Ας το πούμε όσο πιο κομψά γίνεται: H Πάτρα δεν συμπεριλαμβάνεται στους ειδυλλιακούς προορισμούς της Ελλάδας. Μια μεγαλούπολη είναι. Οι περισσότεροι την έχουμε συνδέσει με το καρναβάλι, τις σκάλες της οδού Αγίου Νικολάου και τις ελάχιστες αφορμές επιστροφής. Τι γυρεύει λοιπόν ένας Αθηναίος δημοσιογράφος στην επάνω άκρη της Πελοποννήσου μέσα στην άνοιξη; Τους τελευταίους μήνες, η πόλη ήταν λες και με καλούσε. Έβλεπα τις αναρτήσεις του ενημερωμένου δισκάδικου MONO records. Θαύμαζα μεγάλες, εντυπωσιακές τοιχογραφίες που κοσμούν κτίρια της πόλης. Άκουγα για βιντατζάδικα, βιβλιοπωλεία, βίγκαν εστιατόρια και άλλα μέρη που δεν αρχίζουν απαραίτητα από βήτα, όπως κουλ αρχιτεκτονικά γραφεία και καφέ για σκύλους. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μου είπαν και για έναν νέο πολυχώρο που συγκεντρώνει φασέους μέσα στο Δασύλλιο. Ξέρετε, από εκείνους που φοράνε σορτσάκια και ψηλές κάλτσες. Ως δημοσιογράφος και ως άνθρωπος, τρέφω συμπάθεια προς όσους δημιουργούν εναλλακτικές κυψέλες μέσα σε τόπους συμβατικής ομοιογένειας. Πολλοί τούς λένε ψώνια, hipsters, ποζεράδες ή δεν ξέρω τι άλλο. Μπορεί να είναι όλα αυτά, κυρίως όμως είναι άνθρωποι που παίρνουν το θάρρος της διαφοροποίησής τους και ενίοτε σπρώχνουν τα πράγματα μπροστά. Όχι στην κεντρική οδό, αλλά σε κάποιο στενάκι όπου συχνάζουν «αυτοί που ξέρουν».
Η περιήγηση παρέα με τον φωτογράφο Άγγελο Γιωτόπουλο διήρκεσε μία μέρα και κάτι: Σάββατο πρωί με Κυριακή μεσημέρι. Δεν ασχοληθήκαμε με κάστρα, νεοκλασικά, διαχρονικά στέκια και τουριστικά must. Αντιθέτως, νετάραμε τον φακό στη μοντέρνα ταυτότητα της πόλης, στους ανθρώπους και στα στέκια που, από πείσμα και τρέλα, όπως θα έλεγε και ο Πορτοκάλογλου, συγκροτούν τον μικρόκοσμο της νέας εναλλακτικής Πάτρας.
ΣΚΥΛΟΙ, ΒΙΒΛΙΑ & ΟΜΕΛΕΤΕΣ
Ουσιαστικά, ο εναλλακτικός πυρήνας της Πάτρας περικλείεται από ένα νοητό τετράγωνο (Υψηλάντου-Πατρέως-Κανακάρη-Φιλοποίμενος), λίγα μέτρα πάνω από το κέντρο της πόλης. Εκεί παίζεται το παιχνίδι. Πρώτη στάση το Dear Deli Dog, που φτάνει την έννοια του pet-friendly στα άκρα. «Η ιδέα μάς ήρθε μέσα στη βαρεμάρα της καραντίνας», θυμάται ο ιδιοκτήτης Νίκος Τσουρούτας χαϊδεύοντας το σκυλάκι του, την Κρέμα. «Ουσιαστικά προσφέρουμε καφέ και μπραντς για τον σκύλο και τον ιδιοκτήτη του, σε συνδυασμό με ένα pet boutique. Βέβαια, πρέπει να πω ότι τo εγχείρημα δεν μας έχει δικαιώσει απόλυτα. Δυστυχώς, η νοοτροπία του Πατρινού (και βάζω κι εμένα μέσα) είναι ότι όποιος βρίσκεται στο πάνω μέρος της Παντανάσσης ή στην Πατρέως είναι εκτός κέντρου. Ενώ είμαστε τρία λεπτά με τα πόδια από τη Ρήγα Φεραίου! Πάντως τo αφιέρωμα που κάνετε έχει ενδιαφέρον, γιατί θα δείξει τι γίνεται στην Πάτρα εκτός του downtown».
