Όταν το 2009 ο ατζέντης του τηλεφώνησε στον Μπομπ Όντενκερκ για να του προτείνει να αναλάβει έναν μικρό ρόλο στη σχετικά άγνωστη τότε σειρά του AMC Breaking Bad, ο ηθοποιός δεν γνώριζε καν την ύπαρξή της. Είπε ένα από τα πιο εύκολα «ναι» της καριέρας του, χωρίς να δει ούτε λεπτό από τη σειρά, για τον απλούστατο λόγο ότι είχε σχεδόν χρεοκοπήσει και χρειαζόταν απεγνωσμένα χρήματα για να συντηρήσει την τετραμελή οικογένειά του. Μπήκε στο αεροπλάνο για Αλμπουκέρκη έχοντας στις αποσκευές του το σενάριο και μερικά επεισόδια της σειράς.
Στη διάρκεια της πτήσης παρακολούθησε κάτι λιγότερο από ένα επεισόδιο και δεν μπήκε στον κόπο να απομνημονεύσει τις ατάκες του, καθώς, όπως έχει δηλώσει σε συνεντεύξεις του, ήταν σίγουρος ότι μέχρι να ξεκινήσει το γύρισμα θα είχαν περικοπεί, όπως συμβαίνει κάθε φορά στους περιφερειακούς ρόλους. Ο δικός του επρόκειτο να είναι ένας περιθωριακός δικηγόρος, καταφερτζής, βερμπαλιστής, απατεώνας, ονόματι Σολ Γκούντμαν, τον οποίο ο δημιουργός του Breaking Bad Βινς Γκίλιγκαν και ο σεναριογράφος και παραγωγός Πίτερ Γκουλντ σκόπευαν να εντάξουν στην πλοκή για δύο-τρία επεισόδια – ένας κάπως ανάλαφρος και αναλώσιμος χαρακτήρας στο περιθώριο του σκοτεινού σύμπαντος της σειράς, σαν ένα σύντομο ευχάριστο διάλειμμα. Η εκπληκτική ερμηνεία του Όντενκερκ όμως, που πήρε έναν χαρακτήρα στα όρια της σκωπτικής καρικατούρας και του έδωσε υποκριτικό βάρος, εντυπωσίασε τους Γκίλιγκαν-Γκουλντ και του εξασφάλισε μόνιμη θέση στο καστ και τελικά την ολοδική του σειρά, το Better Call Saul, που του έχει χαρίσει έως σήμερα πέντε υποψηφιότητες για βραβείο Εmmy, διθυραμβικές κριτικές και ένα ενθουσιώδες και αφοσιωμένο κοινό. Για όσους τον γνώριζαν δεν ήταν έκπληξη, ο Μπομπ Όντενκερκ υπήρξε ίσως παραγνωρισμένος και υποεκτιμημένος, αλλά ποτέ αναλώσιμος.
Ένας παραλίγο σταρ
Ο Όντενκερκ δεν ήταν άγνωστος στη βιομηχανία του θεάματος. Στα 25 του χρόνια, έχοντας μαθητεύσει δίπλα στον θρυλικό δάσκαλο της τέχνης του αυτοσχεδιασμού Ντελ Κλόους και έχοντας δοκιμαστεί στην κωμική σκηνή του Σικάγο, εντάχθηκε στην dream team των σεναριογράφων του Saturday Night Live, δουλειά που του χάρισε το πρώτο του Εmmy. Το δεύτερο το έλαβε το 1993, ως σεναριογράφος πια του The Ben Stiller Show, ενώ το βιογραφικό του περιλαμβάνει ακόμα το πολύ καλό The Larry Sanders Show, το υποτιμημένο Get a Life και το εξαιρετικό Mr. Show with Bob and David, που ανήκει πια στις καλτ επιτυχίες του ΗΒΟ.
Ξεκίνησε την πορεία του προς μια καριέρα στην αμερικανική κωμική σκηνή από παιδί, στην κουζίνα της οικογένειάς του, όπου παρουσίαζε σκετς στα έξι αδέρφια του και στη μητέρα του Μπάρμπαρα. Ο πατέρας του ήταν απών τον περισσότερο καιρό, ένας άνδρας μέθυσος και ανεύθυνος, που τελικά χρεοκόπησε και εγκατέλειψε την οικογένειά του, αφήνοντας κληρονομιά στον Μπομπ έναν μεγάλο θυμό, τον οποίο, μαζί με τα τραύματα της παιδικής του ηλικίας, έχει μετατρέψει σε σημείο αναφοράς στην υποκριτική του γκάμα.
Ως τα μέσα της δεκαετίας του ’90, ο Μπομπ Όντενκερκ είχε κερδίσει επάξια σεβασμό και αναγνώριση ως ένας εξαιρετικός κωμικός και σεναριογράφος, μερικά από τα σκετς του οποίου συνδιαμόρφωσαν την κωμική σκηνή της Αμερικής. Είχε εμπιστοσύνη στον εαυτό του, ήξερε τα συστατικά ενός καλού σκετς, ήταν εργασιομανής αλλά και πεισματάρης και δύσκολος συνεργάτης. Ενώ όμως ομότεχνοί του όπως οι Μπεν Στίλερ, Άνταμ Σάντλερ, Τζαντ Άπαταου, Ντέιβιντ Κρος εξελίσσονταν σταδιακά σε σταρ, κερδίζοντας ρόλους, χρήματα, βραβεία, ο Όντενκερκ έμοιαζε να έχει στερέψει. Έκανε μερικές απόπειρες με πρότζεκτ που είτε δεν έφτασαν ποτέ να προβληθούν είτε αποσύρθηκαν σύντομα από τον αέρα, αλλά και με κακές ταινίες, και είχε μερικά διαλείμματα εφήμερης επιτυχίας από σύντομες εμφανίσεις σε σειρές όπως το Curb Your Enthusiasm, το Everybody Loves Raymond – ήταν υποψήφιος και για τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο The Office, που τελικά κέρδισε ο Στιβ Καρέλ. Αρνούνταν όμως να κάνει εκπτώσεις στο δημιουργικό του όραμα. Ο Όντενκερκ, πάνω από τα χρήματα, τη δόξα, το σταριλίκι, έβαζε την καλή κωμωδία και τα σκετς, του ήταν το κέντρο του δημιουργικού του σύμπαντος. Ακόμη κι αν δεν είχαν την απήχηση που θα ήθελε, μπορούσε να ζήσει με αυτό – όχι όμως και να πληρώσει τους λογαριασμούς, και αυτό μας πάει στην αρχή της ιστορίας μας.
Το αστείο που έγινε σειρά
Ήδη από τις ημέρες της δόξας του Breaking Bad, ένα από τα συνηθισμένα αστεία στα γραφεία των σεναριογράφων και στο σετ ήταν το λεγόμενο «πρότζεκτ Σολ Γκούντμαν», ένα σόου με πρωταγωνιστή τον ήρωα που υποδυόταν ο Όντενκερκ, το οποίο θα αφηγούνταν τη μεταμόρφωσή του από τον αουτσάιντερ δικηγορίσκο Τζίμι Μακ Γκιλ, όπως ήταν το κανονικό του όνομα, στο άλτερ έγκο του, τον απατεώνα Σολ Γκούντμαν. Όταν πια γράφτηκαν οι τίτλοι τέλους για τον Γουόλτερ Γουάιτ, αποδείχθηκε ότι οι Γκίλιγκαν και Γκουλντ δεν αστειεύονταν καθόλου. Ήταν αποφασισμένοι να επενδύσουν σε αυτόν τον ηθοποιό που ήρθε σχεδόν από το πουθενά – οι δυο τους ήταν μεγάλοι φαν της κωμικής σειράς Mr Show. «Όσο περισσότερο δουλεύαμε μαζί του, τόσο ανακαλύπταμε ότι είχε βάθος και ψυχή», έχει δηλώσει ο Βινς Γκίλιγκαν στους The New York Times σχετικά με τους λόγους που τους οδήγησαν να συνεχίσουν τη συνεργασία μαζί του. «Τα κατάφερε τόσο καλά, που αρχίσαμε να κάνουμε σχέδια για το τι άλλο θα μπορούσε να κάνει». Ο ίδιος ο Όντενκερκ, όταν συνειδητοποίησε ότι οι δύο δημιουργοί είχαν αρχίσει να στήνουν τη νέα σειρά, έχει ομολογήσει ότι είχε αμφιβολίες. Κινδύνευε, αν κάτι πήγαινε στραβά, να γίνει ο άνθρωπος που τα έκανε μαντάρα και κατέστρεψε την κληρονομιά του Breaking Bad.
Κάπως έτσι γεννήθηκε το εξαιρετικό Better Call Saul, που ολοκλήρωσε πρόσφατα την πορεία του στο AMC, αλλά εξακολουθεί να κερδίζει εκατομμύρια φαν στο Νetflix, σε μια φρενίτιδα binge watching, και βάζει σοβαρή υποψηφιότητα για το Hall of fame των καλύτερων σειρών όλων των εποχών, δίπλα σε μεγαθήρια όπως τα The Sopranos, Mad Men και, φυσικά, το Breaking Bad. Έτσι αναγεννήθηκε και ο ηθοποιός Μπομπ Όντενκερκ που, κάνοντας μια επίπονη και εξαντλητική ενδοσκόπηση στα σκοτεινά σημεία της δικής του ψυχής, κατέθεσε μια συγκλονιστική ερμηνεία, δίνοντας σάρκα και οστά σε έναν χαρακτήρα που κινείται ανάμεσα στο φως και στη σκιά, ώσπου να μεταπηδήσει τελικά στη σκοτεινή πλευρά. Σε αυτό το ταξίδι ο Όντεκερκ έφτασε σε υποκριτικά βάθη και άκρα που δεν είχε τολμήσει έως τότε να αγγίξει, με τέτοια θεαματικά αποτελέσματα ώστε καταξιωμένοι δημιουργοί του Χόλιγουντ όπως ο Αλεξάντερ Πέιν, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, η Γκρέτα Γκέργουιγκ να του εμπιστευτούν ρόλους στα Nebraska, The Post, Little Women, αντίστοιχα, και να τολμήσει να υλοποιήσει το Nobody, την ολοδική του ταινία δράσης, την οποία εμπνεύστηκε από προσωπικά του βιώματα – η οικογένειά του έχει πέσει δύο φορές θύμα διαρρηκτών, μια ιδιαίτερα τραυματική εμπειρία για τον ίδιο.
Η όψιμη δόξα
Πριν από όλα αυτά, όταν βρέθηκε στον δρόμο του το Breaking Bad, έπειτα από ένα δεκαετές σερί αποτυχιών, βρισκόταν σε φάση αυτοαμφισβήτησης. «Όταν έχεις τόσες αποτυχίες, αρχίζεις να αναρωτιέσαι αν έχει μείνει μέσα σου πια κάτι που να έχει αξία», δήλωσε στον Guardian. Έχει παραδεχτεί ότι δεν νοιαζόταν πια για τις δουλειές του· ήταν ένας μηχανισμός αυτοπροστασίας, γιατί ήξερε ότι, αν νοιαζόταν πολύ και αποτύγχανε πάλι, θα αισθανόταν άσχημα. Με αυτή την ψυχολογία ξεκίνησε τα γυρίσματα στην Αλμπουκέρκη, γρήγορα όμως ανακάλυψε ότι είχε στα χέρια του μια μεγάλη πρόκληση, που του γεννούσε μεν συναισθήματα φόβου, αλλά και τον συνάρπαζε. Όταν βρέθηκε δε μπροστά στην κάμερα υποδυόμενος για πρώτη φορά τον κεντρικό χαρακτήρα μιας σειράς πρώτης γραμμής, το βάρος της ευθύνης τον συνέθλιψε. Την πρώτη εβδομάδα των γυρισμάτων έχασε τη φωνή του εξαιτίας του άγχους. Ήταν η περίοδος που τηλεφώνησε στον Μπράιαν Κράνστον, ζητώντας να μάθει πώς να γίνει «κανονικός ηθοποιός».
Μέχρι τότε είχε παραμείνει σε ένα βολικό περιθώριο που του επέτρεπε να κινείται ανάμεσα σε πρότζεκτ χωρίς το βάρος της δόξας και των προσδοκιών του σταρ σύστεμ. Είναι μάλλον ανακουφισμένος, έχει πει, που η δόξα τού χτύπησε την πόρτα στα 50 του, γιατί νιώθει ότι, αν είχε συμβεί νωρίτερα, δεν θα μπορούσε να το διαχειριστεί. «Τώρα πια δεν ανησυχώ μήπως γίνω υπερβολικά διάσημος», έχει δηλώσει. «Είμαι 59, δεν μου έχει μείνει πολύς καιρός. Πρόσφατα έπαθα καρδιακή προσβολή. Ας είμαστε σοβαροί».
Το καρδιακό επεισόδιο συνέβη τον Ιούλιο του 2021, στη διάρκεια των γυρισμάτων της έκτης σεζόν του Better Call Saul. Τον έσωσε η άμεση αντίδραση των συμπρωταγωνιστών του Ρέα Σίχορν και Πάτρικ Φάμπιαν και η γιατρός της ομάδας, που επανέφερε τον καρδιακό παλμό χρησιμοποιώντας έναν φορητό απινιδωτή. Μοιάζει με αστείο του σύμπαντος, αλλά είχε προλάβει να ολοκληρώσει τα απομνημονεύματά του, με τίτλο Κωμωδία, Κωμωδία, Κωμωδία, Δράμα, έναν απολογισμό της πορείας του στη σόουμπιζ και μια προσπάθεια να μην περάσουν στη λήθη εμβληματικές σειρές περασμένων δεκαετιών. Σε προσωπικό επίπεδο, έχει παραδεχτεί ότι η παρακαταθήκη του δεν θέλει να είναι μονόπλευρη, με το βάρος στις επιτυχίες του στις δραματικές παραγωγές των τελευταίων χρόνων, αλλά να γιορτάζει και τη θητεία του στην κωμωδία, στην οποία ετοιμάζεται να επιστρέψει με τη σειρά Guru Nation που ετοιμάζει με τον αδερφό του Μπιλ. Γιατί μπορεί το αστέρι του να έλαμψε σε σκοτεινούς τηλεοπτικούς κόσμους, να έδωσε την ψυχή του, όπως έχει πει, για να υπηρετήσει το Better Call Saul, η καρδιά του όμως χτυπά πάντα αστεία.