Ο Έντουαρντ Χιου θεωρείται ένας από τους πιο αξιόλογους εκπροσώπους του σύγχρονου χορού στην Ευρώπη, ενώ η παράστασή του All I need, που πρόκειται να ανεβάσει στην Αθήνα με την ομάδα του, Beaver Dam Company, διαβάζω ότι έχει επαινεθεί για την ευαισθησία της και τη γενναιόδωρη προσέγγιση του χορού. Ο Ηλίας Χατζηγεωργίου, σύμβουλος Χορού στο Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου, ο οποίος επέλεξε αυτή την παράσταση αφού την είδε στο φεστιβάλ των Καννών, μου είπε ότι «είναι ένα έντονο θέαμα από έναν πολύ νέο δημιουργό. Φαίνεται σε αυτή τη δουλειά η επιρροή του από τους σπουδαίους χορογράφους με τους οποίους έχει συνεργαστεί και ταυτόχρονα φέρνει ο ίδιος κάτι νέο. Είναι επίσης μια πολιτική παράσταση, όπως όλες οι φετινές παραστάσεις χορού στο φεστιβάλ. Θεωρούμε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για μια τέτοια εστίαση…».
Ο Χιου γεννήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου του 1991 στο Ανεσί, μια επαρχιακή πόλη της ανατολικής Γαλλίας. Άρχισε να χορεύει στα 16 του. Το κίνητρό του δεν ήταν αμιγώς καλλιτεχνικό. Στην εφηβεία του έπαιζε μπάσκετ και τον γοήτευε η αμερικανική κουλτούρα του χιπ χοπ και των γκράφιτις. Αποφάσισε να πάει σε σχολή χορού για να καταφέρει να κάνει τις φιγούρες που έβλεπε στο YouTube. Χρειάστηκαν δύο μόλις μαθήματα για να καταλάβει ότι αυτός ο τρόπος έκφρασης του ταιριάζει. Είπε στον εαυτό του ότι ο χορός θα γίνει η δουλειά του. Το είπε και στους γονείς του και τον αγνόησαν. Δεν είχε και πολλή σημασία. Συνέχισε τα μαθήματα του χιπ χοπ στο Conservatoire Régional d’Annecy και στη συνέχεια έκανε κλασικό μπαλέτο στο Ballet Junior de Genève.
Οι τεχνικοί κανόνες του μπαλέτου και του χιπ χοπ τον περιόρισαν. «Ήθελα να ξεφύγω, να ανακαλύψω πού μπορεί να πάει το σώμα μου αν το αφήσω ελεύθερο», μου εξήγησε όταν μιλήσαμε πριν από λίγες ημέρες στο τηλέφωνο. Έτσι μυήθηκε στον σύγχρονο χορό, που προσφέρει αυτή την ελευθερία. Στην πορεία χόρεψε με την ομάδα του διάσημου Ισραηλινού χορογράφου Χόφες Σέχτερ, με τον Ολιβιέ Ντιμπουά, τον Φρεντερίκ Γκαφνέρ και τον Ζοζέφ Τρεφέλι. Το 2014 δημιούργησε τη δική του ομάδα, έχει βραβευτεί διεθνώς αρκετές φορές για τη δουλειά του και ως χορευτής και ως χορογράφος. Το 2019 του απονεμήθηκε το Ελβετικό Βραβείο Χορού του Εξαίρετου χορευτή. Την 1η και 2α Ιουνίου, λοιπόν, θα γνωρίσουμε κι εμείς από κοντά τη δουλειά του στην Αθήνα, την οποία ανυπομονεί να επισκεφτεί − αυτό ήταν το πρώτο που μου είπε στη σύντομη κουβέντα μας.
Μίλησέ μου για το concept της παράστασης All I need.
Η ιδέα ήρθε όταν ο Τραμπ ήταν πρόεδρος της Αμερικής. Παρακολουθούσα τα γεγονότα σαν να έβλεπα σειρά μυθοπλασίας. Ξυπνούσα και έλεγα τι έγινε όσο κοιμόμουν, τι να είπε πάλι αυτός. Είχα εθιστεί. Ένιωθα ότι είναι ένας επιθετικός άνθρωπος και φοβόμουν την επόμενη μέρα. Άρχισα να σκέφτομαι τι θα γίνει αν βάλω στη σκηνή εννέα χορευτές που όλοι τους θα θέλουν να έχουν εξουσία. Μετά σκέφτηκα τι θα μπορούσε να συμβεί αν γίνει ένας συνδυασμός χαρακτήρων που κάποιοι προσπαθούν να κατακτήσουν έδαφος, κάποιοι θέλουν να συνδεθούν μεταξύ τους, κάποιοι θέλουν να διατηρήσουν τη διαφορετικότητά τους. Και έτσι έγινε το All I need. Σε ό,τι αφορά την κίνηση, είναι αρκετά έντονη, υπάρχει υπερβολή και θεατρικότητα.
