Γιάννης Μητράκης: O χορευτής που ανέβασε την ουκρανική σημαία στη σκηνή της Λυρικής

Γιάννης Μητράκης: O χορευτής που ανέβασε την ουκρανική σημαία στη σκηνή της Λυρικής

Ο Ελληνοουκρανός χορευτής του Μπαλέτου της ΕΛΣ Γιάννης Μητράκης, που έκανε αίσθηση όταν εμφανίστηκε με τη σημαία της Ουκρανίας στη σκηνή της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος, μιλάει για πρώτη φορά για το πώς είναι να συνεχίζεις τη ζωή σου όταν η μία από τις δύο πατρίδες σου ισοπεδώνεται.

7' 10" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Καλησπέρα σας. Ονομάζομαι Γιάννης Μητράκης και είμαι χορευτής του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ο πατέρας μου είναι Έλληνας και η μητέρα μου Ουκρανή. Εδώ και δέκα μέρες η χώρα της μητέρας και των παππούδων μου βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, μετά την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων. Εκ μέρους όλων των εργαζομένων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα ήθελα να σας πω ότι η αποψινή παράσταση αφιερώνεται στην Ουκρανία και στους κατοίκους της, οι οποίοι ζουν δραματικές στιγμές. Ας γίνει η τέχνη και ο πολιτισμός η φωνή όλων μας για την άμεση λήξη αυτού του πολέμου».

Λίγο πριν από την έναρξη της παράστασης του Οθέλλου της 5ης Μαρτίου, ο χορευτής του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιάννης Μητράκης, φορώντας τη σημαία της Ουκρανίας, ανακοινώνει στο κατάμεστο θέατρο ότι η παράσταση είναι αφιερωμένη στη χώρα της μητέρας του και ζητά να τηρηθεί ενός λεπτού σιγή. Η φωνή του σπάει. «Για τα αθώα θύματα αυτού του πολέμου», όπως εξηγεί.

Πράγματι. Το σύνολο των θεατών σηκώνεται όρθιο και στο τέλος ξεσπά σε δυνατά χειροκροτήματα. Ο Γιάννης Μητράκης αποχωρεί συγκινημένος. Στο βάθος της αίθουσας τον περιμένει ο πατέρας του. «Η μητέρα μου ήταν σπίτι και έκλαιγε», θα μου πει εβδομάδες αργότερα. Αποχωρούν. 

Ωστόσο, περίπου μία ώρα μετά, λίγο πριν από την έναρξη του δεύτερου μέρους, περίπου 15 συνδικαλιστές της Χορωδίας της ΕΛΣ ανεβαίνουν στη σκηνή και «καταγγέλλουν» την απόφαση του οργανισμού να αφιερώσει την παράσταση στην Ουκρανία. Η αντίδραση των θεατών είναι άμεση, σχεδόν καθολική. Οι συνδικαλιστές αποδοκιμάζονται έντονα και στην πραγματικότητα τρέπονται σε φυγή πριν ολοκληρώσουν ό,τι έχουν ετοιμάσει να πουν. Το επεισόδιο λήγει με την παρέμβαση των δύο πρωταγωνιστών, του Τάση Χριστογιαννόπουλου και του Λετονού Αλεξάντρ Αντονένκο, που ερμηνεύουν τους ρόλους του Ιάγου και του Οθέλλου αντίστοιχα. Πρώτος βγήκε στη σκηνή ο Χριστογιαννόπουλος και στη συνέχεια ο Αντονένκο, τους μίλησαν και τους υποχρέωσαν να αποχωρήσουν. Μάλιστα ο Αντονένκο, φεύγοντας από τη σκηνή μετά το επεισόδιο, φώναξε: «I am Ukrainian» (είμαι Ουκρανός). 

«Μακάρι να μη χρειαστεί να με καταλάβει κανείς»

Έχουν περάσει τρεις εβδομάδες από εκείνο το βράδυ και ο Γιάννης Μητράκης απέφυγε διακριτικά τη δημοσιότητα. Απέρριψε προτάσεις για συνεντεύξεις και εμφανίσεις στην τηλεόραση. Δεν πιστεύει ότι έκανε κάτι σπουδαίο. «Μου το πρότεινε το θέατρο και το βρήκα εξαιρετική ιδέα», λέει στο «Κ» λίγα λεπτά μετά από μία ακόμα πρόβα για τη νέα παραγωγή του Μπαλέτου· «ευτυχώς υπάρχει και ο χορός, αλλά το μυαλό μου είναι καρφωμένο εκεί», εξομολογείται. «Ήταν μεγάλη τιμή που η Λυρική μού έδωσε αυτή την ευκαιρία και την ευχαριστώ από την καρδιά μου. Ως Γιάννης ήταν το ελάχιστο που μπορούσα να κάνω για τους ανθρώπους μου». 

