Κατά τον Τέρι Ίγκλετον, διάσημο Βρετανό πανεπιστημιακό και κριτικό, η πειστικότερη εξήγηση του «γιατί γελάμε» βρίσκεται στη θεωρία της ασυνάφειας: «μια αιφνίδια αλλαγή προοπτικής, μια απρόσμενη κατάρρευση του νοήματος, μια αξιοπρόσεκτη δυσαρμονία ή αντίφαση». Η πρόκληση αμηχανίας, να συμπληρώσω. Ο Ίγκλετον περιγράφει παρακάτω σε αυτό το θαυμάσιο εγχειρίδιο, Χιούμορ (εκδόσεις Πεδίο), το εξής περιστατικό που του έτυχε σε ένα βιβλιοπωλείο: «Ένας φίλος μου, διακεκριμένος φιλόσοφος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στεκόταν μπροστά στο ράφι και ξεφύλλιζε έναν τόμο με τίτλο Η φιλοσοφία απλά και κατανοητά. Άδραξα, λοιπόν, την ευκαιρία να αστειευτώ. Τον πλησίασα και μουρμούρισα στο αυτί του: “Αυτό το βιβλίο είναι λίγο δύσκολο για εσένα, δεν νομίζεις;”. Εκείνος γύρισε τρομαγμένος και η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι είχε κάνει κάποιου είδους πλαστική επέμβαση. Ύστερα, όμως, συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν ο φίλος μου, αλλά κάποιος παντελώς άγνωστος». Το βιβλίο, αλίμονο, έχει πλάκα. Είναι όμως, κυρίως, ένα ταξίδι από την ιστορία μέχρι την καθημερινή ζωή, μια απόπειρα προσέγγισης του μυστηρίου του χιούμορ. Πολύ ενδιαφέρον το κεφάλαιο για την πανάρχαια θεωρία που συνδέει το χιούμορ με την ανωτερότητα: «Είναι ορθή ως προς το γεγονός ότι χαμογελάμε με τις ατέλειες των άλλων, αλλά σφάλλει στο σημείο που υποστηρίζει ότι αυτό συμβαίνει απλώς και μόνο επειδή μας αρέσει να τους κοιτάζουμε αφ’ υψηλού. Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το μεγάλο μέρος του χιούμορ στηρίζεται στην προσβολή και την κακομεταχείριση».
Info: Το Χιούμορ του Τέρι Ίγκλετον κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο σε μετάφραση Γιώργου Μπαρουξή.
ΕΠΙΛΟΓΕΣ
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Μια ετερόκλητη (υπέροχη) ομάδα απάγει τον Αμερικανό πρέσβη, σε μια κίνηση αναγκαίας επαναστατικής πράξης στη μετά τον Μάη του ’68 απορρυθμισμένη γαλλική κοινωνία. Ισοπεδωτικός ο ρυθμός του Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ στο περίφημο Νάδα (εκδόσεις Άγρα), ένα από τα καλύτερα πολιτικά θρίλερ της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
Μια σπουδαία είδηση: το σύνολο του έργου του Νίκου Καζαντζάκη θα επανεκδοθεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, γεγονός που μας φέρνει μπροστά σε μια τεράστια ευκαιρία να μυηθούμε με έναν ομαλό τρόπο, σωστά και εξαρχής, στο σημαντικότερο κεφάλαιο της πεζογραφίας μας. Επένδυση στην κουλτούρα μας.
ΒΡΑΒΕΙΟ
Ένα καινούργιο λογοτεχνικό βραβείο από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας (USC) εγκαινιάστηκε προ ημερών με έπαθλο 20.000 δολάρια. Πρώτος νικητής; Ο Χρήστος Οικονόμου. Δύο από τις συλλογές του κυκλοφορούν πλέον και στις ΗΠΑ: Κάτι θα γίνει θα δεις και Το καλό θα ’ρθει από τη θάλασσα. Στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις.