Κάθισα για λίγη ωρα ήσυχος, με κλειστά τα μάτια και σβηστό το κινητό. Είναι ένας αλάνθαστος τρόπος για να συνδεθώ νοερά με το φυτό που πρόκειται να περιγράψω, να ανακαλέσω στη μνήμη εικόνες και να θυμηθώ εμπειρίες που είχα μαζί του. Και τούτη τη φορά το μυαλό μου, με τρόπο μαγικό, κατακλύστηκε αυτόματα από παραστάσεις ολοζώντανες, παρότι ήταν για δεκαετίες θαμμένες. Με είδα ξανά μικρό παιδί, να θαυμάζω βουβός το θεόρατο, όπως μου φαινόταν τότε, δέντρο με τα τεράστια κατακόκκινα άνθη και τα πουλιά που κελαηδούσαν στα κλαδιά του. Και κατάλαβα τώρα μόλις πως το έναυσμα για να λατρέψω τον κόσμο των φυτών ήταν αυτός ο σινικός ιβίσκος (Hibiscus rosa-sinensis) που ανθοβολούσε σε έναν όμορφο κήπο του Αργοστολίου. Τον επισκεπτόμουν καθημερινά μετά το σχολείο, σηκωνόμουν στις μύτες, για να κόψω τα λουλούδια του, και αναρωτιόμουν, θυμάμαι, για τον σκοπό του πλουμιστού βέλους που ξεπροβάλλει από μέσα τους. Με είχε, βλέπετε, λαβώσει κατάστηθα. Η απορία μου λύθηκε μετά από πολλά χρόνια, σας αποκαλύπτω ότι πρόκειται για τη σύμφυση των στημόνων με τον στύλο, στο επάνω μέρος του οποίου διακρίνεται εύκολα το πεντάλοβο στίγμα. Βοτανικές λεπτομέρειες, ακατανόητες και μάλλον αχρείαστες για τους πολλούς. Και αντιθέτως, εκεί που πραγματικά ζητάμε μια απάντηση, η επιστήμη δυστυχώς δεν τη διαθέτει: από πού άραγε κατάγεται αυτός ο θάμνος, ο οποίος βεβαίως με τα κατάλληλα κλαδέματα μπορεί να διαμορφωθεί και σε δεντράκι; Από την Κίνα, που δηλώνει το λατινικό επίθετό του, την Ινδία ίσως ή την Ανατολική Αφρική, όπως υποστηρίζουν αρκετοί ερευνητές; Σίγουρο είναι μόνο πως, στα τέλη του 17ου αιώνα, αρκετοί Ευρωπαίοι εξερευνητές έφερναν ζωντανά δείγματά του από όλες τις παραπάνω περιοχές, ενώ δεν χρειάστηκαν παρά λίγες μόνο δεκαετίες μέχρι η εντυπωσιακή ανθοφορία τους να γίνει αφορμή για λαμπρές γιορτές σε βασιλικούς κήπους. Καλλιεργητές και κηπουροί καταγίνονταν ήδη από τότε με τις διασταυρώσεις του, και έτσι σήμερα καλλιεργούνται περισσότερες από τριακόσιες ποικιλίες. Ανθίζουν όλες πλούσια, με άνθη μονά ή διπλά, σε κόκκινες, ρόδινες, κυανές, λευκές, κίτρινες και πορτοκαλί αποχρώσεις, αλλά και ιδιαίτερα συναρπαστικούς για το βλέμμα συνδυασμούς τους. Κρατούν μία, το πολύ δύο μέρες πριν μαραθούν και πέσουν στο έδαφος, όμως είναι τέτοια η ορμή του ιβίσκου, που από νωρίς το καλοκαίρι έως και τις αρχές του χειμώνα (σε περιοχές με τροπικό κλίμα ολόκληρο τον χρόνο) δεν σταματά ποτέ να βγάζει νέα μπουμπούκια. Έχω δοκιμάσει νωπά τα κόκκινα άνθη, είναι άοσμα και υπόξινα, δεν με παραξενεύει έτσι ότι σε κάποια νησιά του Ειρηνικού τα προσθέτουν ψιλοκομμένα σε φρουτοσαλάτες. Όσον αφορά τη σκόνη των αποξηραμένων, πάλι, η σύγχρονη ιατρική συμφωνεί με την παραδοσιακή κινεζική πως διαθέτουν αξιοσημείωτες ορεκτικές και αντιυπερτασικές ιδιότητες.
Ο φίλος ήλιος
→ Ο σινικός ιβίσκος αγαπά πολύ τον ήλιο και τη ζέστη, δεν δυσφορεί μάλιστα καθόλου στον καύσωνα, μόνο που διακόπτει τότε την ανθοφορία του. Το μόνο κριτήριο για το αν θα τον φυτέψετε στον κήπο ή θα τον καλλιεργείτε σε γλάστρα είναι οι κατώτερες θερμοκρασίες στην περιοχή σας: αν πέφτουν κάτω από το μηδέν, έχετε μόνο τη δεύτερη επιλογή. Φυτέψτε τον σε πολύ φωτεινό και απάνεμο σημείο, σε χώμα γόνιμο που στραγγίζει καλά, στο οποίο όμως δεν θα επιτρέψετε ποτέ, με τα τακτικά ποτίσματά σας, να στεγνώσει εντελώς. Λιπαίνετε, μάλλον γενναία, άνοιξη και φθινόπωρο και κλαδεύετε στα τέλη του χειμώνα, ώστε να βγάζει διαρκώς νέα λουλούδια. Κυριότερος εχθρός του ιβίσκου είναι η μελίγκρα, που καταπολεμάται με έγκαιρους και συχνούς ψεκασμούς του μη τοξικού σαπουνόνερου.