Εν τω μεταξύ, έχω μάθει ότι η πρωτοβουλία της διοίκησης της Εθνικής Λυρικής Σκηνής δεν άρεσε σε όλους. Όταν μαθεύτηκε ότι ο χορευτής του Μπαλέτου με τη διπλή υπηκοότητα θα εμφανιζόταν πριν από την έναρξη του Οθέλλου, επικράτησε αναστάτωση σε μια μικρή μειοψηφία των συνδικαλιστών του οργανισμού, με αποκορύφωμα το «χάπενινγκ» στο διάλειμμα της παράστασης. Για τον ίδιο πάντως, η εμπειρία υπήρξε μοναδική, κρατάει μόνο τα καλά. «Ήταν βαρύ και δύσκολο για μένα. Το θέατρο ήταν γεμάτο εκείνο το βράδυ και όταν είσαι στη σκηνή αφουγκράζεσαι την παραμικρή αντίδραση, τα πάντα. Αισθανόμουν, λοιπόν, τη φόρτιση του κόσμου να εκτονώνεται πάνω μου, κι αυτό ήταν ένα πολύ παράξενα όμορφο συναίσθημα. Εισέπραξα την επιθυμία του κοινού όλο αυτό το αποτρόπαιο πράγμα να τελειώνει· ότι είναι λάθος όλο αυτό που γίνεται. Παραλίγο να με πιάσουν τα κλάματα, αλλά συγκρατήθηκα». 

Ρωτάω τον Γιάννη ευθέως για την ατμόσφαιρα πριν και μετά το συμβάν, αλλά δεν θέλει καθόλου να σχολιάσει. Το αποφεύγει όσο μπορεί. Αντίθετα μου λέει και μου ξαναλέει για τους δύο Ρώσους «κολλητούς» του που έδειξαν απόλυτη κατανόηση. «Όσους Ρώσους γνωρίζω εδώ στην Αθήνα και τις οικογένειές τους, κανείς δεν υποστηρίζει αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία. Κανείς». Εγώ επιμένω. «Ο καθένας κάνει ό,τι κρίνει σωστό για τον ίδιο, δεν θα πω εγώ τι είναι σωστό και τι λάθος». Αλήθεια, οι υπόλοιποι χορευτές από το Μπαλέτο πώς αντέδρασαν σε όλα αυτά και κυρίως στη δική του παρουσία με τη σημαία της Ουκρανίας; «Σε αποθέωσαν; Σε σήκωσαν στα χέρια;» τον πειράζω. Ακούγεται ένα μακρόσυρτο «εεεεε…», χαμογελάει, αμηχανία πλημμυρίζει το δωμάτιο. «Ναι, κάποιοι με πλησίασαν και με αγκάλιασαν, τους εξήγησα φυσικά ότι ήταν πρωτοβουλία του θεάτρου, κάποιοι άλλοι απλώς δεν είπαν κάτι, προτίμησαν να μην πουν κάτι. Αλλά εγώ πραγματικά δεν έχω κανένα πρόβλημα από τη στιγμή που δεν υπήρξε η παραμικρή αρνητική αντίδραση και νομίζω ότι αυτό πρέπει να κρατήσουμε. Τι άλλο να πω;» αναρωτιέται. «Θα πω αυτό μόνο: μακάρι να μη χρειαστεί να με καταλάβει κανείς», λέει με το ίδιο σχεδόν παιδικό χαμόγελο. «Μακάρι να μη ζήσουμε ποτέ εδώ αυτό που συμβαίνει εκεί».

Το «εκεί» για τον Γιάννη Μητράκη είναι η πατρίδα της μητέρας του. Είναι όλα τα παιδικά και όλα τα εφηβικά του καλοκαίρια στις απέραντες πεδιάδες της κεντρικής Ουκρανίας, στις εξοχές της Πολτάβα, της πόλης όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε η γυναίκα που τον έφερε στον κόσμο, νοτιοανατολικά του Κιέβου, όχι πολύ μακριά από το μαρτυρικό Χάρκοβο. Οι συγγενείς του, ξαδέλφια και ανίψια, ευτυχώς κατόρθωσαν να διαφύγουν σε Τσεχία και Πολωνία. Αν όλα πάνε καλά, κάποιοι από αυτούς θα βρίσκονται μέχρι τις αρχές Απριλίου στην Ελλάδα. «Θα μείνουν στο σπίτι μας», μας λέει. 

Γιάννης Μητράκης: O χορευτής που ανέβασε την ουκρανική σημαία στη σκηνή της Λυρικής-1

«Όσο είμαι Έλληνας, είμαι και Ουκρανός»

