δύσης του ηλίου μετά τη φυσική καταστροφή που υπέστη το νησί. Το έργο του είχε κατακλύσει τα social media στην Ελλάδα, με τις συνεχείς κοινοποιήσεις να λειτουργούν εκφραστικά, για όσα δεν μπορεί να πει κανείς.
Η πρώτη φορά που απεικόνισε τα χρώματα του ουρανού που φλέγεται ήταν χρησιμοποιώντας ως καμβά το εξώφυλλο των ΝΥΤ της 9ης Σεπτεμβρίου του 2020, με αφορμή τις πυρκαγιές της Καλιφόρνιας, αφότου ένας φίλος του του έστειλε μια φωτογραφία από την περιοχή του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο. «Κάθε φορά που βλέπω την εφημερίδα, υπάρχουν νέα για πυρκαγιές. Είναι θλιβερό. Βλέποντας το υλικό από τους ΝΥΤ από την Ελλάδα με τους ανθρώπους που εκκένωναν (σ.σ. τις περιοχές) και το σουρεαλιστικό χρώμα του ουρανού, ένιωσα την ανάγκη να αποτυπώσω τη στιγμή για να ενημερώσω τον κόσμο για αυτό το τραγικό γεγονός» εξηγεί στο «Κ» για το σκεπτικό πίσω από το έργο του. Ο Σιμπούγια πιστεύει πως οι πυρκαγιές είναι πια μέρος της ζωής μας και πως μας επηρεάζουν όλους, ακόμα και αν δεν βρισκόμαστε στο σημείο που εκδηλώνεται η φωτιά, όπως συνέβη και με τη φωτιά Ντίξι που καίει από τις 14 Iουλίου στην Καλιφόρνια. «Μένω στο Μπρούκλιν. Την προηγούμενη εβδομάδα, ξύπνησα και τράβηξα μια φωτογραφία της ανατολής του ηλίου. Το χρώμα του ήλιου ήταν βαθύ κόκκινο σαν αίμα, επειδή ο καπνός της πυρκαγιάς έφτασε στη Νέα Υόρκη από την Δυτική Ακτή και τον Καναδά, κάνοντας τον ουρανό θαμπό. Σε κάθε περίπτωση, η φωτιά σε επηρεάζει. Άλλαξε ό,τι κάνεις, μίλησε γι’ αυτό, μείωσε τα απόβλητα, χρησιμοποίησε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αν μπορείς» προτρέπει.
Ένας μοναδικός καμβάς
Το 2011, ο Σο Σιμπούγια προτίμησε το να αφήσει την Ιαπωνία και να πάρει ένα ρίσκο στη Νέα Υόρκη δίχως να ξέρει αγγλικά, παρά να αποταμιεύσει χρήματα για κάποιο πτυχίο πάνω στις τέχνες. Μέσα σε αυτά τα χρόνια, έχει ιδρύσει το Placeholder, ένα σχεδιαστικό στούντιο που δημιουργεί «διαφημίσεις που κάνουν τους ανθρώπους να αγοράζουν πράγματα και δημιουργικά προϊόντα που ξεκινούν κοινωνικά κινήματα, μεταξύ άλλων», γράφει στην ιστοσελίδα του. Ταυτόχρονα, είχε ξεκινήσει το πρότζεκτ Plastic Paper, αναγάγοντας τις πλαστικές σακούλες που έβρισκε στον δρόμο και σε μαγαζιά σε είδος τέχνης. Ο πειραματισμός του με τους ΝΥΤ ξεκίνησε στα μέσα του πρώτου λοκντάουν, τον Απρίλιο του 2020. Φωτογράφιζε τα χρώματα της ανατολής και του ηλιοβασιλέματος και τα απεικόνιζε σε ένα μικρό, ορθογώνιο σχήμα στο μισό της εφημερίδας που αγόραζε κάθε πρωί. Σύντομα, οι αποχρώσεις του ουρανού κάλυψαν όλη τη σελίδα, μέχρι τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ και το κίνημα Black Lives Matter, όπου το ηλιοβασίλεμα έδωσε τη θέση του στο μαύρο. «Αγαπάω την εφημερίδα σαν αντικείμενο. Το υλικό της και την μυρωδιά του μελανιού. Είναι από τα κοινότοπα αντικείμενα που παράγονται καθημερινά, αλλά κάθε μέρα είναι μοναδική. Δεν μπορείς να πάρεις τη χθεσινή εφημερίδα. Αυτό είναι που κάνει τον καμβά μοναδικό. Δημιουργώ ένα έργο σαν να είναι ένα οπτικό ημερολόγιο».
Το Black Lives Matter ήταν η αφορμή για να ευαισθητοποιήσει για τα κοινωνικά κινήματα που τον επηρεάζουν, όπως το #StopAsianHate για τις ρατσιστικές επιθέσεις σε Ασιάτες, αλλά και να στηλιτεύσει πρόσωπα, όπως τον Ρούντι Τζουλιάνι, νομικό σύμβουλο του Τραμπ, στο εξώφυλλο με τις μαύρες σταγόνες μπογιάς που στάζουν σε έναν σομόν καμβά, να τιμήσει σχεδιαστές που τον επηρέασαν, να μεταφέρει το σοκ του, όπως στο κόκκινο φόντο με τον σκισμένο κύκλο, σχόλιο για την εισβολή του όχλου στο Καπιτώλιο, και να προτρέψει τον κόσμο να πάει να ψηφίσει στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές. Η τραγουδοποιός Πάτι Σμιθ είναι η πιο ένθερμη θαυμάστριά του. Οι ΝΥΤ μάλιστα του έκαναν ένα αφιέρωμα για τα εξώφυλλά του και τις εμπνεύσεις του. Ωστόσο, όλα αυτά που περνάει μέσα από αυτά, ξεκινούν από τον ουρανό. Σε αντίθεση με τα γεγονότα που περνούν και τα καταγράφει η ιστορία, ο ουρανός είναι εκείνος που αλλάζει κάθε μέρα και, λόγω της κλιματικής κρίσης, χάνεται η καθαρότητά του, χωρίς να έχουμε κάποιο αρχείο για το μέλλον, για να θυμόμαστε πώς ήταν κάποτε.
«Περάσαμε τόσα πολλά την προηγούμενη χρονιά, αλλά η φύση δεν νοιάζεται για το τι συμβαίνει στον κόσμο. Ανησυχώ που δεν θα μπορώ να βλέπω τον καθαρό ουρανό σε καθημερινή βάση – γι’ αυτό νομίζω ότι είναι σημαντικό να απεικονίζω τον ουρανό σαν ένα σύνολο καταγραφών, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που η κλιματική αλλαγή εμφανίζεται συχνά ως θέμα στη δουλειά μου. Νιώθω πως μέρα με την μέρα χάνουμε ένα κομμάτι της κοινής μας εμπειρίας».