Η αφορμή όταν εμπνεύστηκες το All I need ήταν ο Τραμπ, αλλά τώρα που ανεβαίνει η παράσταση, στην επικαιρότητα βρίσκεται ο Πούτιν.
Είναι τρελό αν το σκεφτείς. Δημιούργησα αυτό το έργο νιώθοντας απειλή με την εξουσία που ασκούσε ο Τραμπ και τώρα, λίγο μετά, είναι επίκαιρο εξαιτίας μιας άλλης απειλητικής εξουσίας, αυτής του Πούτιν.
Αισθάνεσαι απειλή από κάθε μορφή εξουσίας; Ή υπάρχουν και περιπτώσεις που η εξουσία μπορεί να εμπνεύσει ασφάλεια ή θαυμασμό;
Ευχαριστώ γι’ αυτή την ερώτηση. Η απάντηση είναι ότι η εξουσία μπορεί πράγματι να έχει θετική πλευρά. Έχει να κάνει με τον τρόπο που την αντιλαμβάνεσαι και που την ασκείς. Το All I need κάνει ένα σχόλιο για τους πολιτικούς, αλλά παράλληλα μας θυμίζει ότι και οι άνθρωποι της εξουσίας παραμένουν άνθρωποι, όπως εσύ κι εγώ.
Είδα το teaser της παράστασης και το βρήκα αρκετά δυναμικό.
Ο ρυθμός είναι πολύ δυναμικός. Αυτό που ήθελα να φανεί σε αυτό το βίντεο είναι μια εικόνα ανθρώπων που κάνουν κάτι μαζί, πλησιάζονται και ταυτόχρονα διαφοροποιούνται οι προσωπικότητες και οι χαρακτήρες τους.
Επίσης, παρατήρησα έναν χορευτή με «κανονικό» σώμα και μου άρεσε.
Το να μπορείς να χορέψεις είναι το μόνο που έχει σημασία. Δεν υπάρχουν κανόνες για το σώμα του χορευτή. Μάλιστα το να συνυπάρχουν διαφορετικοί σωματότυποι δίνει ποιότητα στη χορογραφία.
Είναι και αυτός ένας τρόπος να είσαι «συμπεριληπτικός»;
Δεν είναι σκοπός, δεν είναι το μέσο για να περάσω κάποιο μήνυμα. Και δεν έχει να κάνει μόνο με το σώμα. Στις οντισιόν ουδέποτε αναρωτιέμαι ή υπολογίζω το φύλο, τη σεξουαλικότητα, την εμφάνιση. Εστιάζω στους ανθρώπους, στο πώς χορεύουν. Αναζητώ χορευτές, δεν κοιτάζω τα ειδικά χαρακτηριστικά τους. Ο τρόπος να είσαι συμπεριληπτικός είναι απλούστατα το να μην το σκέφτεσαι καν.
Με αυτή την έννοια είναι ένδειξη μη συμπερίληψης ακόμη και το να κάνω αυτή την ερώτηση. Κι ας το έκανα με θαυμασμό.
Δεν το ένιωσα έτσι για να είμαι ειλικρινής. Έχει σημασία το πώς αρχίζεις μια συζήτηση, πώς ρωτάς, πώς νιώθεις για κάτι, τι λέξεις χρησιμοποιείς. Γιατί και το να αποσιωπούμε τη σκέψη μας δεν είναι υγιές, είναι πρόβλημα. Μπορούμε να μιλάμε ανοιχτά πια νομίζω. Από εκεί έχει έρθει και η εξέλιξη.
Σε ό,τι αφορά την προσέγγισή σου ως χορογράφου, τονίζεται πολύ η ύπαρξη συναισθήματος και αυθορμητισμού. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό;
Όταν συνθέτω μια χορογραφία, μπαίνω στην αίθουσα, βάζω μουσική και ρωτάω το σώμα μου πώς μπορεί να εκφράσει το συναίσθημα που έχει. Οπότε έχει να κάνει αμιγώς με το ένστικτο και τον αυθορμητισμό. Εξελίσσω και αλλάζω συνεχώς την τεχνική μου και κάθε φορά τη συνδέω με κάτι πολύ προσωπικό. Συνηθίζω να λέω στους χορευτές μου να μη χορεύουν με το σώμα, να χορέψουν με τη μύτη τους. Δηλαδή να μη σκέφτονται αυτό που κάνουν, να αισθάνονται. Να ακολουθούν τη ροή.
Κάθε φορά που μιλάω με επαγγελματία χορευτή ή χορογράφο, ρωτάω γιατί ο χορός ως τέχνη αφορά μόνο μια μικρή μερίδα κόσμου. Είχα πει να μην τη θέσω και σ’ εσένα, αλλά τελικά το κάνω.
Είναι εύκολη η απάντηση αυτή, σχεδόν αυτονόητη για μένα. Μαθαίνεις από μικρός να διαβάζεις και να γράφεις. Το να συνδεθείς με ένα θεατρικό έργο, με ένα μουσικό κομμάτι ή με ένα βιβλίο είναι σχετικά πιο εύκολο απ’ ό,τι με ένα χορευτικό έργο. Για να κατανοήσεις τον χορό και να τον απολαύσεις ως θέαμα, χρειάζεται να εστιάσεις στο σώμα, κάτι που δεν έχουμε μάθει να κάνουμε. Δεν παρατηρούμε στον δρόμο τις κινήσεις των σωμάτων. Δεν παρατηρούμε καν την κίνηση του δικού μας σώματος. Κι αν παρατηρήσουμε το σώμα μας ή το σώμα κάποιου άλλου, είναι συνήθως για να ασκήσουμε κριτική. Δεν το βλέπουμε ανοιχτά. Θα σου πω ένα παράδειγμα. Μόλις χτες έκανα ένα workshop. Υπήρχε στην αίθουσα ένας καθρέφτης. Ζήτησα από τους μαθητές να αρχίσουν να περπατάνε στον χώρο. Κανείς από αυτούς δεν έριξε μια μικρή ματιά στον εαυτό του στον καθρέφτη. Έπειτα από λίγο τους ζήτησα να χορέψουν και αμέσως όλοι γύρισαν το κεφάλι τους στον καθρέφτη. Αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι δεν παρατηρούμε τα σώματά μας όταν κάνουν κάτι απλό, καθημερινό. Υπάρχει τεράστια ανασφάλεια σε αυτό το κομμάτι που συνθέτει μια κουλτούρα, επηρεάζει την αντιληπτική ικανότητα και τη σύνδεση με τον χορό ως θέαμα. Πώς να κατανοήσεις την κίνηση αν δεν ξέρεις καν πώς είσαι όταν περπατάς; Αν νιώθεις τόσο ευάλωτος μέσα στο σώμα σου;
Αντικειμενικά είσαι αρκετά νέος για το σημείο όπου βρίσκεσαι ως καλλιτέχνης. Έτσι δεν είναι;
Δεν έχω απόλυτη συνείδηση του σημείου όπου βρίσκομαι. Στην πραγματικότητα κάνω κάθε φορά αυτό που νιώθω σωστό. Είναι μια ροή πραγμάτων. Είμαι χαρούμενος που τα πράγματα προχωράνε στη σωστή κατεύθυνση και νιώθω ευγνώμων για την ομάδα μου. Είναι όλοι γενναιόδωροι και ανοιχτοί. Τους οφείλω όλα όσα έχω κάνει. Δεν σκέφτομαι την ηλικία μου.
Έχεις την ίδια ροή σε όλους τους τομείς της ζωής σου;
Μάλλον… Είμαι παντρεμένος και έχουμε ένα μικρό αγόρι. Μου αρέσει να νιώθω ελεύθερος να κάνω αυτό που μου φαίνεται σωστό κάθε φορά και να μπορώ να το απολαμβάνω.
Τι σχεδιάζεις να κάνεις στην Αθήνα, εκτός από το All I need;
Δυστυχώς θα πρέπει να φύγω αμέσως. Όμως σχεδιάζω πρώτα να απολαύσω τα ελληνικά εστιατόρια. Δεν ξέρω πού θα με πάνε, αλλά ξέρω ότι θέλω να ξαναφάω τις υπέροχες ελληνικές ντομάτες! Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή τη γεύση. Υπάρχουν οι ντομάτες και υπάρχουν και οι ελληνικές ντομάτες. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα!
ΙΝFO → Η παράσταση All I need ανεβαίνει 1 και 2 Ιουνίου στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου.