Υπάρχουν ορισμένοι θάμνοι, όπως το λιγούστρο και το πυξάρι, μαζί και κάποια κωνοφόρα σαν την τούγια και το λέιλαντ, που φυτεύονται κατά κόρον σε κήπους, επειδή αντέχουν αρκετά στην παραμέληση και προσφέρουν λύσεις σε πολλά ζητήματα. Χάρη στο πυκνό, μόνιμό τους φύλλωμα κρύβουν τα άσχημα σημεία, όταν φυτεύονται σε σειρά συγκρατούν την ορμή του ανέμου, ενώ ταυτόχρονα, με αυστηρό κλάδεμα, προσφέρουν μια αίσθηση γεωμετρικότητας, την οποία αρκετοί επιζητούν. Η «σκιά» όμως αυτών των φυτών είναι βαριά: βρίσκονται πια παντού, το μάτι μας τα έχει συνηθίσει και αναπόφευκτα από πολλούς θεωρούνται βαρετά. Επειδή αγαπώ την ποικιλία, τις εκπλήξεις και τις εναλλαγές σε χρώματα, υποστήριζα ανέκαθεν αυτή τη γνώμη. Μεγάλη μπουκιά να τρως, όπως λένε. Γιατί τα θαύματα που γεννά η άνοιξη είναι συχνά αποστομωτικά. Θυμάμαι ότι πριν από πολλά χρόνια θαμπώθηκα όταν στον ακάλυπτο μιας πολυκατοικίας αντίκρισα ανθισμένο έναν φράχτη από φωτίνιες, είδος που μέχρι τότε, παρά την εποχική κοκκινωπή απόχρωσή του, θεωρούσα εντελώς αδιάφορο. Για κάποιον λόγο έμειναν καιρό ακλάδευτες και βρήκαν έτσι την ευκαιρία να στολιστούν με μέγα πλήθος από λευκές ταξιανθίες. Μύριζαν μάλιστα έντονα, ευχάριστα για μένα, όχι όμως για όλους – εδώ χωράει μεγάλη κουβέντα σχετική με τις οσφρητικές προτιμήσεις και πώς διαμορφώνονται, κάποια άλλη φορά ίσως. Βέβαιο πάντως είναι πως από τότε άρχισα να διακρίνω πώς και άλλα από τα φυτά που μέχρι τότε χαρακτήριζα ανούσιους κομπάρσους της κηποτεχνίας προβάλλουν τα θέλγητρά τους, έστω κι αν αυτό συμβαίνει για μικρό διάστημα.
Μια τέτοια περίπτωση είναι το βιβούρνο, για την ακρίβεια οι πολυάριθμες ποικιλίες των περίπου δέκα ειδών του γένους Viburnum που καλλιεργούνται παγκοσμίως ως καλλωπιστικά – στη χώρα μας οι επιλογές είναι σαφώς πιο περιορισμένες. Αυτή την εποχή ολοκληρώνεται η παρατεταμένη ανθοφορία της ιθαγενούς στη χώρα μας «ψευδοδάφνης» (V. tinus) που μας γοητεύει με τις ευμεγέθεις, λευκορόδινες ταξιανθίες, αρκεί φυσικά να μην την έχουμε ζορίσει νωρίτερα με αυστηρά κλαδέματα. Σε λίγο καιρό αυτές θα δώσουν τη θέση τους σε μικρούς μαύρους καρπούς που παραμένουν θελκτικοί, λόγω της στιλπνότητάς τους, για πολλούς μήνες. Τα προτερήματά της πάντως, χάρη στα οποία ευδοκιμούσε ήδη στους κήπους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας πριν από δύο χιλιετίες, είναι ότι έχει εξαιρετικά πυκνό, σκουροπράσινο φύλλωμα καθώς και την ικανότητα να ψηλώνει γρήγορα μέχρι τα τρία μέτρα. Φυσικό επακόλουθο της μεγάλης ζήτησης που ανέκαθεν απολάμβανε είναι να κυκλοφορούν σήμερα πολλές ποικιλίες της, με μικρές ή μεγαλύτερες διαφορές. Η πιο αναγνωρίσιμη είναι βεβαίως το πανταχού παρόν «λουσίντουμ» (V. tinus var. lucidum), το οποίο φτάνει σε ύψος μέχρι τα έξι μέτρα, ενώ, όπως δηλώνει στη λατινική το επιστημονικό όνομά του, διαθέτει φύλλωμα εντυπωσιακά γυαλιστερό.
Η «χιονόσφαιρα» (V. opulus) είναι ένα άλλο πολύ δημοφιλές ευρωπαϊκό είδος βιβούρνου που στην άγρια μορφή του δεν απαντάται στη χώρα μας, στα φυτώρια πάντως βρίσκουμε κάποιες ποικιλίες του. Διαφέρει αρκετά από το προηγούμενο, καθώς είναι φυλλοβόλος θάμνος με σχήμα σχεδόν στρογγυλό, έχει φύλλα παλαμοειδή που το φθινόπωρο βάφονται ερυθρά, ενώ οι ευωδιαστές ταξιανθίες του, που εμφανίζονται στα μέσα της άνοιξης και διαρκούν μέχρι και τρεις μήνες, είναι ολόλευκες, μεγάλες και σφαιρικές. Όλα τα βιβούρνα προσφέρονται για φύτευση σε μεγάλες γλάστρες και ακόμα περισσότερο για μεμονωμένη ή ομαδική στον κήπο, τα αειθαλή μάλιστα σχηματίζουν γρήγορα καταπράσινους, αρκετά ψηλούς και αδιαπέραστους φράχτες. Ανταποκρίνονται πρόθυμα στα κλαδέματα (στα μέσα φθινοπώρου και μετά την ανθοφορία) για τη διαμόρφωσή τους σε όποιο σχήμα και αν επιλεγεί.
Ποτίστε τακτικά το καλοκαίρι
→ Για να αναπτυχθούν γρήγορα, χρειάζονται χώμα που στραγγίζει καλά και θέσεις προσήλιες, αντέχουν πάντως και στις ημισκιερές. Δεν έχουν πρόβλημα στη ζέστη και στο ψύχος, ούτε προσβάλλονται εύκολα από ασθένειες. Το καλοκαίρι απαιτούν τακτικά ποτίσματα, ενώ άνοιξη και φθινόπωρο πλήρη λίπανση.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.