Η ανακάλυψη μιας άγνωστης Βοιωτίας

Η ανακάλυψη μιας άγνωστης Βοιωτίας

Μια μονοήμερη εξόρμηση στην Υλίκη και στην Παραλίμνη μπορεί να ξυπνήσει τον εξερευνητή που κρύβετε μέσα σας.

5' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Εντάξει, ξέρουμε εκ των προτέρων ότι δεν θα αντικρίσουμε τη λίμνη Κερκίνη ή των Ιωαννίνων, δεν υπάρχει καμία τέτοια προσδοκία. Βασικά δεν υπάρχει καμία προσδοκία γενικώς. Υπάρχει απλώς ένας λαμπερός χειμωνιάτικος ήλιος και μια ζωηρή διάθεση ανακάλυψης. Στην εποχή της δίχως όρια πληροφορίας, σπάνια τυχαίνει να μην ξέρεις από πριν τι θα δεις εκεί που πας. Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι μια ζωή βλέπουμε τη λίμνη Υλίκη μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου να στραφταλίζει στα δεξιά της εθνικής οδού, σε κάθε ταξίδι προς βορρά. Ξέρουμε επίσης ότι για ένα διάστημα υδροδότησε την πόλη της Αθήνας, τροφοδοτώντας τη λίμνη του Μαραθώνα, και ότι από τότε που ανέλαβαν ο Μόρνος και ο Εύηνος η Υλίκη λειτουργεί σαν καβάτζα. 

Οδηγούμε στην παλιά εθνική οδό Αθηνών-Θηβών, που είναι μια ωραία διαδρομή, γνωστή στους μοτοσικλετιστές και στους ποδηλάτες. Με αυτόν τον τρόπο η εκδρομή αυξάνεται κατά μόλις 10 λεπτά – από τη νέα εθνική οδό θέλετε μία ώρα έως την έξοδο για Υλίκη. Ήπιες στροφές, πράσινο που εναλλάσσεται με καμένα τμήματα δάσους και χωριά που έχουν το ενδιαφέρον τους και θα μπορούσατε να σταματήσετε, όπως τα Βίλια με τις φημισμένες κοψιδερί, η Οινόη με τον πύργο του 4ου αιώνα π.Χ. και οι Ελευθερές με το σημαντικό φρούριο επίσης του 4ου αιώνα π.Χ. Έπειτα, φτάνεις στη Θήβα, που κι αυτή έχει ενδιαφέροντα αρχαιοελληνικά σημεία.  

Βάλτε στο GPS το χωριό Ύπατο γιατί αποτελεί μια καλή αρχή (αλλά και κατάληξη, για τα καλά κρεατικά της ταβέρνας Πατίκας). Από πάνω του βρίσκεται το Σαγμάτειο όρος, ένα ύψωμα 750 μ. για την ακρίβεια, μέσα στην ατελείωτη φλαταδούρα της περιοχής. Εκεί είναι η ονομαστή Μονή Σαγματά, η οποία ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα επάνω στον αρχαίο ναό του Υπάτου Διός. Αναστηλωμένη, φροντισμένη, με ωραίες τοιχογραφίες και ψηφιδωτό δάπεδο, με αρχαίους κίονες και με την κάρα του ιδρυτή, Οσίου Κλήμη. Τον χειμώνα είναι επισκέψιμη μέχρι τις 13.00. Προσεγγίστε και τη νέα εκκλησία παραπλεύρως για να χαζέψετε τη θέα: Η πεδιάδα της Βοιωτίας, η Υλίκη με τα φιόρδ της και η Παραλίμνη απλώνονται στα πόδια σας, κι έτσι αποκτάτε και μια εικόνα για το πού θα βρεθείτε αργότερα. Στο βάθος υψώνεται ο χιονισμένος Παρνασσός. Με επόμενο στόχο το χωριό Μουρίκι διασχίζετε εκτάσεις με καλλιέργειες, χωράφια με παλιές αποθήκες, άλλοτε οργωμένα, άλλοτε εγκαταλελειμμένα, με τους πυλώνες της ΔΕΗ να «σπάνε» την ατελείωτη επίπεδη έκταση.

Η ανακάλυψη μιας άγνωστης Βοιωτίας-1
Αγνάντι στη βοιωτική πεδιάδα και στο χωριό Ύπατο από το μονοπάτι που οδηγεί στη σκήτη της Μονής Σαγματά. 

Η ΛΙΜΝΗ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΛΙΜΝΗ

Έξω από το Μουρίκι υπάρχει διασταύρωση: αριστερά προς Υλίκη και δεξιά προς Παραλίμνη και κατόπιν Χαλκίδα. Ο δρόμος προς Παραλίμνη είναι ασφάλτινος, ωστόσο περνά αρκετά μακρύτερα από τη λίμνη και μπορεί να σας οδηγήσει έως το Σκροπονέρι με τη μεγάλη παραλία και τη θέα στην Εύβοια. Πλήθος χωματόδρομων οδηγούν στις όχθες της Παραλίμνης, αυλακωμένοι συνήθως από τις ρόδες των αγροτικών μηχανημάτων. Ανοίγεις τα παράθυρα του αυτοκινήτου και μοσχοβολά σέλινο και σκόρδο από τις καλλιέργειες. Βλέπεις μπρόκολα και φρέσκα κρεμμύδια να μεγαλώνουν κοντά στα νερά της λίμνης, εργάτες να φροντίζουν τη γη και ζευγαράκια να βγαίνουν φωτογραφίες, πουλιά να πετούν πάνω από την ακύμαντη επιφάνεια. 

Η Παραλίμνη είναι σημαντικός βιότοπος, με πολλά είδη πουλιών και τύπους οικοτόπων, και έχει δύο ιδιαιτερότητες: η μία είναι το δάσος με τα νούφαρα στα νοτιοδυτικά, η άλλη είναι οι καταρράκτες που σχηματίζονται στο κανάλι προς τη θάλασσα όταν τα νερά της υπερχειλίζουν. Η Παραλίμνη και η Υλίκη έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 και με λίγη φροντίδα οι δύο λίμνες μπορούν να γίνουν ένας ωραίος προορισμός για birdwatching και ποδηλατάδες σε απόσταση μίας ώρας από την πρωτεύουσα.

Η ανακάλυψη μιας άγνωστης Βοιωτίας-2
1. Στον πύργο της Οινόης, του 4ου αιώνα π.Χ., δίπλα στην παλαιά εθνική οδό.  
2. Στην περιοχή κυριαρχούν οι καλλιέργειες, αλλά στο Σαγμάτειο θα συναντήσετε και ζώα. 
3. Η πύλη στην Ακρόπολη της Αρχαίας Ακραιφνίας. 4. Η αναστηλωμένη Μονή Σαγματά.

20.000 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ 

Στην Υλίκη θα φτάσετε περνώντας πρώτα από το αντλιοστάσιο της ΕΥΔΑΠ και ακολουθώντας κατά βούληση και με διάθεση περιπέτειας το δίκτυο χωματόδρομων (δύο κλασικά σημεία πικνίκ θα βρείτε στρίβοντας αριστερά μετά το αντλιοστάσιο και πάλι αριστερά στο μικρό εικονοστάσι). Με έκταση 22 τ.χλμ. και μέγιστο βάθος 40 μ., η Υλίκη γεμίζει από υπόγειες πηγές και από την Κωπαΐδα μέσω μιας διώρυγας και του Βοιωτικού Κηφισού, ωστόσο η στάθμη της αυξομειώνεται διαρκώς. 

Οι διακλαδώσεις είναι πολλές, οι πινακίδες ανύπαρκτες, αλλά οι εικόνες απολαυστικές. Πουλιά πολλά δεν είδαμε αυτή την εποχή, αλλά τα αναζητήσαμε μέσα στους καλαμιώνες, τσαλαβουτήσαμε σε λάσπες, αγοράσαμε σπανάκι που μόλις είχε κοπεί, συναντήσαμε ερασιτέχνες ψαράδες με τα καλάμια τους και μια οικογένεια που είχε κατασκηνώσει για το Σαββατοκύριακο. Αν έλειπαν και τα σκουπίδια, όλα θα ήταν καλύτερα, αλλά καταλαβαίνεις εξαρχής πως δεν είσαι σε ένα τουριστικό μέρος, κι αυτό έχει τη γοητεία του. 

