Μία από τις σημαντικές απολαύσεις που προσφέρει κάθε κήπος σε εκείνον που τον περιποιείται, φυσικά και στους οικείους του, είναι η ξενοιασιά που νιώθει καθισμένος σε μια ήσυχη γωνιά του. Ο χρόνος μοιάζει να κυλάει πιο αργά, οι περισπασμοί μειώνονται και τα άγχη εξανεμίζονται. Υπάρχει κάτι, άραγε, που μπορεί να διαταράξει τη γαλήνια αυτή συνθήκη, την ιδανική για ενδοσκόπηση ή μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με φίλους; Φοβούμαι πως ναι, είμαι παθών και γνωρίζω. Πρόκειται για τη γνώση, ή έστω την υποψία, πως το βλέμμα κάποιου αδιάκριτου γείτονα καταγράφει κάθε μας κίνηση. Σε έναν κόσμο όπου σχεδόν τα πάντα στον δημόσιο χώρο εποπτεύονται, οφείλουμε, θαρρώ, να υπερασπιζόμαστε τον απροσπέλαστο χαρακτήρα του μικρού, ιδιωτικού μας παραδείσου.
Δεν μου αρέσει να επαναλαμβάνομαι. Φυσικά, όμως, όποτε μου δοθεί ευκαιρία, το πράττω. Μήτηρ μαθήσεως, γνωρίζετε. Θα πλέξω λοιπόν για μία ακόμη φορά το εγκώμιο του φυτικού φράκτη, της φυσικής δηλαδή κατασκευής που από τη μια διαθέτει το χάρισμα να περιορίζει σε μεγάλο βαθμό τη δύναμη του ανέμου, ενώ από την άλλη θωρακίζει απολύτως τον χώρο μας από τα αδιάκριτα βλέμματα. Όταν πριν από πολλά χρόνια συνειδητοποίησα πόσο οχληρός επέμενε να είναι κάποιος γείτονάς μου, άρχισα να ψάχνω για αειθαλείς, προσιτούς στην τιμή, θάμνους που θα άντεχαν στο μη ιδανικό έδαφος του τότε κήπου μου, θα ψήλωναν γρήγορα και από εμφάνιση θα ήταν κάτι παραπάνω από σκέτη πρασινάδα. Δεν δυσκολεύτηκα να βρω λύσεις, στην αγορά κυκλοφορεί μεγάλος αριθμός φυτών που ικανοποιούν τις παραπάνω απαιτήσεις. Προμηθεύτηκα μάλιστα μερικά κομμάτια από ένα του οποίου μέχρι τότε αγνοούσα την ύπαρξη και σήμερα βεβαίως έχει γίνει πια πολύ γνωστό. Εκτός από τη βαθυκόκκινη απόχρωση των μακρόστενων φύλλων του και την πρόσφορη, πυκνή διακλάδωσή του, με εντυπωσίασε και το βαρύγδουπο όνομά του, «δωδωναία». Γνώριζα ασφαλώς πως δεν είναι φυτό ιθαγενές της χώρας μας, υπέθεσα όμως ότι βαφτίστηκε έτσι για να αποτίσει φόρο τιμής στο αρχαίο μαντείο της Δωδώνης και στην ομιλούσα ιερή βαλανιδιά του. Έπεσα έξω. Στην πραγματικότητα, η δωδωναία (Dodonaea viscosa) ονομάστηκε έτσι χάριν του σπουδαίου Φλαμανδού ιατρού Rembert Dodoens, ο οποίος έζησε τον 16ο αιώνα και αναγνωρίζεται ως ένας από τους πατέρες της νεότερης Βοτανικής. Το πραγματικό επώνυμό του ήταν δυσπρόφερτο, αποφάσισε λοιπόν, χρησιμοποιώντας το υποκοριστικό του πατέρα του, Dodo, να σκαρώσει αυτό με το οποίο έγινε γνωστός. Η κυρίαρχη στις επιστήμες λατινική προτίμησε να τον αποκαλεί Dodonaeus, και έτσι, μέσα από μια πράγματι δαιδαλώδη διαδρομή, ένα γένος φυτών, στο οποίο ανήκει και το παραπάνω, έλαβε το όνομά του.
Το συγκεκριμένο είδος έχει απώτατη καταγωγή από την Αυστραλία, λόγω όμως του ευπροσάρμοστου χαρακτήρα του αυτοφύεται σε όλες τις ηπείρους, πλην Ευρώπης και Ανταρκτικής. Η καλλωπιστική ποικιλία του (var. purpurea), που συνήθως συναντάμε στα φυτώρια, δεν δυσκολεύεται να ψηλώσει μέχρι τα τρία μέτρα και να αγγίξει σε διάμετρο τα δύο, προσφέροντας έτσι χρήσιμες υπηρεσίες σε όσους θέλουν να προασπίσουν τον κήπο τους από της περιέργειας την επιβουλή. Ακόμα καλύτερο, φυσικά, αποτέλεσμα προσφέρει όταν φυτεύεται σε συστοιχίες, ενώ επίσης δείχνει μεγάλη προθυμία για ανάπτυξη στη γλάστρα. Η ρόδινη ανθοφορία του, που εμφανίζεται στα τέλη της άνοιξης, είναι μάλλον αφανής, οι πολυάριθμες όμως κοκκινωπές κάψες του που προκύπτουν από αυτήν είναι ασφαλώς μια καλοδεχούμενη πινελιά ενδιαφέροντος.
Φως και γόνιμο έδαφος
→ Η δωδωναία χρειάζεται φωτεινές θέσεις και γόνιμο έδαφος, που στραγγίζει ικανοποιητικά για να αναπτυχθεί γρήγορα. Δεν έχει πρόβλημα με τον καύσωνα, ενώ αντέχει αρκετά στην ξηρασία, σίγουρα πάντως κάποια ποτίσματα μέσα στο κατακαλόκαιρο την ευνοούν. Σε περιοχές πάντως που τον χειμώνα η θερμοκρασία πέφτει κάτω από τους -5°C, δεν ευδοκιμεί. Για να διατηρήσει το συμπαγές της σχήμα, κλαδεύουμε ελαφρά στα τέλη του χειμώνα.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.