Γιόλα Ψαροπούλου: Νέα ζωή σε πεταμένα έπιπλα

Γιόλα Ψαροπούλου: Νέα ζωή σε πεταμένα έπιπλα

Απομεινάρια της αστικής Αθήνας μετατρέπονται σε έπιπλα-έργα τέχνης, μαρτυρίες της πολυπλοκότητας και της παραδοξότητας των καιρών μας.

4' 32" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είναι δύο από τις ιδέες που οι κρίσεις αποδόμησαν: ότι ο χρόνος εξελίσσεται γραμμικά με συνεχές θετικό πρόσημο και ότι η αλλαγή αποτελεί την προνομιούχα μορφή της χρονικής διαδοχής. Και οι δύο ιδέες συνδέονταν με την αντίληψη της νεότερης εποχής για την ιστορία ως βήμα προς την αδιαμφισβήτητη πρόοδο – οι κοινωνίες αλλάζουν ακατάπαυστα, μερικές φορές με βίαιο τρόπο, και καθεμιά από αυτές τις αλλαγές είναι ένα ακόμα βήμα προς τα εμπρός, πιστεύαμε. Οι μεγάλες παγκόσμιες απειλές τραυμάτισαν τη σύλληψη του μέλλοντος ως γραμμική συνέχεια προς τη Γη της Επαγγελίας, διέλυσαν τις ακλόνητες βεβαιότητες και μαζί την εικόνα της πραγματικότητας και του χρόνου, κατέρριψαν τη μονοδιάστατη αντικειμενικότητα, φανερώνοντας την πολλαπλότητα των όψεων, των απόψεων, των ερμηνειών, των επιλογών. 

Γιόλα Ψαροπούλου: Νέα ζωή σε πεταμένα έπιπλα-1
Στο εργαστήρι του Μεταξουργείου, άξονες από ξύλινα ρολά, περίτεχνα κουρτινόξυλα αλλά και απλά ξύλινα οικοδομικά υλικά κερδίζουν μια δεύτερη ευκαιρία ζωής.

Η Γιόλα Ψαροπούλου αποτυπώνει ακριβώς αυτή τη νέα συνθήκη, με έναν εντελώς ιδιαίτερο, δικό της, εντυπωσιακό τρόπο. Αποδομεί και αναδομεί εκ νέου τα απομεινάρια της παλιάς αστικής Αθήνας, δίνοντάς τους μία ακόμα, δεύτερη ευκαιρία ζωής. Μαζεύει έπιπλα και αντικείμενα πεταμένα στον δρόμο και με μεγάλη προσοχή, ανατρεπτική έμπνευση και βαθιά αγάπη δημιουργεί νέα, πρωτοποριακά θα έλεγε κανείς, σουρεαλιστικά ή κυβιστικά έπιπλα, με πολλαπλές χρήσεις, όπου η ευκλείδεια γεωμετρία δίνει τη θέση της σε σχήματα με γνωρίσματα του φαντασιακού. Τα έπιπλα YOP, όπως τα ονομάζει από τα αρχικά του ονόματός της, συνθέτουν μια αρχιτεκτονική αντικρουόμενων δυνάμεων, που μοιάζει να αποκαλύπτει όλη την παραδοξότητα και την πολυπλοκότητα της εποχής.

Καθένα από αυτά είναι μια νέα μοναδική οντότητα, μια ενότητα που ισορροπεί στέρεα από τις δυνάμεις της συνάφειας και της αντίθεσης των μερών της. Πόδια από διαλυμένα τραπέζια και καρέκλες, φύλλα από ντουλάπες και κομοδίνα, με διαφορετικό από τον αρχικό τους προσανατολισμό, γίνονται σκελετοί και ράφια βιβλιοθηκών, καθρέφτες και μέρη από τουαλέτες και ερμάρια, μετατρέπονται σε μπουφέδες και ένα σωρό άλλα μοναδικά κομμάτια, που χωρίς να εγκαταλείπουν το αστικό τους παρελθόν αποκτούν ένα νέο ευφρόσυνο παρόν.  

Μια δουλειά από το μηδέν 

«Η αρχική ιδέα ήταν αν μπορεί ένας άνθρωπος χωρίς κανέναν πόρο να ξεκινήσει μια δουλειά από το μηδέν, να ζήσει από τα σκουπίδια. Πολλοί στην περιοχή ζουν από τα σκουπίδια, συλλέγοντας ανακυκλώσιμα υλικά, αλλά και τρόφιμα… Άρχισα, λοιπόν, να μαζεύω πράγματα από τον δρόμο, κυρίως αντικείμενα από ξύλο, που μου αρέσει πολύ. Και με ένα πριόνι, ένα σφυρί, λίγα καρφιά ξεκίνησα να τα δουλεύω», εξηγεί στο «Κ» η ίδια. Βρισκόμαστε στον ευρύχωρο ισόγειο χώρο της στο Μεταξουργείο (Μ. Αλεξάνδρου 80), το «Τσεπετάδικο», όπως το αποκαλεί, από τον πατέρα του Πινόκιο, τον Τσεπέτο, όπου πεταμένα πράγματα ξαναπαίρνουν ζωή –στο πίσω μέρος έχει το εργαστήριό της– και εκτίθενται. Μπροστά από τη γυάλινη απλή πρόσοψή του, περνούν 80χρονες κυρίες, μεσήλικες, φορτοεκφορτωτές και υπάλληλοι γειτονικών καταστημάτων, μια πανσπερμία κόσμου που βιάζεται να πάει στη δουλειά του, ρακοσυλλέκτες, κορίτσια και αγόρια, ορισμένα με εκκεντρικά ντυσίματα… Το Μεταξουργείο φέρει έντονα τα σημάδια του «εξευγενισμού», δηλαδή της έλξης νέων κατοίκων, κυρίως ελεύθερων επαγγελματιών και καλλιτεχνών. 

Γιόλα Ψαροπούλου: Νέα ζωή σε πεταμένα έπιπλα-2

«Η δεύτερη ιδέα που με ώθησε σε αυτό προέκυψε από τη δυσφορία που μου προκαλεί η απαξίωση των πραγμάτων. Αν δείτε τι πετάνε, αυτό το πιάνο το μάζεψα από τον δρόμο, εκείνο το υπέροχο ακέραιο παιδικό γραφειάκι του ’50, με το ρολ-τοπ, τη μολυβοθήκη, τα σημάδια της μαθητικής ζωής αποτυπωμένα πάνω του, το βρήκα στα σκουπίδια. Δεν είχα την οικολογική πρόθεση ανακύκλωσης των πραγμάτων, αλλά μια βαθιά δυσανασχέτηση για την απαξίωση των παλιών αντικειμένων και τη λαχτάρα να τα σώσω. Και λίγο λίγο η ενασχόλησή μου με αυτά εξελίχθηκε πιο δημιουργικά και κατέληξε εδώ, σε έπιπλα που φτιάχνω ανάλογα με την έμπνευση και τον χρόνο μου, γιατί δεν είναι αυτή η βασική μου δουλειά, είναι το χόμπι μου, που έγινε κάτι πολύ παραπάνω από χόμπι», λέει η κ. Ψαροπούλου, η οποία, πέρα από δημιουργός των επίπλων YOP τα τελευταία δέκα χρόνια, είναι πρόεδρος του Μουσείου Νεώτερης Κεραμικής, εξαιρετικά δραστήρια στον τομέα της εσωτερικής αρχιτεκτονικής και της αναδόμησης-αναβάθμισης χώρων και με αρκετά χρόνια θητείας στον χώρο του εμπορίου.

Μπουφές από τουαλέτα!

Ένας μπουφές έχει κατασκευαστεί από μια τουαλέτα που έχει τοποθετηθεί ανάποδα, πόδια διαλυμένου τραπεζιού που έχουν ενταχθεί στη σύνθεση επίσης ανάποδα, όπως ανάποδα έχει κολληθεί και το φωτιστικό που κυριαρχεί στην κορυφή. «Όλα είναι ανάποδα, όπως οι καιροί μας», λέει η Γιόλα Ψαροπούλου.

Γιόλα Ψαροπούλου: Νέα ζωή σε πεταμένα έπιπλα-3
Μπουφές από πόδια διαλυμένου τραπεζιού και μέρη παλιάς τουαλέτας, ενταγμένα στη σύνθεση ανάποδα, όπως και το φωτιστικό στην κορυφή.

Ολόγυρα ένα πλήθος από έπιπλα-συνθέσεις, γραφεία, ραφιέρες, κρεμάστρες, ρολόγια, συρταριέρες, σεκρετέρ, φτιαγμένα από ανάγλυφα τμήματα ντουλαπιών, κοσμημένες επιφάνειες τραπεζιών, περίτεχνα καρεκλοπόδαρα, γραμματοκιβώτια πολυκατοικιών του ’30, βελούδινες σιδερώστρες, ξύλινα υλικά κατεδαφίσεων… «Εκείνα τα φωτιστικά είναι συνθέσεις με καλαπόδια που βρήκα σε ένα παλιό εργοστάσιο. Αυτό το έπιπλο, που είναι φτιαγμένο από καρέκλες τοποθετημένες λοξά, κασόνια και συρτάρια όπως τα στοιβάζει κανείς σε μια αποθήκη, αποτυπώνει την ιδέα της αποθήκευσης. Εκείνο το φωτιστικό το έφτιαξα από παλιά κουρτινόξυλα και αυτό το λαμπατέρ από παλιό άξονα ξύλινου ρολού και τον μεταλλικό δίσκο όπου τυλιγόταν ο ιμάντας», περιγράφει. Δίπλα μας, μια σειρά από συρτάρια, διαφορετικών στιλ και μεγεθών, συνθέτουν ένα χαρούμενο κομό. 

Όσο περιεργαζόμαστε τις δημιουργίες της, εκείνη επιστρέφει στο εργαστήριό της και μετράει, σημειώνει, κόβει ξύλα με το ηλεκτρικό πριόνι, πλανάρει, ενώνει με φροντίδα, καρφώνει, τρίβει σχεδόν με τρυφερότητα. «Δεν κάνω βαριά ξυλουργική, αν και μερικά κομμάτια είναι πολύ μεγάλα και βαριά, γιατί δεν κατασκευάζω τα έπιπλα από το μηδέν, ανασυνθέτω τα παλιά», απαντά στο έκπληκτο βλέμμα μας. Ο φθινοπωρινός ήλιος έχει χαμηλώσει και έχει λούσει πάγκους, εργαλεία, θραύσματα ζωών, υπολείμματα διαφορετικών εποχών, πλαταίνοντας τη διάσταση του χώρου και κατακερματίζοντας τη διάσταση του χρόνου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή