Η μυσταγωγία εδώ, το κλειδί του αινίγματος, είναι το «παρελθόν», η αντεστραμμένη μπρούντζινη κολυμπήθρα της μνήμης. Μια επίγεια έκφανσή της τοποθετήθηκε, μάλιστα, και στο κέντρο του Σταντ ντε Φρανς ως «η νέα καμπάνα της Παναγίας των Παρισίων», το προσιτό τοτέμ που κάποιοι μπορούν να αγγίξουν, το ανασκαμμένο ταμπού που θα παραβούμε όλοι – θέλοντας και μη. Χτυπώντας το γλωσσίδι της, οι χρυσοί Ολυμπιονίκες μάς συνέδεσαν για μια στιγμή με αυτό το τρομερά ηλεκτροφόρο πράγμα, την Ιστορία. Ή μήπως όχι;
Αν οι σπορτκάστερ της ΕΡΤ που μετέδιδαν τα αγωνίσματα με τα εξωτερικά πλάνα (ειδικά αυτό της ποδηλασίας) διάβαζαν τις σημειώσεις που τους έδινε η διοργάνωση ή έστω είχαν κρατήσει κάποιες δικές τους από τη Wikipedia, ξέρω ’γω, πλάνα ελικοπτέρου που οι Γάλλοι ξέρουν πολύ καλά να φτιάχνουν (και να καταναλώνουν) χάρη στην πολυετή εμπειρία του ποδηλατικού Γύρου της Γαλλίας, θα είχαμε κι εμείς το προνόμιο ακροβατικών συνειρμών, όπως ότι οι Βρετανοί πραγματοποιούν «την αντεπίθεσή τους» έξω από τον ιερό ναό του Αγίου Γερμανού της Οσέρ, δηλαδή έξω από το ακριβές σημείο απ’ όπου ξεκίνησε η σφαγή των προτεσταντών όλης της Γαλλίας κατά τη Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου. Αντ’ αυτού, σιωπή. Τα ίδια και στον Μαραθώνιο, με τους σκελετωμένους δρομείς να περνάνε έξω από το χρυσοποίκιλτο παλάτι των Βερσαλλιών, ή στο τάε κβον ντο με τις ιπτάμενες κλοτσιές κάτω από την οροφή του Γκραν Παλέ, όπου κάποτε εξέπνευσε μετά βαΐων και κλάδων ο παγκόσμιος 19ος αιώνας – εμείς για το τάε κβον ντο χρειάστηκε να χτίσουμε γήπεδο, που στη συνέχεια μάλιστα ονομάστηκε «το Τάε Κβον Ντο».
Η οροφή της Παναγίας των Παρισίων κάηκε βέβαια, επί Μακρόν, όπως συχνά και το Παρίσι, μα και τόσα άλλα μέρη – τα Ηλύσια Πεδία επί Κίτρινων Γιλέκων, τα λαϊκά προάστια στις ταραχές του 2023, η πεδιάδα της Σαν-Σολίν κατά τις επικές μάχες για τον υδροφόρο ορίζοντα, και άλλα πολλά. Και η Γαλλία απήλαυσε, για δεκαπέντε ημέρες, μια ιδιότυπη εκεχειρία από όλη αυτή την «πραγματικότητα», από την κοινωνική βία και τις απανωτές ήττες του μακρονισμού, την οριακή πολιτειακή εκτροπή που ζει έκτοτε η χώρα με την πεισματική άρνηση του προέδρου να δεχτεί την ήττα του και τη διαρκή κατάχρηση υπηρεσιακών κυβερνήσεων και προεδρικών διαταγμάτων. Ναι, η «ιστορικότητα» με την οποία μπόλιασαν μέχρι κορεσμού οι Γάλλοι τη διοργάνωσή τους, αντί να πλαισιώσει έστω κάπως τη βιωμένη τους πραγματικότητα, ήρθε σε άμεση και πολύ ηθελημένη αντιπαραβολή με αυτήν. Έτσι, οι 33οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού θα περάσουν στην Ιστορία ως ένα από τα τελειότερα εξω-ιστορικά simulacra των καιρών μας, μέχρι το επόμενο.
H Γαλλία απήλαυσε, για δεκαπέντε ημέρες, μια ιδιότυπη εκεχειρία από όλη αυτή την «πραγματικότητα», από την κοινωνική βία και τις απανωτές ήττες του μακρονισμού.
Θα θυμόμαστε, ασφαλώς, τις πτήσεις του Άρμαντ Ντουπλάντις και, μετά τις φιλικές μπουνιές στον αδελφό του στην εξέδρα, τη στιγμή που ο Κουβανός Μιχαΐν Λόπεζ κρέμασε τα παπούτσια του μετά το πέμπτο του χρυσό, τη διαμάχη για την έμφυλη ταυτότητα της Αλγερινής μποξέρ Ιμάν Κελίφ, τον υπερ-κουλ Τούρκο σκοπευτή και τη θεϊκή κοιλιά του Βαλκάνιου αδελφού Τζόκιτς στα πανηγύρια της επόμενης ημέρας. Και θα τα θυμόμαστε ακριβώς γιατί αυτά έχουν μια σύνδεση με κάποια έννοια πραγματικότητας, έχουν μέσα τους την αναίρεση της τελειότητας, την απόδραση από τον ζουρλομανδύα των αναπαραστάσεων, και πάντα τέτοια το μάτι μας θα αναζητά. Και η καρδιά μας.
Και μολονότι η εξω-ιστορική εκεχειρία θα έρχεται και θα έρχεται με τις άψογες τελετές απονομών της, με τους αλλόκοτους καμαρότους από δίπλα και τις καφέ-ζαχαρί φορεσιές τους και τους μπερέδες του ’40 που θέλουν τη Γαλλία για πάντα σαν ντεκόρ ταινιών του Ρενουάρ και του Ντεμί, η πραγματικότητα, όμορφη, σκληρή, τραγική, αυτός ο μαγικός και απρόβλεπτος κινητήριος μοχλός της Ιστορίας, συνεχώς θα επιστρέφει και θα μας επανατοποθετεί με πάταγο στη δική της ακανόνιστη επικράτεια.
O Μάκης Μαλαφέκας είναι συγγραφέας και ζει στο Παρίσι. Το τελευταίο του βιβλίο Deepfake κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αντίποδες.
