Τα τελευταία δεκατρία χρόνια, το περιοδικό «Γαστρονόμος» δίνει τα δικά του Όσκαρ στους ανθρώπους που φέρνουν στο τραπέζι μας νόστιμα και ποιοτικά προϊόντα – παραγωγούς, μεταποιητές, εμπόρους και επιχειρηματίες που ξεχωρίζουν για το ήθος τους και είναι ταγμένοι σε ένα πράγμα: να παράγουν τρόφιμα που δεν θα δίσταζαν να δώσουν και στα παιδιά τους. Αν τους δει κανείς μεμονωμένα, μοιάζουν με μικρές μονάδες, όλοι μαζί όμως γίνονται σαρωτικό κύμα που ωθεί σε μια αναγκαία και ουσιαστική αλλαγή.
Από τα πρώτα βραβεία του «Γαστρονόμου» παρακολουθούμε να ωριμάζει ο καρπός αυτής της αλλαγής. Στην αρχή, κάποιοι από τους βραβευμένους έμοιαζαν με ρομαντικούς τρελούς, όπως τείνουμε να θεωρούμε όλους εκείνους που πηγαίνουν ενάντια στο ρεύμα της εποχής τους και ξεφεύγουν από τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή. Τρελοί που προτιμούσαν να σκάψουν το χωράφι τους παρά να ζουν από τις επιδοτήσεις· που επέλεξαν να αναβιώσουν παλιές καλλιέργειες και αυτόχθονες ράτσες ζώων· που έκαναν το επόμενο βήμα και τυποποίησαν τα προϊόντα τους, δίνοντάς τους υπεραξία, και δεν αρκέστηκαν να τα διαθέτουν χύμα, «μαύρα» και ανώνυμα· που επένδυσαν σε εξοπλισμό και μηχανήματα, σε συσκευασίες και σωστές ετικέτες, σε ISO και άλλα πρωτόκολλα, για να μπορέσουν να διεκδικήσουν μια θέση στα ράφια της Αμερικής, του Καναδά και της Γερμανίας· που στράφηκαν στη βιολογική παραγωγή, σε μια εποχή που όλοι γελούσαν με τη «νέα μόδα» και τους θεωρούσαν γραφικούς. Για τον «Γαστρονόμο», δεν ήταν ούτε ρομαντικοί ούτε τρελοί και οπωσδήποτε δεν ήταν γραφικοί. Θεσμοθετώντας τα Βραβεία Ποιότητας, το περιοδικό και η «Καθημερινή» θέλησαν να δώσουν βήμα σε αυτούς τους ανθρώπους και να ανοίξουν τον δρόμο για να ακολουθήσουν κι άλλοι. Παράλληλα, συνέβαλαν στο να μπουν στον πυρήνα της συζήτησης έννοιες όπως η τοπική κουζίνα, η βιωσιμότητα, ο σεβασμός στο περιβάλλον, η εντοπιότητα, η αλυσίδα «από το χωράφι στο πιάτο» κ.ά. Και όχι ως εννοιολογικά αντιδάνεια από το εξωτερικό, αλλά ως παλαιόθεν αξίες της ελληνικής κουζίνας. Αν δούμε όλες αυτές τις περιπτώσεις που έχουν διακριθεί στα Βραβεία Ποιότητας του «Γαστρονόμου» όλα αυτά τα χρόνια, αν τις συγκεντρώσουμε όλες μαζί, θα έχουμε έναν πολύτιμο οδηγό για την ελληνική παραγωγή τροφίμων ο οποίος θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία και να μοιράζεται στους υπουργούς και υφυπουργούς αρμόδιους για θέματα αγροτικής παραγωγής, τουρισμού και εξαγωγών.
Κι ερχόμαστε στο σήμερα
Φέτος, για πρώτη φορά τα Βραβεία Ποιότητας δεν θα απονεμηθούν σε παραγωγούς ποιοτικών ελληνικών τροφίμων, αλλά σε εστιατόρια που σέβονται αυτούς τους παραγωγούς και τους τιμούν στις κουζίνες τους. Συνειδητοποιώντας ότι η διασύνδεση της παραγωγής και της τοπικής αγροτικής οικονομίας με τη γαστρονομία και την εστίαση είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε, αν θέλουμε να αποκτήσει η ελληνική κουζίνα μια συμπαγή και αδιαίρετη ταυτότητα, ο «Γαστρονόμος» περνάει από την άλλη πλευρά του μαγικού καθρέφτη και ψάχνει και εκεί να φωτίσει και να αναδείξει τα ευτυχή παραδείγματα: στην εστίαση.
«Από ταβέρνες και ουζερί μέχρι μοντέρνα γαστροκαφενεία δημιουργικής κουζίνας βραβεύουμε φέτος», σημειώνει ο αρχισυντάκτης του «Γ», Άγγελος Ρέντουλας. Και συνεχίζει: «Τα κριτήριά μας δεν ήταν αμιγώς γευστικά. Δεν επιλέξαμε αυτά τα εστιατόρια μόνο και μόνο γιατί μαγειρεύουν νόστιμα. Αυτό –αν θέλετε– ήταν το προαπαιτούμενο. Τα επιλέξαμε γιατί λειτουργούν ως φάροι τοπικότητας, γιατί χρησιμοποιούν σχεδόν αποκλειστικά τοπικά προϊόντα που παράγονται σε μικρή ακτίνα από την κουζίνα τους, γιατί είναι σε διαρκή ζύμωση με τον τόπο και την εποχή, γιατί κάνουν συνέργειες με ντόπιους παραγωγούς, πείθοντάς τους να στραφούν σε παραδοσιακές καλλιέργειες, γιατί πολλοί από αυτούς έχουν βιολογικές φάρμες και καλλιέργειες οι ίδιοι, παράγουν ελαιόλαδο και μέλι, εκτρέφουν ζώα και φυτεύουν λαχανικά και βότανα που καλύπτουν τις ανάγκες του εστιατορίου τους σε μεγάλο βαθμό, γιατί έχουν την αγωνία να ανακαλύψουν τα σπάνια προϊόντα της περιοχής τους και να τα αναδείξουν, γιατί αναζητούν παλιές συνταγές και παραδοσιακούς τρόπους μαγειρέματος ή, το αντίθετο, επιδιώκουν να συστήσουν την παράδοση με σύγχρονο και δημιουργικό τρόπο σε ένα δυναμικό και ψαγμένο κοινό που του αρέσει να τρώει από παϊδάκια μέχρι σούσι. Το ζητούμενό μας δεν ήταν να μαγειρεύουν παραδοσιακά, αλλά να μαγειρεύουν –όσο γίνεται– βιώσιμα βάζοντας στις κατσαρόλες τους τον τόπο τους».
Εννέα τέτοια συναρπαστικά εστιατόρια από διάφορες περιοχές της Ελλάδας βραβεύονται, λοιπόν, φέτος στα 14α Βραβεία Ποιότητας του «Γαστρονόμου». Εξαιρέθηκαν η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, αφού τα εστιατόρια σε αυτές τις πόλεις δεν έχουν την ίδια ανάγκη προβολής. Με έναν τρόπο, όμως, αυτή η επιλογή είναι βαθιά συμβολική. Μακριά από τα φώτα της πόλης, χωρίς τον «θόρυβο» των Μέσων και των social media, στην ελληνική ύπαιθρο που ταλαιπωρήθηκε τόσο πολύ από την αστυφιλία, αθόρυβα και σταδιακά, βλασταίνει η άνοιξη της ελληνικής κουζίνας.
Όπως και πέρυσι, η βράβευση θα πραγματοποιηθεί ψηφιακά, λόγω των περιορισμών που θέτει η Covid-19. Για την ψηφιακή απονομή, ο «Γ» συνεργάζεται και φέτος με την εταιρεία Digital Minds, η οποία αναλαμβάνει την παραγωγή, ενώ στον ρόλο των παρουσιαστών συναντάμε και πάλι το εξαιρετικό δίδυμο των Λάμπρου Φισφή και Δημήτρη Μακαλιά, οι οποίοι θα επιδιώξουν να παρουσιάσουν ένα τόσο σοβαρό θέμα με τρόπο κατανοητό, εξηγώντας «δύσκολους» όρους όπως βιωσιμότητα, εντοπιότητα κ.ά. σε ένα όχι απαραίτητα εξοικειωμένο κοινό. Ακολουθώντας την επιτυχημένη συνταγή της περσινής χρονιάς, με ίσες δόσεις χιούμορ και συγκίνησης και με εμβόλιμα σκετς που θα κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον μας, είναι σίγουρο ότι θα κερδίσουν το στοίχημα.
ΙΝFO → Για να παρακολουθήσετε τα 14α Βραβεία Ποιότητας του «Γαστρονόμου» και της «Καθημερινής», συντονιστείτε στο κανάλι του «Γ» στο YouTube. Η πρεμιέρα είναι στις 23 Δεκεμβρίου, στις 8 μ.μ.
