Το καμαρίνι είναι μάλλον ευρύχωρο, ημιφωτισμένο, μίνιμαλ. Δύο καρέκλες, ένας καναπές, μερικά ρούχα σε κρεμάστρες, ένας καθρέφτης που πιάνει τον έναν τοίχο, ένα σκίτσο του Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη με έναν σκύλο. «Πολύ όμορφο», λέω για να σπάσω τον πάγο, «…και με μεγάλη ιστορία», προσθέτει, χωρίς να δείχνει διάθεση να μου την αφηγηθεί. Κάθεται απέναντί μου, σταυροπόδι, με έναν αχνιστό καφέ αμερικάνο από το μαγαζί της γωνίας. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός που ξαναείδα το Έτερος εγώ, μόλις πριν από μία εβδομάδα παρακολούθησα το Ψηλά απ’ τη γέφυρα, ενώ θυμάμαι αμυδρά κι άλλες σκόρπιες εντυπώσεις από ρόλους του στο θέατρο και στην τηλεόραση. Ψάχνω στο πρόσωπό του τον Δημήτρη Λαΐνη, τον Έντι Καρμπόνε, προσπαθώ να τους εντοπίσω στο ηχόχρωμα της φωνής του, σε ένα συνοφρύωμα, ένα βλέμμα. Απέναντί μου, οριστικά, είναι μόνο ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, αν και η παρουσία του δεν έχει τίποτα μονοδιάστατο. Καθώς τον παρακολουθώ να μιλάει, συνειδητοποιώ ότι αδιόρατα, αλλά χωρίς αμφιβολία, το πρόσωπό του –όχι το ύφος του– αλλάζει, μεταμορφώνεται καθώς χαμογελάει ή ενοχλείται, καθώς κάνει τις σκέψεις του λόγια, καθώς μαλακώνει όταν μιλάει για τους ρόλους και τους φίλους του. «Τους φίλους μου τους αγαπάω πολύ, είναι σημαντικοί για μένα και μου δίνουν κίνητρο καθημερινά να προσπαθώ να γίνομαι καλύτερος», μου λέει.
Οι ρόλοι του, η δουλειά του κυριαρχεί τα τελευταία πολλά χρόνια στη ζωή του. Του είναι δύσκολο να απαγκιστρωθεί από τη δουλειά, παραδέχεται, γιατί «πάντα μου άρεσε να φτιάχνω κόσμους, μου αρέσει να φτιάχνω κόσμους». Και πώς ισορροπεί άραγε; «Ποιος είπε ότι ισορροπώ; Υπάρχω, προσπαθώ να ισορροπήσω, είμαι συνέχεια σε ένα σκοινί ισορροπίας στο οποίο ανεβαίνω και πέφτω. Τώρα σιγά σιγά που μεγαλώνω και αντιλαμβάνομαι περισσότερο τι χρειάζομαι και τι δεν χρειάζομαι, τι θέλω και τι δεν θέλω στη ζωή μου, μου είναι ξεκάθαρα τα μηνύματα. Θα ήθελα τώρα περισσότερο χρόνο μ’ εμένα και όχι με τους ρόλους μου. Αλλά δεν γίνεται, γιατί έτσι ήταν η ζωή μου, συνταξιδεύαμε με τα πράγματα. Οπότε, όταν λέω περισσότερο χρόνο μ’ εμένα, εννοώ ότι θα ήθελα να ακουμπήσω σε ένα μεγαλύτερο συναισθηματικό μου κομμάτι, να ανοίξω μια πόρτα την οποία δεν έχω ανοίξει μέχρι τώρα στη ζωή μου. Δεν ξέρω αν αυτό λέγεται οικογένεια, παιδιά ή κάτι άλλο, αλλά θα ήθελα να ζω σε μια βάση επικοινωνίας που θα μου ανοίξει χιλιάδες άλλες πόρτες για μένα». Σκέφτεται μια στιγμή και προσθέτει γελώντας: «Και τώρα βγαίνει ο τύπος στο πλάι του κεφαλιού μου και ψιθυρίζει: “Και για τους ρόλους του”».
Ένα μαγικό φτερό
Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης είναι, όπως λέει, από τους τυχερούς εκείνους ανθρώπους που «ήρθε κάτι και με χάιδεψε και με συνάντησε από πολύ μικρό. Τα σχολεία όπου ήμουν είχαν θεατρική ομάδα και ανθρώπους που αγαπούσαν πολύ το θέατρο, στην οικογένειά μου είχα τη γιαγιά μου και τον πατέρα μου που είχαν αγάπη για την τέχνη και την υποκριτική. Σιγά σιγά ερχόταν και με έβρισκε από μικρό, με έναν περίεργο τρόπο, ένα μαγικό φτερό, με ακουμπούσε και μου έλεγε θα πας εδώ, με αυτή την ομάδα, θα κάνεις αυτό. Και ήταν από τα πιο σημαντικά πράγματα που έκανα μεγαλώνοντας, γιατί κατάλαβα ότι εκεί ήμουν ο εαυτός μου και σε όλα τα υπόλοιπα προσπαθούσα να υποδυθώ έναν ρόλο, στο καράτε, στο μπάσκετ, στο μπαλέτο, σε όποια τρέλα σού πουν οι γονείς σου να πας να κάνεις που δεν είσαι εσύ». Ένας ηθοποιός λοιπόν που παντού αλλού, εκτός από την υποκριτική, αισθάνεται ότι υποδύεται ρόλους. Ξέρει ότι αυτό που λέει είναι οξύμωρο και το απολαμβάνει. Το χαμόγελό του, όταν του το επισημαίνω, έχει μια ανυπότακτη παραδοχή πονηριάς.
Ένας αντιήρωας
Καθώς ο χρόνος μετράει αντίστροφα για την πρεμιέρα του τρίτου κύκλου του Έτερος εγώ στην Cosmote TV (Δευτέρα 13/2), θυμάται την πρώτη του συνεργασία με τον Σωτήρη Τσαφούλια στην ταινία Κοινός παρονομαστής, η οποία κατέληξε σε φιλία και οδήγησε σε μια δημιουργική διαδικασία σχεδόν δύο χρόνων, από την οποία προέκυψε η ταινία Έτερος εγώ. «Είχα πει στον Σωτήρη ότι χρειάζεται να απαντήσουμε τα δικά μας γιατί μέσα από αυτή τη δουλειά. Όσο πιο ξεκάθαρα τα γιατί σε έναν άνθρωπο, τόσο πιο ξεκάθαρος είναι ο στόχος και το κίνητρο που βάζει στον εαυτό του». Τελικά οι δυο τους, θυμάται, «δώσαμε όλο μας το είναι σε όλα τα κομμάτια της ταινίας και της ιστορίας αυτής. Μετέπειτα είχαμε την αποδοχή και τη βοήθεια περισσότερων ανθρώπων, που συν-στήριξαν και μεγάλωσαν αυτό που είχε ο Σωτήρης στο μυαλό του κι εγώ στην καρδιά μου. Ξέραμε λοιπόν πως ό,τι και να συμβεί ήμασταν χαρούμενοι με αυτό που είχε γίνει. Σκεφτείτε ότι ήταν τολμηρό για εμάς να φτιάξουμε έναν αντιήρωα –σχεδόν οι περισσότεροι ζητούσαν κάτι άλλο και τον αντιπάθησαν στην αρχή τον Λαΐνη–, λάβαμε τεράστια κριτική για το πώς παίζεται και πώς δεν παίζεται ένας ήρωας. Ευτυχώς που δεν ακούσαμε κανέναν και πήγαμε με την καρδιά μας σε αυτό που ονειρευτήκαμε, και έτσι υλοποιήθηκε η ταινία».