Με τα ενθαρρυντικά λόγια του Νίκου, κατεβαίνουμε στο Πίξελbooks. Ένα όμορφο, ζεστό βιβλιοπωλείο που πριν από δύο χρόνια μεταφέρθηκε σε μεγαλύτερο χώρο στην οδό Κανακάρη. «Διαθέτουμε πάνω από 18.500 τίτλους σε καινούργια και μεταχειρισμένα», λέει ο Νεκτάριος Λαμπρόπουλος. «Έχουμε τα πάντα, αλλά προβάλλουμε κυρίως αυτά που μας αρέσουν». Μου δείχνει το Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι του Βουόνγκ: «Αυτό το ξέρεις; Εξαιρετικό! Όπως και το Ο δικός μας πόθος της Έμκε. Δεν έχει ακουστεί όσο θα του άξιζε. Σου προτείνω να το διαβάσεις κάποια στιγμή». Μια μερίδα του κοινού γνωρίζει τον Νεκτάριο ως υπεύθυνο των εκδόσεων Χαραμάδα. Άλλοι τον ξέρουν από το MUZINE, το εναλλακτικό μουσικό περιοδικό που έβγαζε πριν από χρόνια. «Υπάρχει κοινό», λέει. «Το μόνο που δεν έχουμε καταφέρει μέχρι στιγμής είναι η επαφή με τον κόσμο μέσω εκδηλώσεων, γιατί μεταφερθήκαμε εδώ λίγο πριν από την πανδημία. Ελπίζουμε τώρα τον Απρίλιο να πάρει μπρος».
Ανεβαίνοντας στην οδό Καραϊσκάκη, περνάμε έξω από το Nouveau, το έτερο εναλλακτικό βιβλιοπωλείο της πόλης. Μια κούκλα-μοντέλο στη βιτρίνα κάνει πως διαβάζει, αλλά μπορεί και να ρίχνει κλεφτές ματιές στο Μotel, το κατάστημα second hand ρούχων που δεσπόζει ακριβώς απέναντι. Εξερευνώ τον χώρο. Πουκάμισα, βίντατζ πανωφόρια, ένα αυθεντικό ’60s φόρεμα, αλλά και κάποια καινούργια ρούχα με οργανικό βαμβάκι, φιλικό προς το περιβάλλον. Μια ντισκομπάλα κάνει εφέ στο ταβάνι, την ώρα που τέσσερις συμμαθήτριες χαζεύουν τα κοσμήματα του μπουφέ. Το βλέμμα μου καρφώνεται σε κάτι περίεργα παπούτσια. «Αυτά είναι τα Creepers», μου λέει η Λάουρα Βασιλείου. «Τα φορούσαν στις παμπ του Λονδίνου οι στρατιώτες που επέστρεφαν από την Αφρική μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Χρόνια μετά, τα ξαναέβγαλαν στη φόρα οι punks». Σήμερα τα Creepers έχουν επανέλθει σε Αμερική και Ευρώπη, φτάνοντας μέχρι τα πόδια των εναλλακτικών κοριτσιών της Πάτρας.
Στο μεταξύ, έχει μεσημεριάσει και πεινάμε. Είναι η ώρα του Rubik’s. Το φωτεινό all-day καφέ της πόλης σερβίρει νόστιμα υγιεινά πιάτα, με έμφαση στις ποιοτικές πρώτες ύλες. Κυριαρχούν το λευκό χρώμα και τα χαλαρά, νεανικά vibes, από το προσωπικό μέχρι τους πελάτες. Επιλέγω μια γεμιστή ομελέτα. Ο κατάλογος με πληροφορεί ότι περιέχει 380 θερμίδες και 23 γραμμάρια πρωτεΐνη. Δεν ξέρω αν είναι λίγα ή πολλά, πάντως από γεύση μένω ικανοποιημένος. Αν για κάποιον λόγο αναζητάς το εναλλακτικό success story της πόλης, το Rubik’s θα σε βγάλει από τον κόπο του ψαξίματος. Αφού γνώρισε επιτυχία στην Πάτρα, πέρυσι επεκτάθηκε και στη Θεσσαλονίκη, ενώ τον τελευταίο χρόνο παρασκευάζει τα δικά του αλείμματα ξηρών καρπών.
ΧΟΡΕΥΕ ΚΑΙ ΜΗ ΕΡΕΥΝΑ
Ακολουθεί μίνι ιστορικό. Με την καθαρή ματιά που φέρνουν η απόσταση και ο χρόνος, μπορούμε να πούμε ότι από τα μέσα των ’90s και μετά, η Πάτρα εξελίσσεται σε μητρόπολη της εναλλακτικής μουσικής, παίρνοντας τη σκυτάλη από τη Θεσσαλονίκη. Γνωστά σχήματα και μουσικοί, όπως οι Raining Pleasure, οι Abbie Gale, ο ντράμερ Σωτήρης Ντούβας και το Παιδί Τραύμα, γεννιούνται και διαμορφώνονται καλλιτεχνικά εδώ. Σταθμός σε αυτή την πορεία που φτάνει ως το σήμερα θεωρείται η ανεξάρτητη δισκογραφική Inner-Ear, που ξεκίνησε το 2007. Ευνοούμενη από την πτώση των πολυεθνικών, τη διεθνή άνοδο του indie, αλλά κυρίως το μεράκι και το γούστο του ιδρυτή της, Περικλή Πιλαβά, η εν λόγω εταιρεία εξελίχθηκε πολύ γρήγορα σε πρωταγωνιστή των τάσεων πανελλαδικά. Διατηρώντας χαμηλό προφίλ, αποτελεί χρόνια τώρα το σπίτι επιφανών δημιουργών με βάση την Αθήνα, όπως ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο The Boy και η Nalyssa Green.
Στην Inner-Ear δραστηριοποιήθηκε ένα φεγγάρι και ο Ανδρέας Μητρέλης, ιθύνων νους σήμερα της δυναμικά ανερχόμενης Veego records. Έχοντας προτείνει τα περισσότερα πρόσωπα και στέκια αυτού του ρεπορτάζ, πέραν της συμμετοχής του, ο Ανδρέας έχει προθυμοποιηθεί να λειτουργήσει για μας και ως άτυπος ξεναγός. Όμως δύο μέρες πριν φτάσουμε στην πόλη, ένα μήνυμά του στο Messenger αλλάζει το πλάνο: «Έλα, λοιπόν, βγήκα θετικός». Απογοήτευση. Η φωτογράφισή του θα πρέπει να ακυρωθεί. Στον δρόμο για Πάτρα, όμως, μεταξύ αστείου και σοβαρού, σκεφτόμαστε ότι μπορούμε να τον τραβήξουμε από μακριά στον κήπο του σπιτιού του με drone!
Να ατενίζει τον ουρανό σε μια ξαπλώστρα, περιμένοντας την αποκατάσταση της υγείας του. «Δεν έχω κανένα σύμπτωμα, είμαι μια χαρά, απλώς το τεστ βγαίνει θετικό», μας εξηγεί από το τηλέφωνο, επιτρέποντάς μας να κάνουμε πλάκα με ένα λεπτό θέμα.
Αποφασίζουμε να επικοινωνήσουμε ξανά μαζί του μία μέρα μετά. Στο μεταξύ, μπαίνουμε σε ένα από τα στέκια του, το δισκάδικο MΟΝΟ records. Ο ιδιοκτήτης Χρήστος Σωτηρόπουλος είναι και ο υπεύθυνος πωλήσεων της Inner-Ear. «Ξεκινήσαμε με το μπαρ που βρίσκεται πάνω – θα το δείτε το βράδυ», μας λέει. «Ύστερα ήρθε και το δισκοπωλείο, το οποίο το τρέχω μόνος μου». Δύο πελάτες σκαλίζουν βινύλια υπό τον ήχο μιας παράξενης τζαζ. «Το μαγαζί είναι indie», ξεκαθαρίζει ο Χρήστος, διαλύοντας τυχόν παρεξηγήσεις. «Απλώς, επειδή τα τελευταία δέκα χρόνια το indie δεν μας δίνει αυτά που μας έδινε, ακούμε πολλά αφρικάνικα, πολλά τζαζ κ.λπ. Η πιο σπουδαία σκηνή αυτή τη στιγμή είναι η αγγλική τζαζ σκηνή. Δεν υπάρχει ωραιότερο πράγμα!» Ρωτάμε τον Χρήστο αν ο φίλος του ο Ανδρέας θα θέλει να φωτογραφηθεί στον κήπο του εν μέσω καραντίνας. «Σιγά μη δεν θέλει».
