Το πρώτο που βλέπεις μπαίνοντας στο Minu είναι μια πολύ cozy γωνιά με μαξιλάρια, ακριβώς απέναντί σου στα σκαλιά. Την πρώτη φορά που πήγα, τη ζήλεψα λίγο την παρέα που έπινε τον καφέ της εκεί, ανάμεσα σε αλοκάσιες, μονστέρες και καλαθέες, πλάι σε ράφια με μικροαντικείμενα σκανδιναβικών brands και Ελλήνων σχεδιαστών και προσεγμένες εκδόσεις αρχιτεκτονικής και γαστρονομίας. Παραμέσα, όμως, κρύβονται κι άλλα εξίσου όμορφα σκηνικά: έχεις να διαλέξεις ανάμεσα σε ένα ελκυστικό σαλονάκι λίγα βήματα μετά τον πάγκο με τη μηχανή του καφέ, μια εσωτερική αυλή με τραπέζια και σκαμπό στα περβάζια, το δωμάτιο στο βάθος, που με τις σεζλόνγκ πάνω στην άμμο σού δίνει την αίσθηση μιας πλαζ εσωτερικού χώρου. Ο Γιώργος Σύρμας, του πολυσυλλεκτικού αυτού χώρου που πήρε το όνομά του από τη λατινική λέξη «minutiae», που σημαίνει «μικρολεπτομέρειες», μιλάει για ένα «living store»: «Ό,τι βλέπεις γύρω σου είναι προς πώληση. Το γνωρίζεις με βιωματικό τρόπο, το ζεις, το χρησιμοποιείς εδώ και στη συνέχεια και στο σπίτι σου». Κάνεις μια στάση για έναν εσπρέσο, ένα γευστικό katsu sandwich με ιβηρικό χοιρινό ή ένα χορτοφαγικό μπολ με μαύρες φακές beluga, λαχανικά, σταφύλια και καβουρδισμένα αμύγδαλα και το Minu xρωματίζει τη μέρα σου με πράσινο, αισθητική, ψυχαγωγία, τέχνη: εκτός από τα έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών που κρέμονται στους τοίχους στο ισόγειο, στην γκαλερί στον πρώτο όροφο του νεοκλασικού στου Ψυρρή οργανώνονται ενδιαφέρουσες εκθέσεις. Σε αυτόν τον πολυσυλλεκτικό καμβά προστίθενται τακτικά νέα στοιχεία. Τα πιάτα που έχει επιμεληθεί ο γνωστός σεφ Αθηναγόρας Κωστάκος τις επόμενες ημέρες θα συμπληρώσει ένα ιδιαίτερο menu dégustation. Καθώς ήδη σχεδιάζουν χώρους για ανθρώπους με τους οποίους μοιράζονται τις ίδιες αισθητικές αναζητήσεις, σκοπεύουν σύντομα να εμπλουτίσουν τη συλλογή τους και με κάποιες δικές τους δημιουργίες. Στόχος είναι όλες αυτές οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται κάτω από την ίδια στέγη να εξελίσσονται παράλληλα. «Είναι σημαντικό να είσαι μονίμως σε κίνηση, ανοιχτός σε διαφορετικές προσλαμβάνουσες. Οι διαφορετικότητες φτιάχνουν τα σύνολα», λέει ο Γιώργος Σύρμας. «Δεν θέλουμε καμία από τις επιμέρους ποιότητες να υπερισχύσει των άλλων, αλλά να προσθέτουν στο σύνολο», επισημαίνει.