Το σύμπαν του Έτερος εγώ
Πώς όμως από μια ταινία δημιουργήθηκε ένα ολόκληρο σύμπαν; Πώς φτάσαμε σε μια ελληνική σειρά που απέκτησε φανατικό κοινό, επαινέθηκε από τους κριτικούς και την αγορά και ανέβασε τον πήχη της ελληνικής μυθοπλασίας; «Μετά ήρθαν όλοι αυτοί οι φανταστικοί και υπέροχοι ηθοποιοί και η Κατερίνα Φιλιώτου, που με τον Σωτήρη έφτιαξε αυτό το τεράστιο σύμπαν. Όλο αυτό, δε, έγινε κάπως σαν μια περήφανη προσπάθεια της μικρής μας χώρας, ότι μπορούμε να τολμήσουμε να κάνουμε κάτι νουάρ, αστυνομικό, διαφορετικό, τελικά ισάξιο και εφάμιλλο με παραγωγές του εξωτερικού. Ήταν σαν να λέγαμε ότι, μπορεί να βλέπουμε τόσα πράγματα γύρω μας, αλλά τώρα φτιάχνουμε κάτι για το οποίο είμαστε υπερήφανοι και μάλιστα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο». Το μέγεθος της επιτυχίας της σειράς το συνειδητοποίησαν, λέει, αφότου προβλήθηκε ο πρώτος κύκλος και στη συνέχεια ο δεύτερος. «Αλλά πάντα είχαμε το κίνητρο να την κάνουμε κάθε φορά καλύτερη, μεγαλύτερη».
Η πορεία αυτής της δουλειάς προς την επιτυχία μοιάζει προδιαγεγραμμένη, ο δρόμος μετά την επιτυχία όμως μένει αχαρτογράφητος. Η αυθόρμητη απάντησή του είναι ότι «μετά πρέπει να κάνεις κάτι μεγαλύτερο». Δεν μοιάζει να βιάζεται ωστόσο. Ποτέ δεν βιαζόταν, λέει. «Πάντα ονειρευόμουν πως όταν γεράσω θα παίξω τους ρόλους που ήθελα. Όταν τελείωσα τη σχολή, θυμάμαι, ίδιας γενιάς ηθοποιοί, συνάδελφοί μου, έπαιζαν τους πρώτους ρόλους. Εγώ δεν έπαιζα κανέναν. Αλλά δεν είχα παράπονο, δεν μου άρεσε ποτέ ο Άμλετ, λάτρευα τον Ληρ. Έλεγα: “Περίμενε, δούλεψε την παιδεία σου και την ανωριμότητά σου”. Τις Αινιγματικές παραλλαγές, που θα παίξουμε του χρόνου εδώ, στο θέατρο Βεάκη, μας πήρε 11 χρόνια να πούμε ότι θα τις κάνουμε, γιατί, όταν είχα διαβάσει το κείμενο, ήμουν πολύ μικρός και είπα ότι πρέπει να γεράσω τουλάχιστον δέκα χρόνια. Το έκρυψα το κείμενο και δεν το είπα ποτέ σε κανέναν, ευχόμουν να μην το βρει κανείς και το παίξουν άλλοι. Αν το γιατί σου είναι να βρίσκεις πράγματα που αγαπάς, θα το κάνεις, εκεί είναι όλα».
Ευτυχία και μοναξιά
Προσώρας, στο θέατρο Βεάκη πρωταγωνιστεί στο Ψηλά απ’ τη γέφυρα του Άρθουρ Μίλερ, σε –εξαιρετική– σκηνοθεσία του Γιώργου Νανούρη. Ενσαρκώνει τον Έντι Καρμπόνε, έναν τραγικό ήρωα που αυτομαστιγώνεται και αυτοκαταστρέφεται, φαινομενικά βασανισμένος από έναν ανεκπλήρωτο έρωτα για την ανιψιά του. Δεν συμφωνεί μαζί μου ότι ο απαγορευμένος έρωτας είναι στο επίκεντρο του έργου. «Δεν ομολογεί ποτέ στο έργο κάτι τέτοιο. Εμένα, όσες φορές το έχω παίξει, δεν μου υπονοείται καν. Θα μπορούσε να είχε κάνει έρωτα μαζί της όποτε ήθελε και δεν θα του έλεγε και κανείς τίποτα· είναι 1930, πατριαρχία σε όλο της το μεγαλείο. Δεν το κάνει ποτέ, δεν το ομολογεί ποτέ. Αισθάνεται κάτι που είναι μη διαχειρίσιμο… Κάποιες φορές έρχεται στη ζωή σου κάτι μη διαχειρίσιμο, το συναίσθημα της κατηφόρας, η αδρεναλίνη που σκάει στο αίμα, για κάτι το οποίο όμως, για κάποιον λόγο, ξέρεις ότι είναι περίεργο…» Κοντοστέκεται στη σκέψη του. Προσπαθεί να εξηγήσει τι βιώνει ο ήρωάς του: «Κάποιες στιγμές της ζωής σου είσαι πολύ ευτυχισμένος. Είναι τόσο συμπαντική η ευτυχία, είσαι τόσο χαρούμενος που συμβαίνει, που κάθεσαι στον καναπέ, στο γραφείο, στο κρεβάτι και δεν θες αυτή η στιγμή να τελειώσει.
Και τελειώνει – γιατί όλα τελειώνουν. Αυτό είναι και το ωραίο. Οπότε λοιπόν ο Έντι φτάνει στο επίπεδο που ο χρόνος τον προσπερνάει και είναι σαν να προσπαθεί να κρατήσει τον χρόνο. Δεν γίνεται. Και μετά αναγκαστικά σε παίρνει το κύμα των συναισθημάτων, των πραγμάτων, καταλαβαίνεις από τους άλλους ότι κάτι κάνεις λάθος». Καθώς συνεχίζει τον συλλογισμό του, η φωνή του γίνεται πιο τρυφερή. «Σε ένα άλλο επίπεδο, μιλάει για την ανθρώπινη μοναξιά. Είναι πολύ δύσκολο, κάποιος τη διαχειρίζεται εύκολα και κάποιος δεν τη διαχειρίζεται καθόλου, σχεδόν αποτρελαίνεται, χάνει τα λογικά του. Την περνάνε όλοι και ντρέπονται να την ομολογήσουν. Ο Έντι είναι σαν να προσπαθεί να ζήσει τη ζωή του κι είναι μόνος, δεν μπορεί να μιλήσει στον έναν, δεν μπορεί να μιλήσει στον άλλο, δεν μπορεί να μιλήσει εκεί που πρέπει και σχεδόν δεν μπορεί να μιλήσει και στον εαυτό του. Πόσοι συνάνθρωποί μας το περνάνε αυτό καθημερινά; Αν δεν έχεις ανθρώπους να μοιραστείς, είναι αφόρητος ο χρόνος».
Ο δικός μας χρόνος τελειώνει. Από την πλατεία του θεάτρου ακούγονται οι φωνές των θεατών που έχουν αρχίσει να παίρνουν τις θέσεις τους. Η παράσταση γεμίζει σταθερά το θέατρο Βεάκη εδώ και εβδομάδες. Η πατριαρχική κοινωνία στην οποία εξελίσσεται το έργο δεν είναι πια στο απυρόβλητο, η θέση της γυναίκας συζητιέται όλο και περισσότερο. Τι συμβαίνει στο θέατρο; Πόσο το άλλαξαν οι καταγγελίες σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης; «Σίγουρα όσοι σκέφτονταν με έναν περίεργο τρόπο θα σταματήσουν να σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο», λέει. «Μπροστά μου δεν έχει συμβεί κάτι αντίστοιχο πάντως, γιατί ήξεραν πώς θα λειτουργήσω αν αυτό συνέβαινε».
Άλλωστε δεν δίστασε ποτέ να σταματήσει άσχημες συμπεριφορές, από παιδί, θυμάται. Δεν θεωρεί ωστόσο ότι επιτεύχθηκε κάποιου είδους κάθαρση στον χώρο του θεάτρου ή και αλλού. «Δεν είναι συγκλονιστικό το ότι ειπώθηκαν μόνο δύο περιπτώσεις και μπορεί να ξέρετε εσείς για τον δικό σας κλάδο άλλες τριάντα και δεν άνοιξε ποτέ κουβέντα; Δεν ξεμπροστιάστηκε ο χώρος του θεάτρου, δύο άνθρωποι ξεμπροστιάστηκαν. Πήρε μια διάσταση για να καλύψουν όλους τους υπόλοιπους χώρους όπου οι άνθρωποι φοβούνταν να μιλήσουν. Αν μιλούσαν άνθρωποι από όλους τους χώρους, θα άλλαζε όλη η Ελλάδα». Πιστεύει ότι οι άνθρωποι πρέπει να μιλούν, τόσο τα θύματα όσο και όσοι είναι μάρτυρες κακοποιητικών συμπεριφορών. «Ο παρατηρητής για μένα έχει μεγαλύτερη ευθύνη από το θύμα», σημειώνει. «Αν σέβεται τον εαυτό του και ονειρεύεται ένα καλύτερο μέλλον, πρέπει να οπλιστεί με θάρρος και να μιλήσει, γιατί ο άνθρωπος που κακοποιείται ίσως δεν μπορεί να το πει».
Είμαι καλά εδώ που είμαι
Αυτή την περίοδο, παράλληλα με την παράσταση, παραδίδει σεμινάρια υποκριτικής στο Tempus Verum και στο Θέατρο των Αλλαγών και συζητά, μελετά και σκέπτεται τα όσα πρόκειται να κάνει στη συνέχεια. Η επαγγελματική του πορεία, νομίζει, χτίστηκε «και με τα ναι, και με τα όχι, και με τα τυχερά του κόσμου, και με συμπτώσεις που έτυχαν σ’ εμένα και σε άλλους. Λαμβάνω υπόψη μου τις συμπτώσεις. Στη ζωή μου έρχονται πολλά πράγματα και μου “μιλάνε” και συνήθως όταν τα προσπερνώ, τρώω τα μούτρα μου. Πιστεύω στη μαγεία του θεάτρου, είμαι παιδί, και η παιδικότητά μου δεν έκανε ποτέ λάθος. Διαβάζοντας ένα έργο, αν το κείμενο είναι γραμμένο με έναν τέτοιο τρόπο που με κάνει και φανταστώ τα πάντα, ξέρω ότι είμαι καλά. Αν το διαβάσω και δεν μπορώ να συνδεθώ με τίποτα, ή δεν είναι η ώρα του ή δεν είναι για μένα». Για την πορεία του δεν μετανιώνει, «με ό,τι μου έχει συμβεί μέχρι τώρα στη ζωή μου αναγνωρίζω ότι είμαι καλά εδώ που είμαι, δεν θέλω να αλλάξω», λέει κατηγορηματικά. Άλλωστε, προτιμά να κάνει λάθη από το να μην κάνει τίποτα. «Ό,τι μου αρέσει το κάνω, και καμιά φορά κάνω και ό,τι δεν μου αρέσει και μετά το πληρώνω», λέει και γελάει. Ίσως γι’ αυτό δεν ασχολείται με το παρελθόν. «Δεν μπορώ να αλλάξω το πριν, δεν με απασχολεί καν. Η ζωή είναι μετά. Ας είμαστε πιο σημαντικοί στο τώρα».
ΙΝFO → Η σειρά Έτερος εγώ: Νέμεσις κάνει πρεμιέρα στο Cosmote Cinema 1HD τη Δευτέρα 13/02 στις 23.00 και θα προβάλλεται κάθε Δευτέρα την ίδια ώρα. Η παράσταση Ψηλά απ’ τη γέφυρα ανεβαίνει στο θέατρο Βεάκη, Τετάρτη 19.00, Πέμπτη 20.00, Παρασκευή 21.00, Σάββατο 18.00 & 21.00, Κυριακή 19.00, viva.gr/tickets/theater/psila-ap-ti-gefyra/