Τον ρωτάω για τη μητέρα του· τη μητέρα του, που έραψε τη σημαία που είδαμε στη σκηνή της Λυρικής με υφάσματα που βρήκε στο σπίτι της. «Περνάει δύσκολα, το καταλαβαίνετε. Τις πρώτες ημέρες επέστρεφα σπίτι και την έβρισκα να κλαίει. Έκλαιγε για τη χώρα της, για τους δικούς της ανθρώπους που κινδύνευαν. Κανείς δεν περίμενε αυτό που γίνεται. Κανείς. Ο ξάδελφός μου, που μένει σε προάστιο του Κιέβου, βγήκε την πρώτη μέρα της εισβολής στο μπαλκόνι και είδε ρωσικά ελικόπτερα να πετούν στα 50 μέτρα. Το καινούργιο του γραφείο, όπου είχε μετακομίσει πριν από λίγες εβδομάδες, σήμερα απλώς δεν υπάρχει». Η γνωριμία των γονιών του ακούγεται μυθιστορηματική. «Παντρεύτηκαν σε έναν μήνα. Η μητέρα μου ήταν χορεύτρια λάτιν και το συγκρότημά της έδινε λίγες παραστάσεις στην Αθήνα. Γνωρίστηκαν και ερωτεύτηκαν. Σε λιγότερο από έναν χρόνο γεννήθηκα». Θέλω να σκαλίσω λίγο περισσότερο τη διπλή ταυτότητα αυτού του νέου άνδρα, που στα 27 του χρόνια αισθάνεται να ενηλικιώνεται απότομα. «Όσο είμαι Έλληνας, είμαι και Ουκρανός. Μιλάω ρωσικά, μιλάω σπαστά ουκρανικά, μερικές από τις πιο όμορφες αναμνήσεις μου έχουν καταγωγή από τη χώρα της μητέρας μου». Του είναι πολύ εύκολο να μιλάει για τα δικά του ξένοιαστα ουκρανικά καλοκαίρια. «Ξέρετε, η Ουκρανία είναι μια χώρα γεμάτη παιδικές χαρές, δάση, ένας τόπος όπου χαίρεσαι τη φύση, πραγματικός παράδεισος για τα παιδιά. Κι έχει έναν καιρό σχεδόν ελληνικό τα καλοκαίρια. Διατηρώ αυτή τη μάλλον ρομαντική εικόνα γιατί δεν έχω ζήσει ποτέ χειμώνα στην Ουκρανία», λέει και γελάει. Και συνεχίζει: «Ποτέ δεν έκρυψα την ουκρανική μου ταυτότητα. Αλλά μεγάλωσα στα δυτικά προάστια». Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; «Στο λύκειο είχα αντιμετωπίσει ρατσιστικές συμπεριφορές, τις οποίες επέλεξα να αντιμετωπίσω κατά μέτωπο. Το θέμα ήταν η μητέρα μου που ήταν Ουκρανή και, ξέρετε, υπάρχει ένα στερεότυπο που αυτά τα παιδιά αναμασούσαν. Γρήγορα κατάλαβα ότι έπρεπε να το λύσω μόνος μου. Θέλω να τονίσω ότι ήταν μεμονωμένες περιπτώσεις, ελάχιστες. Δεν είμαι περήφανος για τον τρόπο που επέλεξα να το λύσω, αλλά ακόμα και σήμερα που κοντεύω τα 30, δεν το μετανιώνω ούτε στιγμή».

Αν τελείωνε αύριο ο πόλεμος, θα επισκεπτόταν τη χώρα; «Ναι. Αν ένιωθα ασφαλής, ναι, θα πήγαινα!». Το λέει αμέσως, η φωνή του έχει ένταση. «Αισθάνομαι ότι τα τελευταία χρόνια παραμέλησα λίγο τη σχέση με την Ουκρανία. Και ότι ίσως δεν ήταν σωστό. Και μετά από όλα αυτά που έχουν γίνει, το λιγότερο που έχω να κάνω είναι να επισκεφτώ το σπίτι όπου μεγάλωσε η μητέρα μου. Να θυμηθώ λίγο τα παιδικά μου χρόνια. Ήταν ένα κομμάτι της ζωής μου η Ουκρανία που τα τελευταία χρόνια ήταν σαν να το είχα βγάλει από την πρίζα. Ίσως γιατί το θεωρούσα, λανθασμένα μάλλον, δεδομένο. Με ταρακούνησε πολύ όλο αυτό. Όπως άρχισα να εκτιμώ πολλά πράγματα που τα θεωρούμε δεδομένα εδώ στην Ελλάδα. Εννοώ τα πολύ καθημερινά πράγματα: να έχουμε τις δουλειές μας, να έχουμε το σπίτι μας, να έχουμε τους φίλους μας, να έχουμε ειρήνη. Μπορώ να έρθω στη δουλειά χωρίς να πετάει κάτι πάνω από το κεφάλι μου, χωρίς να ακούσω σειρήνες». Μήπως αυτές τις ημέρες αισθάνεται λίγο πιο πολύ Ουκρανός; «Όχι, δεν είναι ακριβώς αυτό. Αλλά σίγουρα κάτι έχει αλλάξει μέσα μου. Νομίζω αισθάνομαι πολύ περήφανος για την ουκρανική μου ταυτότητα. Βλέπω πόσο αποφασισμένος είναι αυτός ο κόσμος και παίρνω δύναμη».

ΙΝFO → Ο Γιάννης Μητράκης συμμετέχει στην παραγωγή του Μπαλέτου της ΕΛΣ 3 Rooms, σε χορογραφίες Κωνσταντίνου Ρήγου, Γίρζι Κύλιαν και Οχάντ Ναχαρίν, η οποία θα κάνει πρεμιέρα στις 18 Μαΐου στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ. 
Διαβάστε περισσότερα εδώ: www.nationalopera.gr/aithousa-stavros-niarxos/kentrikis-skini-mpaleto/item/4075-3-rooms

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή