Περνάμε Συμπληγάδες. Οι επιδημίες επελαύνουν κατά κύματα, επιστρέψαμε αίφνης στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου κι από πάνω μάς απειλούν σιτοδεία και φτώχεια. Θα ζήσουμε την εποχή των Τεράτων; Ίσως. Από την άλλη, όμως, έφτασε επιτέλους η άνοιξη, μετά μάλιστα από έναν ασυνήθιστα βαρύ, παρατεταμένο χειμώνα. Γεμίζει τον κόσμο με μεταμορφωτική ενέργεια και ταυτόχρονα με το μαγικό ραβδί της δείχνει το μονοπάτι που οδηγεί από την απογοήτευση στην ελπίδα. Ποιο είναι αυτό; Αν φροντίζετε με αγάπη τον κήπο σας ή φτιάχνετε κάθε χρόνο μποστάνι, αν σκαλίζετε τακτικά το χώμα ψάχνοντας για ένα κομμάτι του εαυτού σας που χάσατε, θα γνωρίζετε πως η ατραπός αυτή ονομάζεται «επιστροφή στη φύση». Μπορεί να μην έχετε, φυσικά, την αναγκαία διάθεση ή τον απαιτούμενο χρόνο για κοπιαστικές δραστηριότητες σαν τις παραπάνω.
Δεν χάσατε πάντως, είμαι βέβαιος, την ικανότητα να απολαμβάνετε τη φυσική ομορφιά του κόσμου γύρω σας ή έστω να τη διακρίνετε ανάμεσα στην ασχήμια που σας ενοχλεί και στη βαρβαρότητα που μας θλίβει. Έκανα πολύ πρόσφατα τέτοιες σκέψεις, για το ονειροπόλημα δηλαδή που ξυπνά η ομορφιά και τις καλύτερες μέρες που υπόσχεται, θαυμάζοντας μια λυγερή και νεαρή σε ηλικία γαζία (Acacia farnesiana) που μόλις είχε ξεκινήσει να ανθίζει πάνω σε ένα αθηναϊκό πεζοδρόμιο. Οι σφαιρικές, χρυσοκίτρινες ταξιανθίες της ανέδιδαν ηδύ και δυνατό άρωμα. Κοντοστάθηκα, λοιπόν, για να τη θαυμάσω. Θυμήθηκα πως παλαιότερα τη συναντούσες πιο συχνά μέσα στις γειτονιές της πόλης, ίσως όμως να έπεσε και αυτή θύμα της μανίας να εκριζώνουμε τα δέντρα που «βρομίζουν» τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Το ίδιο μάλλον συνέβη με την πολύ συγγενική της και ομοιάζουσα μιμόζα (Acacia dealbata) – ξεχωρίζουν από το ότι η τελευταία είναι αειθαλής, ανθίζει λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ψηλώνει πολύ περισσότερο και, σε αντίθεση με την πρώτη, δεν αντιμετωπίζει προβλήματα στον παγετό. Οφείλω πάντως να υπογραμμίσω πως, πέρα από τη σαγηνευτική τους όψη και ευωδιά, διαθέτουν σημαντικά προτερήματα, τα οποία συνηγορούν υπέρ μιας προσπάθειας επαναφοράς τους στα τσιμεντωμένα άστεα. Είναι είδη ταχυαυξή, εμφανίζουν μεγάλη αντοχή στην ξηρασία και στις υψηλές θερμοκρασίες, ενώ το ριζικό τους σύστημα δεν προκαλεί προβλήματα στις πλακοστρώσεις. Έχουν όμως κλαδιά εύθραυστα, φρόνιμο λοιπόν είναι να ριζώνουν σε σημεία προστατευμένα από τον δυνατό αέρα, ενώ σε συνθήκες δύσκολες σαν του φετινού χειμώνα χρειάζεται κάποιο σπλαχνικό χέρι να αποτινάζει εγκαίρως από πάνω τους το χιόνι. Αξίζουν ασφαλώς αμφότερες τέτοια φροντίδα, καθώς γνωρίζουμε ότι λατρεύτηκαν στις μεσογειακές χώρες από την πρώτη στιγμή που μεταφέρθηκαν εδώ από τον τόπο καταγωγής τους.
Η γαζία μάς ήρθε στις αρχές του 17ου αιώνα από τη σημερινή Δομινικανή Δημοκρατία και φυτεύτηκε στον βοτανικό κήπο που διατηρούσε η οικογένεια Φαρνέζε (εξ ου και το επιστημονικό της όνομα) στη Ρώμη, ενώ η μιμόζα έφτασε περίπου διακόσια χρόνια αργότερα από την Αυστραλία και ρίζωσε σε γαλλικό έδαφος. Οι εκπαιδευμένες «μύτες» τής εκεί ιδιαίτερα ανεπτυγμένης αρωματοποιίας αντιλήφθηκαν, πάντως, αμέσως το πλούσιο ταλέντο της. Συνέπεια αυτού ήταν να αρχίσει σύντομα στην περιοχή της Κυανής Ακτής η εντατική καλλιέργειά της για την παραγωγή των ταξιανθιών, που ακόμα και σήμερα χαρίζουν θάλπος και νότες μελιού σε αρκετά περιζήτητα αρώματα της αγοράς.
Οδηγίες φροντίδας
Και τα δύο είδη απαιτούν χώμα που στραγγίζει ικανοποιητικά, τοποθέτηση σε ηλιόλουστα σημεία και υποστύλωση μέχρι να αναπτυχθούν αρκετά. Παρά την αντοχή τους στην ξηρασία, καλό είναι να ποτίζονται τακτικά για να μεγαλώσουν πιο γρήγορα. Τα αγκάθια που φέρουν τα κλαδιά τους χρειάζονται προσοχή. Κλαδεύουμε ελαφρά μετά την ολοκλήρωση της ανθοφορίας, μόνο για να διατηρήσουμε το σχήμα της κόμης ή να απομακρύνουμε ξερά κλαδιά.