Κείμενο: Kyle Buchanan C.2021 THE NEW YORK TIMES COMPANY – Απόδοση: ΣΙΜΟΣ ΚΑΒΑΛΙΕΡΑΤΟΣ
Αυτό που κυρίως ήθελε η Κίρστεν Ντανστ από το ταξίδι της στην Ιταλία ήταν να κοιμηθεί ήσυχα στο αεροπλάνο και να πιει ένα Bellini μόλις προσγειωθεί. Οτιδήποτε άλλο θα το εκλάμβανε ως μπόνους και, όπως αποδείχθηκε, τα μπόνους αυτά ήταν πολλά.
Η Ντανστ είχε πάει στην Ιταλία για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, για την πρεμιέρα του Η εξουσία του σκύλου, μιας νέας ταινίας του Νetflix σε σκηνοθεσία της Τζέιν Κάμπιον, στην οποία η 39χρονη ηθοποιός καταθέτει μία από τις καλύτερες ερμηνείες της. Μετά από μήνες εγκλεισμού στο σπίτι, φροντίζοντας το νεογέννητο μωρό της αλλά και εξαιτίας, φυσικά, της πανδημίας, η Ντανστ έφτασε την τελευταία μέρα του Αυγούστου.
Μπορείτε λοιπόν να φανταστείτε πώς ένιωσε όταν κατέβηκε από το αεροπλάνο, επιβιβάστηκε σε ένα πλοίο το ηλιοβασίλεμα και έτρεξε προς το ξενοδοχείο της, με τα φώτα της Βενετίας να αναβοσβήνουν στον ορίζοντα. Καθώς τα απολάμβανε όλα αυτά, η Ντανστ άρχισε να δακρύζει: Μία ολόκληρη μέρα αεροπορικού ταξιδιού, τέσσερις μήνες αϋπνίας με την ανατροφή παιδιών και η πιο όμορφη πόλη που έχει δει κάποιος ποτέ του μπορούν να το κάνουν αυτό σε έναν άνθρωπο.
Οι επόμενες 48 ώρες ήταν ένας ανεμοστρόβιλος. Η Ντανστ προσπάθησε να ξεπεράσει το τζετ λαγκ της στην πισίνα του ξενοδοχείου, όπου έπινε Bellini με τον αδελφό της και παρακολουθούσε ηλικιωμένους εύπορους Ιταλούς να κολυμπούν. Την επόμενη μέρα, η Ντανστ φόρεσε ένα φόρεμα Αrmani Privé, που την έκανε να αισθάνεται αλεξίσφαιρη, και συνόδευσε την Κάμπιον και τον πρωταγωνιστή της ταινίας, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, στην πρεμιέρα στο Sala Grande. Μετά το τέλος της ταινίας, οι θεατές σηκώθηκαν από τις θέσεις τους και χειροκροτούσαν για αρκετά λεπτά, γεμάτοι ενθουσιασμό. Η Κάμπιον και οι ηθοποιοί της χαμογελούσαν. Τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να είχαν πάει καλύτερα. Η Ντανστ, όμως, ήταν ενθουσιασμένη; «Ήμουν τόσο φτιαγμένη από την εμπειρία», μου είπε μετά, «και ταυτόχρονα ένιωθα μια παραλυτική εξάντληση».
Ακόμα και όταν χαμογελάει, η Ντανστ πολλές φορές εκφράζει κάτι πολύ πιο περίπλοκο που συμβαίνει κάτω από την επιφάνεια. Αυτό το χάρισμα της χρησιμεύει πολύ στην ταινία Η εξουσία του σκύλου, που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Τόμας Σάβατζ και στην οποία ο Κάμπερμπατς υποδύεται τον Φιλ, έναν σαδιστή ιδιοκτήτη ράντσου στη Μοντάνα του 1925. Σε όλη τους τη ζωή, ο Φιλ κρατούσε τον μικρότερο αδελφό του, τον Τζορτζ (Τζέσι Πλέμονς), υπό τον έλεγχό του, αλλά, όταν ο Τζορτζ γνωρίζει και παντρεύεται παρορμητικά τη μελαγχολική Ρόουζ (Ντανστ), ο Φιλ δυσφορεί με την εισβολή αυτής της γυναίκας και βάζει σκοπό να την καταστρέψει. Έτσι, στήνεται μια παγίδα για την καημένη τη Ρόουζ: Ο Τζορτζ λατρεύει τη νέα του νύφη και την ενθαρρύνει να ανοιχτεί, αλλά οτιδήποτε αποκαλύπτει η Ρόουζ για την ίδια είναι ένα σημείο ευαλωτότητας που ο Φιλ μπορεί να χρησιμοποιήσει εναντίον της. Ακόμα και όταν η Ρόουζ στρέφεται στο αλκοόλ για να αντιμετωπίσει τους αυταρχικούς τρόπους του Φιλ, την ακούμε να μουρμουρίζει: «Είναι απλώς ένας άνδρας». Αλλά ο τρόπος με τον οποίο η Ντανστ αποδίδει την ατάκα, σαν να πιστεύει μετά βίας αυτό που λέει, υποδηλώνει ότι η Ρόουζ γνωρίζει πολύ καλά το κακό που μπορούν να κάνουν οι άνδρες.
«Δεν φοβάμαι να μοιραστώ τον πόνο μου»
Η εξουσία του σκύλου είναι η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους της Κάμπιον εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία και δείχνει να εξελίσσεται στην πιο καταξιωμένη ταινία της σκηνοθέτιδος μετά τα Μαθήματα πιάνου (1993), αλλά αποτελεί επίσης πρόσφατο παράδειγμα μιας από τις πιο αξιοσημείωτες στροφές καριέρας του Χόλιγουντ. Μετά από χρόνια που καλούνταν να παίξει με ξανθιά, ηλιόλουστη γλυκύτητα, η Ντανστ έχει καταφέρει με κάποιον τρόπο να γίνει το πρόσωπο της απόγνωσης.
Σκεφτείτε τη Μελαγχολία, όπου η κατάθλιψη της Ντανστ φτάνει σε αποκαλυπτικά επίπεδα πριν ακόμα καταστραφεί βίαια ο κόσμος, τον τρόπο με τον οποίο οι ατάκες της αφήνουν μια πικρή επίγευση στη φαινομενικά ρομαντική κομεντί Οι εργένισσες ή στην Αποπλάνηση της Σοφία Κόπολα, με την Ντανστ να βυθίζεται σε μια μοναξιά τόσο προσωπική, που νιώθεις ότι είναι αδιάκριτο να την παρακολουθείς. Ακόμα και στην τηλεοπτική της δουλειά, στο Φάργκο, και στο On Becoming a God in Central Florida η Ντανστ υιοθετεί χαρακτήρες με υψηλή κωμική αξία και φροντίζει να ενεργεί πάντα από ένα μέρος πραγματικής, βαθιάς απογοήτευσης. Έχει νιώσει αυτά τα πράγματα στο παρελθόν και σε κάνει να τα νιώσεις κι εσύ. «Έχει βάθος. Το ξέρει, το έχει βιώσει», μου είπε η Κάμπιον. «Αυτό που βρίσκω τόσο απίστευτο είναι ότι είναι τόσο μέσα στο συναίσθημα της στιγμής. Σε κάνει να νιώθεις αμέσως συμπόνια». Ρώτησα την Ντανστ πώς καταφέρνει να το κάνει αυτό και σκέφτηκε για λίγο την ερώτηση. «Δεν φοβάμαι να μοιραστώ τον πόνο μου», είπε τελικά. «Δεν υψώνω τείχη όταν πρόκειται να μοιραστώ αυτά τα κομμάτια του εαυτού μου. Είναι η δουλειά μου να μοιράζομαι όλα αυτά τα πράγματα».