ΜΙΚΡΟΣΥΜΠΑΝ ΜΟΝΤΕΡΝΟΥ ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΜΟΥ
Η ιδέα μιας γόνιμης αμφίδρομης ροής στριφογύριζε και στο μυαλό της Λήδας Πανταζή, που δημιούργησε πριν από λίγο καιρό το Plegma Coffee & Living, έναν χώρο που «πλέκει», όπως λέει το όνομά του, διαφορετικές λειτουργίες. Specialty καφές και ροφήματα, ρολάκια με κανέλα, καραμέλα ή σοκολάτα, κέικ, μπισκότα, πίτες, κρύα σάντουιτς και χειροποίητα γλυκά σερβίρονται στο πεζοδρόμιο, κάτω από τα δέντρα της Ευφράνορος, ή μέσα, στον καναπέ πλάι στο μπαρ ή στα τραπέζια απέναντι, από όπου χαζεύεις άνετα και τα περισσότερα κομμάτια της συλλογής του.
Μικροέπιπλα, αξεσουάρ για το σπίτι και είδη προσωπικής περιποίησης κεντρίζουν το βλέμμα σε ένα μικροσύμπαν μοντέρνου μινιμαλισμού, όπου χωράει και λίγο vintage. Εδώ αγαπούν το σκανδιναβικό ντιζάιν (τα περισσότερα που θα δείτε τριγύρω έρχονται από τον ευρωπαϊκό βορρά), αλλά πού και πού λοξοκοιτάζουν και προς άλλες χώρες.
Κηροπήγια, αξεσουάρ για την παρασκευή τσαγιού matcha, αρωματικά κεριά, κοσμήματα, τσιμεντένιες γλάστρες που μοιάζουν πλεκτές, ταξιδιωτικοί οδηγοί και περιοδικά για τους λάτρεις του σύγχρονου σχεδιασμού απλώνονται σε ράφια, σε ντουλάπια, στο πάτωμα. Και το Plegma διακοσμείται από το εμπόρευμά του – αν σου αρέσουν οι κούπες, τα πιατάκια και τα ποτήρια που χρησιμοποιούν στο σερβίρισμα, θα τα βρεις κι αυτά στη συλλογή. «Βλέποντας τα αντικείμενα, μπορεί κανείς να τα φανταστεί στον δικό του χώρο. Πίνει έναν καφέ και κάνει τα πλάνα του», λέει η δημιουργός του κι εγώ μετακομίζω νοερά το αντικέ μεταλλικό ερμάριο που βρίσκεται πίσω της στο γραφείο μου. Ωραίο δείχνει.
ΝΟΣΤΙΜΑ SHOWROOMS
Το κομμάτι του καφέ και του φαγητού σε κάνει αυτόματα να αισθάνεσαι οικεία· η πιθανότητα να αγοράσεις κάτι καλόγουστο του προσθέτει μια άλλη διάσταση. Ίσως οι ανάλογου τύπου «διττοί» χώροι υπό μία έννοια να επιστρέφουν με σύγχρονους κώδικες στις παλιές αγορές, γύρω από τις οποίες περιστρεφόταν η ζωή της πόλης. Όπως και να ’χει, αυτά τα υβριδικά μικροπεριβάλλοντα σου δίνουν τη δυνατότητα να γνωρίσεις ανθρώπους μέσα από τις δημιουργίες τους. Το άρτι αφιχθέν Τhe Makers είναι κι αυτό ένα τέτοιο παράδειγμα. Η ιδέα που είχαν η σχεδιάστρια μόδας Τέτη Xαρίτου και ο Γιώργος Μπάρλας να ασχοληθούν με την επαγγελματική ένδυση εστιατορίων και ξενοδοχείων, συνδυάζοντας λειτουργικότητα και στιλ, τροχοδρόμησε μια ενδιαφέρουσα συνύπαρξη. Αυτόν τον Ιούλιο, έναν χρόνο αφότου βγήκε στην αγορά η πρώτη σειρά του ελληνικού brand, οι δύο συνεργάτες άνοιξαν μαζί με τον σεφ Ηλία Σταυρόπουλο το ομώνυμο concept store, που «κούμπωσε», όπως λένε, με τη δουλειά τους στον καφέ και στο φαγητό. Ο Ηλίας θέλησε να συνδυάσει το υγιεινό με το νόστιμο, εστιάζοντας την προσοχή του στις καλές πρώτες ύλες και αποφεύγοντας τα βαριά στοιχεία. Μαγιονέζες, μουστάρδες και κέτσαπ στα πιάτα δεν θα βρεις. Στο μενού φιγουράρουν μπολ με γιαούρτι, γκρανόλα, μύρτιλα, βιολογική γύρη, σπόρους chia και φιστικοβούτυρο, πλούσιες σαλάτες, πίτσες με πέστο από κολοκύθι αντί για τομάτα, flakes από baby πατάτες με ελαιόλαδο, μπουράτα και κουκουνάρι. Εκεί στην Πραξιτέλους φτιάχνουν κάθε μέρα ένα διαφορετικό κέικ κι επιστρέφουν στις βάφλες με άλλη ματιά, παρουσιάζοντας μια σύγχρονη εκδοχή τους με ανθόγαλο και κεφίρ, γευστική κι ελαφριά. Θα τα δοκιμάσετε είτε έξω είτε στον κεντρικό πάγκο μέσα, που είναι περιτριγυρισμένος από κρεμάστρες με πολύ γουστόζικες ποδιές –σούπερ δώρο για φίλους που αγαπούν τη μαγειρική– και T-shirts, που πωλούνται σε λιανική και χονδρική, αλλά και πετσέτες θαλάσσης, τσάντες, κούπες, μπουκάλια με το… πολυπρόσωπο λογότυπο του καταστήματος, με το οποίο θέλησαν να δείξουν ότι ο καθένας, ανεξάρτητα από τα επιμέρους χαρακτηριστικά του, μπορεί να γίνει δημιουργός (maker). Ότι η δημιουργικότητα καλλιεργείται όταν καταπιάνεται κανείς με αυτά που του αρέσουν.
Και ο Γιώργος Σουμπάσης σκεφτόταν για καιρό να ανοίξει ένα café. To στιλάτο Τhe Μorning Bar προστέθηκε στο μωσαϊκό του Κουκακίου πριν από περίπου δύο χρόνια, στον ίδιο χώρο όπου νωρίτερα βρισκόταν το showroom του ελληνικού brand ΜE THEN, του οποίου είναι συνδημιουργός. Τα ρούχα και τα αξεσουάρ βρήκαν τη θέση τους στο υπόγειο, ξύλινοι πάγκοι στήθηκαν μέσα κι έξω και ο κόσμος που κινείται στη γειτονιά καθιέρωσε τη στάση για έναν εσπρέσο, έναν καπουτσίνο ή έναν cold brew, ανακαλύπτοντας παράλληλα τις έξυπνες ιδέες του μικρού μενού. Είναι ωραίο να ξεκινάς τη μέρα με ένα πιάτο με τηγανητά αυγά, προσούτο, μαρμελάδα, φρούτο και το δικό τους ψωμί, κάποιο από τα πλούσια σάντουιτς ή τα περίφημα cinnamon buns που γεμίζονται με κρέμα, το lemon crumble με φιστίκι Αιγίνης. Όσο για τα Σαββατοκύριακα, έχουν, όπως λέει ο εμπνευστής του χώρου, «μια όμορφη ελευθερία». Κάθε φορά, μαζί με τη Μαρίνα Φαρασοπούλου αποφασίζουν διαφορετική πορεία, συνδυάζοντας γλυκά και αλμυρά στοιχεία, όπερ σημαίνει cookies, τάρτες σε διάφορες παραλλαγές, σούπες και όχι μόνο.
