«Διεκδικώντας ένα καλύτερο σχολείο σε έναν αγώνα μετ’ εμποδίων». Αυτός ήταν ο τίτλος ενός άρθρου που δημοσιεύτηκε πριν από πέντε χρόνια στην Καθημερινή με την υπογραφή της Αλεξίας Κατσικογιάννη, της «πρώτης των πρώτων» εκείνης της χρονιάς, αφού στις Πανελλήνιες Εξετάσεις του 2017 είχε συγκεντρώσει 19.854 μόρια. Ένα στατιστικό λάθος, όπως μου λέει η ίδια σήμερα. Της διαβάζω το κείμενό της και «κριντζάρει» με την ξύλινη γλώσσα που χρησιμοποιούσε τότε. «Να ευχηθούμε καλό προεκλογικό αγώνα στην κοπέλα», σχολιάζει ειρωνικά για τον προ πενταετίας εαυτό της. Στο διάστημα που μεσολάβησε εξελίχθηκε σε συγγραφέα το πρώτο της μυθιστόρημα, Ξινή πορτοκαλάδα, κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Καστανιώτη, μετά τη διάκρισή της στον διαγωνισμό Γίνε ο συγγραφέας του αύριο που διοργάνωσε ο εκδοτικός οίκος.
Στο βιβλίο αφηγείται την ιστορία μιας έφηβης που, μετά τον θάνατο του πατέρα της, προσπαθεί να προσαρμοστεί στο νέο της σχολικό περιβάλλον, ενώ βιώνει τα πρώτα της ερωτικά σκιρτήματα. Διαβάζοντας (απνευστί) την Ξινή πορτοκαλάδα, επέστρεφα ανά στιγμές στην εφηβική μου ηλικία. Στις κοφτές φράσεις προς γονείς και φίλους, που συμπυκνώνουν τον μπερδεμένο κόσμο της ηλικίας. Αλλά το πιο σημαντικό σε αυτή την ιστορία είναι πως η Αλεξία γράφει όπως σκέφτεται. Χωρίς ίχνος μιμητισμού, χωρίς να ακολουθεί τακτικές άλλων, χωρίς να σκιαγραφεί τους εφήβους με ατάκες που δεν τους ταιριάζουν. «Είναι μεγάλο θέμα το να μην κάνεις τους εφήβους καρικατούρες. Ήθελα να υπάρχει μια διαρκής αμηχανία στο κείμενο. Πιστεύω πως σε αυτή την ηλικία είμαστε όλοι λίγο αδέξιοι και άγαρμποι. Δεν ξέρουμε τι θέλουμε να δείξουμε και τι να μη δείξουμε», μου λέει. «Δεν ξέρω αν κατάφερα να το κάνω». Εγώ θα πω πως μάλλον τα κατάφερε.
Η επικαιρότητα των φετινών Πανελληνίων οδηγεί τη συζήτηση ξανά πέντε χρόνια πίσω, σε εκείνο το κείμενο του 2017. Δεν δαιμονοποιεί και δεν αποκηρύσσει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά απαιτεί κάτι ουσιώδες από αυτό. Κάτι πέρα από τη στείρα αποστήθιση, τις επιδερμικές γνώσεις και το εθνικό άθλημα της επίρριψης ευθυνών. Στο τέλος αναρωτιέται «αν θέλουμε να βγούμε λίγο από τη βολή μας». Αναφέρω την επιτυχία του Κουρός Νουρμοχαμαντί Μπαϊγκί, του Ιρανού πρόσφυγα που αρίστευσε στις φετινές Πανελλήνιες. Από ποια βολή πρέπει να βγει το ελληνικό σύστημα; «Αυτό που θεωρώ σημαντικό είναι το πώς θα εντάσσονται αυτά τα παιδιά στην ελληνική εκπαίδευση σε πιο συστηματική βάση. Το βασικό είναι να μην περιμένουμε τις εξαιρέσεις. Να μην είναι ένα παιδί πρωτοσέλιδο σήμερα και να περάσουν χρόνια μέχρι να βρεθεί κάποιο άλλο», λέει.
Στο μεταξύ κοντεύει να τελειώσει την Ιατρική. «Όταν βγήκαν τα αποτελέσματα, δεν ήξερα ποια σχολή να δηλώσω πρώτη. Αυτό το άγχος ήταν πολύ μεγαλύτερο από του διαβάσματος». Όλα αυτά τα χρόνια όμως κουβαλάει μέσα της έναν προβληματισμό. «Δεν θέλω να ασχολούμαι μόνο με ένα αντικείμενο. Λέω πως, αν δεν σπούδαζα σε αυτή τη σχολή, θα ήθελα να κάνω κάτι άλλο. Σίγουρα δεν θα σου πω πως έχω γεννηθεί για να γίνω γιατρός, δεν βλέπω στον ύπνο μου Grey’s Anatomy».
INFO
Το βιβλίο Ξινή πορτοκαλάδα της Αλεξίας Κατσικογιάννη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.