Αν έχετε χρόνο και όρεξη για περισσότερες ανακαλύψεις, δεν έχετε παρά να φτάσετε στο γειτονικό Ακραίφνιο, που μέχρι τώρα λογικά ήταν και για εσάς απλώς μία ονομασία εξόδου στην εθνική οδό. Λίγο πριν από το χωριό βρίσκεται το σπήλαιο του Σαρακηνού, το σημαντικότερο από τα αμέτρητα σπήλαια της περιοχής. Εδώ βρέθηκαν οστά ζώων και ανθρώπων, εργαλεία, ειδώλια, αγγεία, μαγειρικά σκεύη, σπόροι… Η ανθρώπινη παρουσία υπολογίζεται από την Ανώτερη Παλαιολιθική περίοδο, 20.000 χρόνια πριν. Κάμποσα σκαλιά και ένα απότομο μονοπάτι οδηγούν στην είσοδο, ωστόσο δεν είναι επισήμως επισκέψιμο. 

Μέσα στο χωριό θα δείτε τον ναό του Αγίου Γεωργίου με την ωραία αρχιτεκτονική και το καμπαναριό, τις αξιόλογες τοιχογραφίες τριών εποχών και μια επιγραφή του Φράγκου Αντόνιο ντε Φλάμα, που έχτισε τον ναό το 1311 εκπληρώνοντας το τάμα του καθώς γλίτωσε στην περίφημη μάχη της Κωπαΐδας μεταξύ Φράγκων και Καταλανών.

Η ανακάλυψη μιας άγνωστης Βοιωτίας-3
1. Όποιον χωματόδρομο και αν ακολουθήσετε, θα σας οδηγήσει στα χωράφια, πλάι στα νερά της Παραλίμνης. 
2. Εργάτες δουλεύουν τη γη. 
3. Πανοραμική άποψη του Ακραίφνιου. 
4. Το χαρακτηριστικό γεφυράκι στο υδραγωγείο της ΕΥΔΑΠ. 

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ

Ακόμα πιο ψηλά (θα περπατήσετε μόλις 10 λεπτά) βρίσκεται η Ακρόπολη της Ακραιφνίας, της οποίας σώζονται τα τείχη και η πύλη. Η θέα από εκεί προς το χωριό, τον κάμπο και την Υλίκη είναι υπέροχη. Από την άλλη μεριά του χωριού, μέσα στα χωράφια, κρύβεται το Ηρώο του Πτώου Απόλλωνα, και στον δρόμο που ανεβαίνει για τη μονή Αγίας Πελαγίας, τα ερείπια του ιερού του και του μαντείου. Από εδώ μπορείτε να κατεβείτε επίσης στο Σκροπονέρι, διαφορετικά προς τα βόρεια θα βρείτε το χωριό Κόκκινο και κατόπιν το Νέο Κόκκινο ή Άγιος Ιωάννης, το χωριό που έφτιαξε η Λάρκο, η εταιρεία εξόρυξης και επεξεργασίας σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων, για τους εργαζομένους στα μεταλλεία. 

Τα μεταλλεία είναι στις πλαγιές από πάνω και το εργοστάσιο στον όρμο της Λάρυμνας, βορειότερα. 

Ο ατμοσφαιρικός οικισμός με την άψογη ρυμοτομία είναι φτιαγμένος από τσιμέντο, πέτρα και τσίγκο, και τα πάντα μοιάζουν να έχουν πάρει μια κόκκινη απόχρωση. Σε μερική εγκατάλειψη πια, βλέπεις τα παλιά κτίρια, το ιατρείο, το φαρμακείο, το καφενείο, το γραφείο διοίκησης και ελάχιστους ανθρώπους που σε κοιτούν με περιέργεια – πιστεύετε ότι φτάνουν πολλοί επισκέπτες έως εδώ;

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή