Διαβάζουμε γυναίκες;

Για την αναζήτηση της ισότητας στη λογοτεχνία.

1' 41" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

To 1994, o Χάρολντ Μπλουμ δημοσίευσε τον περίφημο Δυτικό Κανόνα του (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg), προσεγγίζοντας το έργο 26 συγγραφέων που διαμόρφωσαν το πάνθεον της λογοτεχνικής κουλτούρας της Δύσης. Ανάμεσά τους θα βρει κανείς τέσσερα γυναικεία ονόματα: Τζέιν Όστιν, Έμιλι Ντίκινσον, Τζορτζ Έλιοτ, Βιρτζίνια Γουλφ. Αυτό βεβαίως είναι ανακριβές, αφού το όνομα Τζορτζ Έλιοτ είναι ανδρικό, μια επιλογή της Μαίρη Ανν Έβανς για να αποφύγει τους στερεοτυπικούς χαρακτηρισμούς που συνόδευαν τις γυναίκες συγγραφείς της εποχής της (μέσα 19ου αιώνα). Ο Μπλουμ κατηγορήθηκε πολύ για την ανισορροπία των επιλογών του, ωστόσο κρίνοντας «λογοτεχνικά», λιγότερο ή περισσότερο δίκαια, ας μην το εξετάσουμε εδώ, αποτύπωσε την πραγματικότητα της παλιάς εποχής. Μέχρι και τον 19ο αιώνα, η συγγραφή υπήρξε μια αμιγώς ανδρική υπόθεση, αυτό άλλαξε κάπως τον 20ό και μένει να δούμε τι γίνεται τώρα. Τι γίνεται τώρα; Ποιος θα είναι ο κανόνας του αιώνα μας όταν ένας επόμενος Μπλουμ τον συντάξει σε ογδόντα χρόνια από σήμερα; Επί της ουσίας, το ερώτημα είναι το διπλό: Έχουν οι γυναίκες την ίδια πρόσβαση στη συγγραφή με τους άντρες; Και αντιμετωπίζονται με τον ίδιο σεβασμό τόσο από το κοινό όσο και από την κριτική; Ως προς το πρώτο, η απάντηση, νομίζω, είναι εν μέρει. Εν μέρει γιατί τα πάντα είναι μέρος μιας κοινωνικής κατάστασης και όσο αυτή παραμένει ατελής, θα είναι ατελή και όλα τα επιμέρους. Όσο για το δεύτερο ερώτημα, η απάντηση είναι επίσης εν μέρει.

Το Νόμπελ φέτος το κέρδισε η Αννί Ερνό – η πέμπτη γυναίκα ανάμεσα στους τελευταίους δέκα νικητές. Αντίστοιχη ισορροπία υπάρχει και στο βραβείο Μπούκερ την τελευταία δεκαετία και στο Εθνικό Βραβείο των ΗΠΑ. Αποτυπώνουν όμως τα μεγάλα βραβεία την οριστική αποδοχή της γυναίκας στους λογοτεχνικούς κύκλους ή απλώς μοιράζονται για χάρη μιας πολιτικής ορθότητας; Εμπειρικά, μπορώ να πω, μέσα από κουβέντες, πως υπάρχει ακόμα δρόμος. Κάπου βαθιά στις συνειδήσεις των αναγνωστών (και ίσως όχι μόνο των ανδρών), ένας συγγραφέας είναι άντρας. Η γυναίκα είναι γυναίκα συγγραφέας, σαν ειδική κατηγορία. Ένας καλός τρόπος για να λυθεί αυτή η παρεξήγηση, ίσως και ο μόνος, είναι το περισσότερο διάβασμα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή