Από την Alice Callahan c.2022 The New York Times Company / Απόδοση: Σίμος Καβαλιεράτος
Τα πρώτα σημάδια ενός πονοκεφάλου παρατηρούνται αρκετά συχνά μετά την κατανάλωση κάποιων συγκεκριμένων τροφών. Οι συνήθεις ύποπτοι είναι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή επεξεργασμένους υδατάνθρακες, όπως κέικ σοκολάτας ή μακαρόνια. Τέτοιου είδους αντιδράσεις σε τροφές αναφέρονται συχνά από ανθρώπους που πάσχουν από ημικρανίες, είπε ο δρ Πίτερ Γκόντσμπι, καθηγητής Νευρολογίας στο King’s College του Λονδίνου και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες. «Ο άνθρωπος που αναρωτιέται για το αν οι υδατάνθρακες του προκαλούν πονοκέφαλο είναι σχεδόν σίγουρο πως έχει ημικρανίες», δήλωσε, ιδίως αν ορισμένα τρόφιμα φαίνεται να προκαλούν επανειλημμένα τα ίδια συμπτώματα.
Σε αντίθεση με τους πιο συνηθισμένους πονοκεφάλους, που οφείλονται σε ένταση και τους οποίους οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν κατά καιρούς, οι ημικρανίες –οι οποίες επηρεάζουν κατ’ εκτίμηση το 18% των γυναικών και το 6% των ανδρών κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες– είναι πολύ πιο εξουθενωτικές, δήλωσε η δρ Ράσμι Χάλκερ Σινγχ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νευρολογίας και ειδική στην αντιμετώπιση πονοκεφάλων στην κλινική Mayo στο Scottsdale της Αριζόνα.
Φταίνε όντως οι τροφές;
Σε μια ανασκόπηση μελετών που δημοσιεύθηκε το 2018, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σχεδόν το 30% των ασθενών ανέφεραν ότι οι πονοκέφαλοί τους οφείλονταν σε ορισμένα τρόφιμα ή διατροφικές συνήθειες. Όμως, πρόσφατη έρευνα του Γκόντσμπι και άλλων υποδεικνύει ότι πιθανότατα δεν είναι οι τροφές που προκαλούν ημικρανίες, αλλά μάλλον οι ημικρανίες είναι αυτές που ωθούν τους ανθρώπους να καταναλώνουν συγκεκριμένες τροφές.
Στο αρχικό στάδιο μιας κρίσης ημικρανίας –την προϊούσα ή προδρομική φάση, η οποία μπορεί να ξεκινήσει λίγες ώρες έως ημέρες πριν από τη φάση του πονοκεφάλου– οι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα όπως κόπωση, εγκεφαλική θολούρα, αλλαγές στη διάθεση, ευαισθησία στο φως, μυϊκή δυσκαμψία, χασμουρητό και αυξημένη ούρηση, δήλωσε ο Γκόντσμπι. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μελέτες που στηρίζονται σε μαγνητικές εγκεφάλου έχουν δείξει πως ο υποθάλαμος, μια περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει την πείνα, ενεργοποιείται, προκαλώντας στους ανθρώπους την επιθυμία για συγκεκριμένα τρόφιμα. «Είναι αρκετά σαφές ότι αυτή η περιοχή αλλάζει τη δραστηριότητά της πριν αρχίσει ο πόνος», είπε. Ορισμένοι άνθρωποι θέλουν αλμυρά σνακ, ενώ άλλοι επιθυμούν γλυκά και σοκολάτα.
Στη συνέχεια, αφού ικανοποιήσουν τη λιγούρα τους και αρχίσει η φάση του πόνου της ημικρανίας, είναι φυσικό οι άνθρωποι να αναρωτιούνται αν κάτι που έφαγαν συνέβαλε στον πόνο, δήλωσε η Χάλκερ Σινγχ. «Μερικές φορές οι άνθρωποι έρχονται και μου λένε “έφαγα λίγη σοκολάτα και αμέσως μετά άρχισε η κρίση ημικρανίας μου”», υποθέτοντας ότι η ίδια η σοκολάτα προκάλεσε τον πονοκέφαλο. Αλλά αυτό που επίσης θα μπορούσε να έχει συμβεί «είναι ότι ίσως η λαχτάρα για σοκολάτα να ήταν στην πραγματικότητα η αρχή της ημικρανίας», είπε.
Απολαύστε ελεύθερα
Η σοκολάτα συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο συχνά αναφερόμενων τροφίμων που προκαλούν ημικρανίες, αλλά σε μια ανασκόπηση μελετών που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nutrients το 2020, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η σοκολάτα μπορεί να προκαλέσει ημικρανίες. Στο παραπάνω σενάριο, δήλωσε ο Γκόντσμπι, το άτομο πιθανότατα θα είχε πονοκέφαλο είτε έτρωγε τη σοκολάτα είτε όχι. Έτσι, αν λαχταράτε μια λιχουδιά κατά τα πρώτα στάδια ενός πονοκεφάλου, είπε, δεν πειράζει να την απολαύσετε.
Αν έχετε συχνά λιγούρες για συγκεκριμένα φαγητά πριν από τους πονοκεφάλους ημικρανίας, είναι και πάλι καλή ιδέα να τις σημειώσετε, μαζί με άλλα συμπτώματα της προδρομικής φάσης, ώστε να μπορείτε να προετοιμαστείτε γι’ αυτό που έρχεται. Θα μπορούσατε να αξιοποιήσετε αυτό το διάστημα για να πάρετε κάποια παυσίπονα για την ημικρανία, όπως και το να επιλέξετε να κοιμηθείτε νωρίς, είπε.
Περισσότερα φρούτα και λαχανικά
Η Μάργκαρετ Σλάβιν, αναπληρώτρια καθηγήτρια Διατροφής και Διατροφικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο George Mason, δήλωσε ότι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή επεξεργασμένους υδατάνθρακες μπορούν επίσης να προκαλέσουν αύξηση του σακχάρου στο αίμα, οδηγώντας σε «υπερβολική αντίδραση ινσουλίνης». Η ινσουλίνη βοηθά στην εξισορρόπηση του σακχάρου στο αίμα, αλλά η υπερβολική ποσότητα ινσουλίνης μπορεί να ξεπεράσει το φυσιολογικό, οδηγώντας σε χαμηλό σάκχαρο στο αίμα. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται αντιδραστική υπογλυκαιμία και ο πονοκέφαλος είναι ένα από τα συμπτώματά της, μαζί με το αίσθημα αδυναμίας, το τρέμουλο, την κούραση και τη ζαλάδα.
Για τους ανθρώπους που παθαίνουν συχνά ημικρανίες, είναι επίσης πιθανό ότι η συστηματική διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένη ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα φλεγμονής στο σώμα τους και να τους κάνει πιο ευάλωτους σε κρίσεις, δήλωσε η Σλάβιν. Υπάρχει ένας μικρός αριθμός ερευνών που υποστηρίζουν αυτή την ιδέα και ίσως αξίζει να προσπαθήσετε να μειώσετε την πρόσθετη ζάχαρη υπέρ αντιφλεγμονωδών τροφών, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί, τα φασόλια, τα δημητριακά ολικής άλεσης και τα ψάρια.
Η παράλειψη γευμάτων και η νηστεία είναι επίσης συχνά αναφερόμενες αιτίες ημικρανίας, οπότε η Χάλκερ Σινγχ συμβουλεύει τους ασθενείς της –πέρα από το να κοιμούνται αρκετά, να ασκούνται τακτικά και να διαχειρίζονται το άγχος τους– να τρώνε τακτικά, θρεπτικά γεύματα.