Το πρωί μητέρα, το βράδυ σταρ
Λίγες μέρες πριν η Ντανστ πετάξει για την Ιταλία, επισκέφθηκα το σπίτι της στο Λος Άντζελες, όπου άνοιξε την εξώπορτα με τα ξανθά μαλλιά της πιασμένα πίσω από τα αυτιά της, κρατώντας ένα μωρό αρκετά ανεπτυγμένο στην αγκαλιά της. «Αυτός είναι ο νεότερος, ο Big Kahuna», είπε, συστήνοντάς με στον τεσσάρων μηνών και δεκαοκτώ κιλών γιο της, Τζέιμς Ρόμπερτ. «Είναι ένας άγγελος, αλλά είναι ένας πεινασμένος άγγελος. Και βαρύς άγγελος». Ο Τζέιμς είναι το δεύτερο παιδί της με τον Πλέμονς, συμπρωταγωνιστή της στην ταινία Η εξουσία του σκύλου – οι δύο ηθοποιοί γνωρίστηκαν το 2015, όταν μοιραία επιλέχθηκαν ως αντρόγυνο στη δεύτερη σεζόν του Φάργκο. Τους τελευταίους μήνες, ο Πλέμονς έλειπε για τα γυρίσματα του δράματος του Μάρτιν Σκορσέζε Οι δολοφόνοι του ανθισμένου φεγγαριού και η Ντανστ είχε αναλάβει ως επί το πλείστον μόνη της τα καθήκοντα ανατροφής των παιδιών. «Είμαι τόσο κουρασμένη, που δεν έχω κοιμηθεί όλη τη νύχτα εδώ και τέσσερις μήνες», είπε καθώς μεταφερθήκαμε στην πίσω αυλή. «Παθαίνω και συσπάσεις στα μάτια». Η Ντανστ έβγαλε ένα μικρό γέλιο. «Ναι, βρίσκομαι σε μια πολύ ιδιαίτερη φάση». Η Ντανστ φαίνεται να έχει μια σύνδεση με το κοινό, που αποδεικνύεται εξίσου άμεση και στην πραγματικότητα. Στη συζήτηση διακρίνεται από ευθύτητα και αντικειμενικότητα, σαν το είδος του φίλου που θα ήταν ειλικρινής μαζί σου αν φορούσες κάτι απαίσιο. Έχει περάσει πάνω από ενάμισης χρόνος από την τελευταία φορά που έχει υποδυθεί κάποιον ρόλο και σίγουρα αντιλαμβάνεται τη γοητεία όλου αυτού του ελεύθερου χρόνου: «Υπάρχει ένα κομμάτι μου που σκέφτεται ότι το έκανα αυτό για τόσο καιρό. Πότε μπορώ να χαλαρώσω;».
Από την άλλη, δεν υπάρχει πολύς χρόνος για χαλάρωση όταν μεγαλώνεις δύο μικρά παιδιά. Καθώς μιλούσαμε, ο μεγαλύτερος γιος της Ντανστ, ο τρίχρονος Ένις, μπήκε στην πίσω αυλή. «Γεια σου, αγάπη μου», ψιθύρισε γλυκά η Ντανστ. «Ωχ, όχι, είσαι θυμωμένος;» Ο Ένις ήταν μουτρωμένος. Δεν ήθελε να πάει στο μάθημα κολύμβησης, επειδή ο εκπαιδευτής προσπάθησε να τον κάνει να βάλει το κεφάλι του κάτω από το νερό. Η Ντανστ γύρισε προς το μέρος μου, σηκώνοντας το φρύδι της. «Έτσι είναι μια συνέντευξη στο σπίτι», είπε. Στην ηλικία του Ένις, η Ντανστ –γεννημένη στο Point Pleasant του Νιου Τζέρσεϊ, από ένα στέλεχος ιατρικών υπηρεσιών και μια αεροσυνοδό– άρχισε να ασχολείται με το μόντελινγκ. Και μέχρι τα οκτώ της είχε εμφανιστεί στην ταινία Η απατηλή λάμψη της ματαιοδοξίας και σε μια ταινία μικρού μήκους σε σκηνοθεσία του Γούντι Άλεν. «Ήμουν ξεκάθαρα πιο ώριμη από το μέσο παιδί στον κόσμο της σόουμπιζ», είπε.
Το Χόλιγουντ μέσα της
Στα δέκα της χρόνια, αυτή η ωριμότητα τη βοήθησε να κερδίσει τον ρόλο που θα την έκανε διάσημη, τον ρόλο μιας ανήλικης βρικόλακα στην ταινία Συνέντευξη με έναν βρικόλακα, αλλά στη συνέχεια, ενώ ζούσε στα διαμερίσματα Oakwood στο Λος Άντζελες –ένας οικισμός επιπλωμένων διαμερισμάτων που κατοικείται κυρίως από παιδιά ηθοποιούς και τους γονείς τους–, ένα άλλο κοριτσάκι τη συνάντησε στην πισίνα και της ανακοίνωσε ότι, σύμφωνα με τον ατζέντη της, θα ήταν η επόμενη Κίρστεν Ντανστ. «Είχα τα κότσια να πω: Αυτό είναι αδύνατον», είπε η Ντανστ. Τα επόμενα χρόνια, ακόμη και όταν κέρδισε ρόλους σε ταινίες υψηλού προφίλ, όπως οι Μικρές κυρίες, Τζουμάντζι και Ο πυρετός της νίκης, η Ντανστ ήταν αποφασισμένη να ακολουθήσει μια φυσιολογική ζωή, μια φυσιολογική σχολική εμπειρία και φυσιολογικούς φίλους.
«Πάντα ένιωθα ότι ήταν ηλίθιο να είσαι ψώνιο», είπε. «Πιθανότατα υποτιμούσα τον εαυτό μου ενεργά στο λύκειο, επειδή δεν ήθελα να με κοροϊδεύουν». Αλλά τίποτα στο Χόλιγουντ δεν είναι φυσιολογικό και, αν εργάζεσαι εκεί από παιδί, είναι βέβαιο ότι κάπως θα τρυπώσει μέσα σου με τρόπους που μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο να ξεμπερδέψεις.
«Τι κάνω εγώ εδώ;»
Στα 25 της, με τρεις ταινίες Spider-Man στο βιογραφικό της, η Ντανστ είχε αρχίσει να αισθάνεται ένα κενό. Αν και είχε βρει έναν σημαντικό συνεργάτη στο πρόσωπο της Κόπολα, η οποία εξερεύνησε με ανατρεπτικό τρόπο την εικόνα της ξανθιάς αφέλειας της Ντανστ με τις ταινίες Αυτόχειρες παρθένοι και Μαρία Αντουανέτα, οι παραγωγές που την ικανοποιούσαν πραγματικά ήταν ελάχιστες. Η υποκριτική δεν της έδινε πλέον χαρά – πολύ συχνά, το επάγγελμά της είχε λάβει τη μορφή εταιρικής συναλλαγής. Δεν ένιωθε πλέον αληθινή σύνδεση. Το 2008, αφού μπήκε στο κέντρο αποκατάστασης Cirque Lodge με σκοπό να θεραπεύσει την κατάθλιψή της, η Ντανστ κατέληξε να συνειδητοποιήσει τον τρόπο που τα παιδικά της βήματα στην υποκριτική είχαν επηρεάσει την ενήλικη προσωπικότητά της. «Για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν θύμωνα ποτέ με κανέναν», είπε. «Απλώς κατάπινα πολλά. Όταν είσαι στο πλατό, είναι ευχάριστο. Από ένα σημείο και μετά πρέπει να θυμώνεις, και νομίζω ότι αυτό τελικά συσσωρεύεται. Δεν μπορείς να επιβιώσεις έτσι. Το σώμα σου σε εμποδίζει».
Μια νέα αποστολή
Γι’ αυτό, αφού πάτησε τα 30 της και δουλεύοντας τα τελευταία χρόνια με τη δασκάλα υποκριτικής Greta Seacat, η Ντανστ βρήκε μια νέα λυτρωτική σύνδεση με τη δουλειά της: θέλει να μετουσιώσει την «ακαταστασία» που οι άνθρωποι καταπιέζουν σε ερμηνείες. «Αυτό θα έπρεπε να είναι η υποκριτική», είπε. «Αυτές είναι οι ερμηνείες που αγαπώ, που είναι οι πιο αποκαλυπτικές για τους ανθρώπους και τα δύσκολα πράγματα που περνάμε στη ζωή».
Αυτό ακριβώς ήθελε να αποδώσει με τον χαρακτήρα της Ρόουζ στο Η εξουσία του σκύλου, η οποία είναι τόσο πολύ απογοητευμένη από τον Φιλ, που τελικά δεν μπορεί πλέον να αντιληφθεί αν έχει κάποια αξία ως άνθρωπος. «Αισθάνομαι ότι αυτό είναι ένα κομμάτι της νεαρής Κίρστεν που έπρεπε να φέρω στην επιφάνεια ξανά», είπε. «Και αυτό δεν είναι κάτι που θέλω να ξαναζήσω, αλλά για τον ρόλο πρέπει να το κάνεις». Η Ντανστ απέφευγε τον Κάμπερμπατς στο πλατό της Νέας Ζηλανδίας και συχνά παρέμενε σιωπηλή τις ώρες πριν από τα γυρίσματα. «Είναι δύσκολο για τη Ρόουζ να εκφράσει τη φωνή της», είπε. «Δεν μιλούσα σε κανέναν, έτσι ώστε το πρώτο πράγμα που έβγαινε από το στόμα μου να είναι νευρικό και περίεργο και να μου δίνει την αίσθηση ότι είμαι σαν ψάρι έξω από το νερό». Αλλά η Ντανστ δεν είναι από τους ηθοποιούς που θέλουν να παίρνουν τον ρόλο μαζί τους στο σπίτι, ειδικά από τη στιγμή που στο σπίτι αυτό έμενε με τον συμπρωταγωνιστή της. «Ο Τζέσι κι εγώ ήμασταν τυχεροί που κάναμε μια ταινία μαζί», είπε. «Είχαμε ο ένας τον άλλο σε όλη αυτή την ιστορία, για να γελάμε μαζί, για να γκρινιάζουμε». Και για μια ηθοποιό που είναι τόσο προσηλωμένη στο να αποτυπώνει τις δύσκολες στιγμές ενός χαρακτήρα, ήταν σημαντικό να μη σκέφτεται υπερβολικά τα πράγματα που θα την ωφελούσαν αν απλώς τα ένιωθε.
«Είναι ωραίο να μεγαλώνεις, γιατί απλώς νοιάζεσαι λιγότερο για το τι σκέφτονται οι άνθρωποι για σένα», είπε. «Δεν έχω αμφιβολίες για την υποκριτική μου, και αυτό είναι το πιο απελευθερωτικό πράγμα. Είναι κάτι που συνέβη κατά κάποιον τρόπο μετά το πρώτο μου παιδί: έχεις μια θαρραλέα στάση απέναντι στη ζωή, γιατί ποιο το νόημα να μην έχεις;» Τούτου λεχθέντος, παραμένει μια πικρή αίσθηση ότι τα πρόσφατα επιτεύγματά της μπορεί να μην έχουν γίνει ευρέως αντιληπτά. Ακόμα και η Κόπολα το πιστεύει αυτό, γράφοντας σε ένα email: «Είναι η καλύτερη ηθοποιός της γενιάς της (φυσικά και είναι η αγαπημένη μου!), αλλά πιστεύω ότι δεν έχει αναγνωριστεί όσο θα έπρεπε». Αυτό μπορεί να αλλάξει με την ταινία Η εξουσία του σκύλου, η οποία εκτιμάται πως θα χαρίσει στην Ντανστ την πρώτη της υποψηφιότητα για Όσκαρ. Αλλά, είτε αυτό συμβεί είτε όχι, η ηθοποιός μού είπε ότι πια έχει συμφιλιωθεί με τη θέση της στο Χόλιγουντ. «Λέω στον εαυτό μου: Έχω δουλέψει αρκετά και σκληρά και δεν πειράζει αν δεν αρέσω στον κόσμο», είπε. «Έχω κάνει πολλά και μου αρέσουν οι ταινίες στις οποίες έχω παίξει. Αυτό είναι πραγματικά μεγάλο επίτευγμα, νομίζω, να σου αρέσουν οι ταινίες στις οποίες έχεις παίξει. Δεν νομίζω ότι άλλοι ηθοποιοί αισθάνονται συχνά έτσι».
Ώρες μετά την πρεμιέρα της ταινίας Η εξουσία του σκύλου στη Βενετία, η Ντανστ, η Κάμπιον και ο Κάμπερμπατς πέταξαν στο Κολοράντο για να προμοτάρουν την ταινία τους στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Telluride. Μετά από αυτό, πέταξε πίσω στο Λος Άντζελες και επέστρεψε στον ρόλο της ως μητέρα πλήρους απασχόλησης. Την επομένη της επιστροφής της, τα είπαμε μέσω βιντεοκλήσης. «Όταν μπήκα στο σπίτι, σκέφτηκα: Αυτό δεν συνέβη ποτέ», είπε. «Έτσι ένιωσα: Είμαι ξανά στο σπίτι και επιστρέφω στην πραγματικότητα του εμετού στο πουκάμισό μου».
→ Η διανομή της ταινίας στις ελληνικές αίθουσες δεν έχει επιβεβαιωθει. Θα προβάλλεται από το Netflix από 1ης Δεκεμβρίου.