Όσο για τα πουκάμισα, τα κοστούμια, τα T-shirts, τις βερμούδες, τα καπέλα και τις τσάντες του ΜΕ ΤΗΕΝ, που από το φετινό καλοκαίρι έχουν μεταφερθεί σε έναν χώρο ακριβώς δίπλα, με τον οποίο το Morning Bar συνδέεται εσωτερικά, ακολουθούν κάθε φορά διαφορετικές διαδρομές. Εκφράζουν διαφορετικές ανησυχίες, βρίσκουν συνδέσεις με την πόλη, με πτυχές της καθημερινότητας, διηγούνται ιστορίες. Άλλοι κάθονται για έναν καφέ και περνούν επ’ ευκαιρία στα ενδότερα για να χαζέψουν τη συλλογή –η επόμενη θα βγει τον Οκτώβριο–, άλλοι κάνουν το αντίστροφο: κοντοστέκονται στη βιτρίνα που τραβάει το βλέμμα στη Ζαν Μωρεάς και, αφού ψωνίσουν, κάνουν μια στάση σε ένα από τα μπλε παγκάκια για ένα κομμάτι burned cheesecake. Είναι ομολογουμένως πειρασμός.
SHOP IN A SHOP
Το Kick στην Κυψέλη είναι ένας ακόμη χώρος όπου ο καφές και τα σνακ έχουν για side dish δημιουργικά projects. Άνοιξε πέρυσι τον Ιούλιο στην οδό Σποράδων, σε έναν χώρο κλειστό για πολλά χρόνια, που άλλοτε στέγαζε μια βιοτεχνία υποκαμίσων – ιδέα του Γιάννη Κωνστανταρίδη, που από τότε που σπούδαζε μουσική τεχνολογία στο Λονδίνο δούλευε σε καφέ-μπαρ. Στον ψηλοτάβανο χώρο με τα έπιπλα από μέταλλο σε παλ αποχρώσεις και ξανθό ξύλο, έχει παντού πρίζες για να βάλεις το laptop σου. Μπορείς να πιεις φρεσκοκομμένο καφέ και να διαλέξεις ανάμεσα σε bagels, σάντουιτς, μπριός, cookies του Cookie Dude, αλλά και banana bread με σοκολάτα και μύρτιλα, κέικ λεμονιού με παπαρουνόσπορο, μηλόπιτες και brownies από την Eri bakes Vegan. Μπορεί και να καθίσεις έξω στον πεζόδρομο με κάποια από τις μπίρες από μικροζυθοποιίες που θα δεις στο ψυγείο. Και κάπου ενδιάμεσα να ρίξεις μια ματιά στο shop in a shop του χώρου, όπου πέρα από το urban αισθητικής brand Indiego, το οποίο ο Γιάννης ξεκίνησε πριν από κάποια χρόνια με τη μητέρα του, θα βρεις ρούχα άλλων ανεξάρτητων brands, τσάντες, λευκώματα καλλιτεχνών, fanzines. Υπάρχουν πολλά για εξερεύνηση, που πολλές φορές συνεχίζονται και στον εκθεσιακό χώρο στο υπόγειο, όπου έχουν ήδη διοργανωθεί τρεις καλλιτεχνικές εκθέσεις.
Εστίαση και ένδυση/αξεσουάρ συναντιούνται και στον Πειραιά. Με το East Coast ο γραφίστας Κώστας Δήμας, ο οποίος σχεδιάζει τα φτιαγμένα με οικολογικό βαμβάκι ρούχα της KVD 2137 που θα δεις στις κρεμάστρες, και ο Ανδρέας Τραβασάρος, ο οποίος έχει αναλάβει το κομμάτι του καφέ, θέλησαν να κάνουν κάτι διαφορετικό στην πλατεία Τερψιθέας.
Το ότι είναι νησιωτικής καταγωγής αμφότεροι –ο Κώστας από την Ύδρα, ο Ανδρέας από τα Κύθηρα– και λάτρεις του σερφ εξηγεί τη μείξη urban/beach life στη γωνιά με τα T-shirts και τα φούτερ, τα balance boards και τα διάφορα μικροαντικείμενα – έχουν σκοπό να εμπλουτίσουν τη συλλογή τους και με δουλειές άλλων Ελλήνων δημιουργών. Κάθεσαι σε κάποιο από τα τραπέζια μπροστά στο μαγαζί ή απέναντι, με φόντο το πράσινο της πλατείας Τερψιθέας, για καφέ ή φαγητό, και πριν έρθει, μετά ή στο ενδιάμεσο, κάνεις και λίγο shopping. Το μενού έχει ομελέτες, μπρουσκέτες, σαλάτες, burgers, tacos και πολλά ακόμη. Τα ψωμιά που χρησιμοποιούν (προζυμένιο, χαρουπόψωμο, protein bread) τα φτιάχνουν στην κουζίνα τους, το ίδιο και το ζυμάρι για την πίτσα, ενώ από το απόγευμα και μετά σερβίρουν και κοκτέιλ.
ΓΛΥΚΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΟ
Στα πολύσυλλεκτικά concepts της πόλης μόλις ήρθε να προστεθεί και το In Love Again. Αδερφάκι του Baba Au Rum, ακριβώς απέναντί του στον πεζόδρομο της Κλειτίου, αυτό το ιδιαίτερο καφε-ζαχαροπλαστείο, όπου μπορεί κανείς να αγοράσει φυτά εσωτερικού και εξωτερικού χώρου και όμορφα κασπό, στήνει τη δική του οικόσφαιρα στο Ιστορικό Τρίγωνο. Διακοσμημένο σε μινιμαλιστικούς τόνους, με αναφορές στα ’50s, προτείνει γλυκά φτιαγμένα με σύγχρονες τεχνικές, που εμπνέονται από το πεδίο του κοκτέιλ: Μai Tai lemon tart, Spicy Baba, άμεσα συνδεδεμένο με το ομώνυμο signature cocktail του διακεκριμένου μπαρ, που φτιάχνεται με παλαιωμένο ρούμι από το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, μούρα, τζίντζερ και λάιμ, Zombie προφιτερόλ, Pina Colada cheesecake… To μενού περιλαμβάνει και κάποια αλμυρά εδέσματα, που κινούνται στον ρυθμό του brunch και τα οποία υπογράφει ο γνωστός σεφ Μιχάλης Νουρλόγλου. Πέρα από καλό καφέ και κρύα και ζεστά ροφήματα, ο νέος χώρος σερβίρει και coffee cocktails από την ομάδα του Baba Au Rum. Και παράλληλα εκφράζει την ανάγκη για περισσότερο πράσινο και σεβασμό προς το περιβάλλον. Δεν χρησιμοποιούν τίποτα πλαστικό· ο μακροπρόθεσμος στόχος τους είναι το zero waste. Πριν φύγω, ρωτάω και για το όνομα. «Μιλάει για την ψυχική και συναισθηματική κατάσταση ενός ανθρώπου με τη δημιουργικότητά του στο φουλ», μου εξηγεί ο Θάνος Προυναρούς, που πάντα βρίσκει ιδιαίτερους τρόπους να συνδέει την κουλτούρα του μπαρ με άλλα πεδία. Μου φέρνει στον νου κάτι που έχει γράψει ο Καμί, ότι το να δημιουργείς είναι σαν να ζεις δύο ζωές. Και μία να είναι πάντως, κάτι να γυαλίζει το θέλει πού και πού. Μια μικρή απόλαυση, κάτι που σε εξιτάρει, που σου δίνει ιδέες ή σε κινητοποιεί κάνει την καθημερινότητα λιγάκι πιο φωτεινή.
→ East Coast Παλαιολόγου 9, Πειραιάς, τηλ. 210-4296544
→ In love again Κλειτίου 3, κέντρο
→ Kick Σποράδων 26, Κυψέλη, τηλ. 211-1190369
→ Μinu Σαρρή 50, Ψυρρή, τηλ. 210-3232022
→ Μorning Bar Οδυσσέα Ανδρούτσου 36, Κουκάκι
→ PLEGMA COFFEE & LIVING Ευφράνορος 10, Παγκράτι, τηλ. 210-7018219
→ Τhe Makers Πραξιτέλους 37, κέντρο, τηλ. 210-3311372