Βγαίνοντας από το MΟΝΟ γεμάτοι μουσική, κατευθυνόμαστε δεξιά προς τα σκαλιά της Πατρέως. Μια παρέα φοιτητών κοιτάει την πόλη από ψηλά και συζητάει ανέμελα, με κυπελλάκια καφέ από το Rubik’s. Ανάμεσά τους και ο Σταύρος, ένα παιδί 16 ετών. Πιάνουμε κουβέντα. Ο Σταύρος μού λέει ότι κάνει παραγωγές χιπ χοπ. «Είναι καλός», παρεμβαίνουν οι φίλοι του. Πριν πούμε «γεια», ζητάω να τον ακολουθήσω στο Instagram. Το καλλιτεχνικό του είναι Eight. Του σχολιάζω ότι δεν έχει κανένα post. «E, τώρα ξεκινάω», μου απαντά.
Μετά από ένα σύντομο break στο ξενοδοχείο, επιστρέφουμε στο κέντρο της πόλης λίγο πριν νυχτώσει. Βράδυ Σαββάτου. Τα αγόρια κάνουν σκέιτ στην Πλατεία Γεωργίου, τα κορίτσια περπατάνε τη Ρήγα Φεραίου σε στιλ πασαρέλας και όλοι μαζί σχηματίζουν ανάμεικτες παρέες σε κλασικά στέκια όπως η Μάκινα, η Αquarέλα, το Χασομέρι. Οι λιγότερο κοινωνικοί αράζουν με μπίρες και κινητά στην Πλατεία Παντάνασσας. Καθώς τους παρατηρώ, σκέφτομαι τον στίχο του Αγγελάκα: «Tι γυρεύουμε εμείς μέσα στη νύχτα των άλλων;». Μετά από κάποιες βόλτες καταλήγουμε στο MONO bar. Το όμορφο, «βινυλιοκεντρικό» μπαράκι που «τρέχει» ο Χρήστος μαζί με δύο συνεταίρους, πάνω από το ομώνυμο δισκάδικο. Στην είσοδο κάποιος έχει γράψει με μαρκαδόρο «Χόρευε και μη ερεύνα».
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ
Τη δεύτερη μέρα ψάχνουμε την εναλλακτική Πάτρα έξω από το κέντρο. Όχι μακριά όμως. Το αρχιτεκτονικό γραφείο της Τατιάνας Δήμου βρίσκεται μόλις οκτώ λεπτά με τα πόδια από την Πλατεία Γεωργίου.
Σε ένα απίστευτης αισθητικής ισόγειο, όπου κυριαρχούν το λευκό χρώμα και το φυσικό φως, η ίδια αναλαμβάνει έργα κάθε κλίμακας, από σχεδιασμούς επίπλων μέχρι μελέτες για ξενοδοχεία και πλατείες. «Αρχικά το κτίριο στέγαζε μια ποτοποιία», μας διαφωτίζει. «Στη συνέχεια λειτούργησε ως ξυλουργείο και έτσι καθιερώθηκε μέσα στα χρόνια – το περίφημο ξυλουργείο του Καρύδη. Όταν το παραλάβαμε εμείς, φροντίσαμε να διατηρήσουμε πολλά στοιχεία ιστορικής μνήμης. Τη στέγη, τη δομή… Όλες οι παρεμβάσεις μας έγιναν με σεβασμό». Στην κουζίνα, ο παλιός πάγκος του ξυλουργού λειτουργεί σήμερα ως τραπέζι για το lunch break της Τατιάνας και των συνεργατών της. Όταν τη ρωτάω αν τα έργα τους υλοποιούνται κυρίως εντός Πάτρας, μου απαντά: «Κυρίως εκτός. Άλλωστε η αρχιτεκτονική είναι εδώ και χρόνια ένα αντικείμενο που μπορείς να το ασκείς και από απόσταση. Μας ενδιαφέρει πολύ η εξωστρέφεια. Είναι σημαντικό για έναν τόπο να μπορεί να παρέμβει σε αυτόν και κάποιος που βρίσκεται εκτός».
Με τον πρωινό ήλιο της άνοιξης να μας ζεσταίνει, μπαίνουμε στο αμάξι και ανηφορίζουμε προς το Δασύλλιο. Από τον περασμένο Ιούνιο, το Dexameni Project υποδέχεται εδώ νέους ανθρώπους για καφέ και μια σειρά από δραστηριότητες – συναυλίες, παζάρια, workshops, DJ sets, μαθήματα γιόγκα. «Πρόθεσή μας ήταν να φτιάξουμε μια προέκταση του Δασυλλίου», λέει η Θεοδοσία Μάργαρη, «όπου ο κόσμος θα κινείται ελεύθερα, ακριβώς όπως μέσα στο δάσος. Λειτουργούμε με self-service. Ο χώρος είναι τεράστιος, οπότε προσφέρει πάρα πολλές δυνατότητες». Καθώς μιλάμε, νέοι γονείς με τα μωρά τους παίρνουν θέση στις ξαπλώστρες για να απολαύσουν τη θέα και τον ήλιο. «Μέχρι πρότινος το μέρος ήταν καθαρά τουριστικό», εξηγεί ο Τάκης Λαμπρόπουλος. «Τραπέζια, σερβιτόρος, τα γνωστά. Ερχόταν καμιά θεία από το χωριό και της έλεγες “έλα, θεία, να σου δείξω τη θέα”. Τώρα εμείς έχουμε έναν κύκλο που μας ακολουθεί από το Κολωνάκι (το άλλο μας μαγαζί στην Πάτρα), ο ένας φέρνει τον άλλο και χτίζουμε ένα στέκι με καθημερινούς πελάτες. Το καλοκαίρι είναι όνειρο…
»Πέραν του ότι βρίσκεσαι στο πιο δροσερό σημείο της πόλης, έχεις και φάτσα το ηλιοβασίλεμα στη θάλασσα». Παρατηρώ το σκουλαρίκι που έχει η Θεοδοσία στο μέτωπο. Προσέχω επίσης το ασύμμετρο, mullet κούρεμα του Τάκη. «Πριν από δέκα χρόνια το εναλλακτικό κοινό της Πάτρας ήταν βασικά οι φοιτητές», θυμάται. «Λέγαμε πάλι καλά που υπάρχουν κι αυτοί. Πλέον συναντάμε αρκετούς ανθρώπους της ηλικίας μας, 35, 40 χρονών, οι οποίοι ψάχνουν κάτι διαφορετικό». Η Θεοδοσία και ο Τάκης έγιναν πρόσφατα γονείς. Το ίδιο και αρκετοί φίλοι τους. Στα μελλοντικά σχέδιά τους για τον χώρο είναι και μια παιδική χαρά.
Kάπου εδώ φτάνει η στιγμή της μεγάλης απόφασης. Θα συναντήσουμε τελικά τον Ανδρέα Μητρέλη της Veego Records ή όχι; Αποφασίζουμε να πάμε! Το σπίτι του βρίσκεται στον Άγιο Βασίλειο, μια ήσυχη κωμόπολη έξω από την Πάτρα. Μας στέλνει διεύθυνση και οδηγούμε έως εκεί. Σύντομα αντιλαμβανόμαστε ότι τα νούμερα στην οδό του πάνε λάθος. Το GPS σηκώνει τα χέρια ψηλά. Παίρνοντας οδηγίες σε πραγματικό χρόνο μέσω τηλεφώνου, κάποια στιγμή βλέπουμε τον Ανδρέα στο βάθος ενός δρόμου. «Καλώς τους». Τον φωτογραφίζουμε με drone στον κήπο του, ακριβώς όπως είχαμε σκεφτεί. Από απόσταση ασφαλείας γίνεται και η σύντομη κουβέντα μας: «Βγάζω τους δίσκους που θέλω να έχω», εξηγεί. «Ευτυχώς, τους θέλουν κι άλλοι!» Όταν ξεκίνησε την εταιρεία, πριν από τρία χρόνια, ο αρχικός στόχος ήταν να περιοριστεί σε επανεκδόσεις. Σύντομα όμως άρχισε να κυκλοφορεί και καινούργια. Πέρα από LPs, κατά καιρούς τυπώνει σε βινύλιο και κομμάτια που έχουν δημιουργήσει ένα σχετικό buzz ψηφιακά, όπως π.χ. το Χτύπα με σαν ρεύμα στην πίστα του Pan Pan με τη συμμετοχή της Melentini, το πιο εμβληματικό indie hit του 2021. «Θέλω να βγάλω μουσική που θα μείνει», λέει. «Το Διακοπές στην Αθήνα της Sci Fi River, ας πούμε, που ξέρω ότι σου αρέσει, είναι ένα κομμάτι που θα ακούγεται και σε δέκα χρόνια». Έχοντας σπουδάσει μουσική παραγωγή, ο Ανδρέας δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε θέματα ήχου, ενορχήστρωσης κ.λπ.: «Δεν χρηματοδοτώ απλώς τα άλμπουμ, συνήθως συνεργάζομαι με τους καλλιτέχνες και διαμορφώνουμε το αποτέλεσμα μαζί».
«ΑΓΑΠΑΜΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΜΕ, ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟ ΕΙΜΑΣΤΕ»
Τελικά, ποιο είναι το συμπέρασμα από τη βόλτα στη νέα, εναλλακτική Πάτρα; Τι συνδέει αυτά τα στέκια και αυτούς τους ανθρώπους; «Όπως είδες, οι περισσότεροι είμαστε λίγο πριν ή λίγο μετά τα 40», παρατηρεί ο Ανδρέας. «Αγαπάμε πολύ αυτό που κάνουμε, γιατί αυτό είμαστε και μας πήρε τελικά μερικά χρόνια μέχρι να το βρούμε. Τώρα πια μπορούμε και το κάνουμε καλά, ίσως επειδή έσφιξαν τα λουριά με υποχρεώσεις, παιδιά, δεν ξέρω. Κάτι μας έτρωγε μέσα μας όλα αυτά τα χρόνια και το βγάλαμε έξω».
Προτού φύγουμε, εκτός ρεπορτάζ πια, ζητάμε από τον Ανδρέα να προτείνει καμιά καλή ταβέρνα στον δρόμο για Αθήνα. Μας στέλνει στο Μαϊστράλι. Ένα μέρος σταματημένο στον χρόνο, παραδοσιακό, όπως οι ταβέρνες που μας πήγαιναν κάποτε οι γονείς μας. Καθώς μπαίνουμε, από τα ηχεία ακούγεται το Σαν πεθάνω στο καράβι στην εκτέλεση της Μπέλλου. Χόρτα, παστουρμαδόπιτα, μοσχαρίσια, ψαρονέφρι. «Τράντα χρόνια ψωνίζω από τον ίδιο χασάπη», μας λέει ο κύριος Αλεξανδρόπουλος, γνωστός και ως «ο μαγκίτης». Τον παρατηρώ να παίρνει παραγγελίες, ήρεμος, μειλίχιος, κι ύστερα να βγάζει φαΐ στο γατάκι. Υπό μία έννοια, ο μαγκίτης είναι κι αυτός εναλλακτικός, υπενθυμίζοντάς μας ότι όλα είναι ένα.
«Δεν είμαστε παιδιά που κάνουν ζωγραφιές»
«Αυτό που κάνουμε εμείς δεν λέγεται γκράφιτι, λέγεται τοιχογραφία. Τα γκράφιτι αναπτύχθηκαν τη δεκαετία του 1970 στη Νέα Υόρκη. Είναι σχετικά πρόσφατη υπόθεση.
Το σπήλαιο Λασκώ, που θεωρείται από τις πρώτες τοιχογραφίες σε δημόσιο χώρο, μας πηγαίνει στην Παλαιολιθική Εποχή.
»Όταν ξεκίνησε το Art in Progress πριν από 11 χρόνια, παρακαλούσαμε να μας δώσουν ένα διώροφο, ένα τριώροφο για να το ζωγραφίσουμε. Οι περισσότεροι Πατρινοί δεν καταλάβαιναν τι τους λέγαμε. Μας συνέδεαν με το γκράφιτι, που κάποιες φορές πράγματι μπορεί να δημιουργήσει μια ενόχληση. Από το πρώτο φεστιβάλ του ArtWalk και μετά, όμως, που είδαν τη δουλειά μας, οι δρόμοι άνοιξαν. Έγιναν και κάποιες καμπάνιες, οι οποίες ενημέρωναν τον κόσμο ότι δεν είμαστε κερδοσκοπικός οργανισμός και κινούμαστε εθελοντικά, οπότε πλέον υπάρχει πληθώρα τοίχων-καμβάδων. Αυτή τη στιγμή έχουμε 48 τοιχογραφίες στην πόλη. Τις έχουν φτιάξει 45 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο. Προσπαθούμε να πείσουμε τον δήμαρχο να τις φωτίσει τη νύχτα. Για σκέψου το. Η νυχτερινή Πάτρα θα έμοιαζε με ένα σύγχρονο αστικό μουσείο. Χωρίς εισιτήριο, χωρίς διακρίσεις.
»Η Πάτρα είναι μια πόλη χωρίς ταυτότητα και χωρίς τουριστικό χάρτη. Γιατί; Γιατί έχουμε όλα τα σύνδρομα της μικρομέγαλης πόλης. Αντί να συνεργάζονται οι θεσμοί, διεκδικούν την πρωτοκαθεδρία, με αποτέλεσμα ο καθένας να κάνει τα δικά του. Το καρναβάλι προβάλλεται ως το μεγάλο μας πολιτισμικό δρώμενο, αλλά στην πραγματικότητα είναι λαογραφικό. Η πολιτισμική του δύναμη έχει να κάνει με το ότι συμβαίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ως προϊόν όμως, τα τελευταία χρόνια ιδίως, είναι ακραία εμπορικό και χαμηλής ποιότητας. Για να γίνει πολιτισμικό γεγονός θέλει σχεδιασμό, μελέτη, επιμέλεια. Εγώ έχω κάνει την πρότασή μου στους αρμόδιους φορείς: Σε αυτή τη χώρα έχουμε τέσσερις σχολές Καλών Τεχνών και επτά Αρχιτεκτονικής. Σήμερα όλοι σχεδιάζουν σε 3D. Γιατί δεν βγάζεις έναν πανελλήνιο διαγωνισμό σε όλες αυτές τις σχολές, που είναι ακραιφνώς δημιουργικές, με βραβείο και με συγκεκριμένη θεματική; Έτσι, ναι. Μπορεί να γίνει πολιτισμικό δρώμενο – και θα στοιχίσει και λιγότερο! Ο κακώς εννοούμενος πολιτικός συνδικαλισμός μετράει ψηφαλάκια, όμως όταν μια κοινωνία εκπέμπει νεωτερικότητα, παίρνεις μαζί σου πολύ περισσότερο κόσμο από τους πέντε συνδικαλιστές και τις οικογένειές τους.
»Ο δικός μας ο ρόλος είναι να αναπτύξουμε μια νέα πολιτισμική ταυτότητα στην πόλη. Δεν είμαστε παιδιά που κάνουν ζωγραφιές. Θέλουμε να μιλήσουμε για πολιτισμικό τουρισμό, για street art κουλτούρα (τοιχογραφίες, θέατρο, χορό, performance) σε μια επαρχιακή πόλη που το έχει ανάγκη. Αυτό που επιχείρησε να κάνει η Μελίνα Μερκούρη στα εικαστικά μπορείς να το πετύχεις πολύ πιο εύκολα με τέχνη στον δημόσιο χώρο. Πόσοι έχουν εικαστική παιδεία στην Πάτρα για να πάνε σε μουσείο; Με μια τοιχογραφία ενεργοποιείς τη γιαγιά, τον έφηβο, τους πάντες».
→ Ακολούθησε στο Instagram τους εναλλακτικούς της Πάτρας
@deardelidog, @pixelbooks.gr, @motel_vintage_store, @rubiks_patra, @innerearrecords, @veegorecords, @monorecordstore, @infinitynoteight, @td_architects, @dexameni_project, @artinprogress.patras.